As een vis op ‘t dreuge
Wat ik wel ies van jullie weten wil hè? Kent jullie dat liedtie van Mart Hoogkamer weh? Dat ie wil zwemmuh in Bacardi Lemmuh? Nou! Dat liekt mij ok wel ies wat eigenlijks. Jullie dan? Ik zulle eemwels lieverder in Bacardi Lemmuh willen zwemmuh dan da’k mij tussen honderden vissen in klemmuh. Mar dat leste is jammergenogt wel gebeurd. En ik zatte gieniens in ‘t aquarium bij de Chinees of in ’t Dolfinarium te sparteln. Nee jong! De Baos en zien doefie bint ies een keer hiel wied van huus ewest. Ja, ja. Ie geleuft ’t nooit. Wij geleuft ‘t zölf ok haoste niet. Dat wij dat eduurd hebt man jonge. Mar goed! Op Curaçao weet ze der ok weer van! Dat wij der waren. En Jack. En al die vissen niet te vergeten.
‘Ik gaore zwummen!’
Ik leute mien boekie zakken, legde hum onder mien straandbettie en gunge op de witte plasticcen raand zitten. De zunne prikte mij ongenaodig hard op mien rogge, drung deur mien sneiwitte wintervel en bracht mien bloed an de kaok. ’t Was écht de hoogste tied umme of te koelen. Zo dommiet dreugde ik hierzoot nog uut. En dat kun niet de bedoeling weden van een mooie vekaansie. Dochte mij zo.
Ok de Baos leut zien boekie onderuut zakken, beurde loom zien kop op en knikte een kort knikkie. Liggende in dizze hitte begunde e van praoten nog te zwieten, dus kun e beterder zwiegen. Dèenke dat e dat dachte. Mar goed, dat wus ik ok niet zeker. Want hij zee ja niks.
‘Gaoj ok mit zwummen?’
Vanachter zien boekie zag ik dat de Baos vanneis een beweging meuk dat op een kort knikkie leek, intied e verzitten gung.
‘Misschien zo weh!’
Zo, zo! dacht ik. Dat waren al drei woorden. Die inspanning mus mien zwietende zwieger hiel wat zwietdruppelties ekost hebben. Mit mien vrije haand zöcht ik naor mien snorkelattributen die tussen oonze beide straandbetties in lagen. Ze waren bedekt deur fiene zaandkorrels. Korrels die niet allent OP al mien spullen zaten, mar ok IN al mien spullen. En ik hoefe oe zekers niet te vertellen waor’k ’t zaand ondertussen allemaolt in en tussen had zitten. Goeie genaode. Mit daank an de constaante zaandverstoeving hier op Kokomo Beach hoefde ik mij in elk geval veurlopig niet meer te scrubben. Dat was mij wel zo helder as ’t zeewater hierzoot.
Ewapend mit hippe duukbrille, waterpiepe en zwumvliezen stapte ik ’t drokke straand aover. De Baos en al mien sores achterlaotend. Op weg naor een zee an vrijheid. Dat was wa’k doen gunge. En net as dat kleine verwende maagie in die reclame op de tillevisie ha’k daor nou al zinnenin.
Bij ’t water anekomen, speulde ik eerst mien duukbrilleglas en aodembuise of, as was ik een professionele beroepsduker die op ’t punt stund de geheimen van de Bermuda Dreihoek te ontrafeln. Mien fleurig gelakte tiennagels gungen alle tiene vanuut mien slippers zó in mien flippers. Mooi! Ik ware der klaor veur. Omda’k mien spierwitte lief niet te lange blootstellen wol an zunne en zunanbidders leup ik gelieks tot an mien scholders ’t water in. Water, dat net zo blauw was as de locht derboven en zo helder as een glas zonder Bacardi Lemon. Zo zorgeloos zu’k mij nooit meer vulen. Echt nooit meer. Daor wa’k van aovertuugd. Die gedachte duurde trouwes niet al te lange. Nog gien 10 minuten, umme persies te weden.
Rap dèuk ik onder. Letterlijk.
’t Warme water umringde mij. Deur mien lange schoelslagen leu’k ’t zachies golven. Ontspannen deinde ik mit as hung ik in ‘t lochtledige. Aodemnd deur mien waterpiepe zuchtte ik een keer diepe en leut mij wieder ’t water in zakken. De kop onder. Doeg lillijke wereld. Moi mooie wereld. Umme mij hin beweugen zich tal van kleurige vissen en aandere zeebewoners. In alle kleuren van de regenboge. Groten, kleinties en middelmaoten. Grappigen, engen en biezunderen. Een geel gestreept vissie zwumde op nog gien halve mèter bij mij vandaon. Zo op ’t eerste ooge leek ie in de categorie klein en grappig te vallen. Drievend op ’t zolte water besleut ik hum te bestudern. Wat ja een lollig ding, dacht ik bij mijzölf. En wat ja een mooie vrolijke streepies hef e. Die strepen waren allemaolt even bried. ’t Leek wel een onderwaterzebragiekanaregie. En dan die kleine oogies. Die dreiden zo grappig alle kaanten op, totdat … diezölfde oogies MIJ vaneersten in ’t vizier kregen. Neisgierig kwaamp de gele streepiescode dichterbij. Ik zagge zien flodderige vinnegies rustig hin en weer flappern toen e mij tot an mien duukbrille naderde en mij recht veur mien glas recht in mien ogen anstaarde. Mit een nogal biezundere waterige blik. Een paar tellen bleef e zo hangen en naor mij kieken. Eerst vun ik ’t nog wel grappig, mar de grap was mij snel aover. Want iniens! Zomar iniens en compleet vanuut ’t niks veraanderde de sfeer onder water. ’t Kleine grappige gele vissie kreeg gezelschap. Van wel honderd verschillende vissen. Rooien, raozen, blauwen, gestreepten en lange zwarte palingslangen. Mit snavels en scharpe vissetaanden. Mien harsens meuken aoveruren. Waren dat nou barracuda’s? Tot mien grote schrik begunden zij mij allemaolt vijaandig an te staren. Op nog gien twintig centemèter ofstaand. Binnen twei seconden wa’k van top tot tien umsingeld deur zeemonsters en zoltige misbaksels die mij hoogstwarschijnlijk bieten of prikken wolden. Of in stukken scheuren. Of opèten. Mien bloed kaokte vanneis. ’t Goesde mij deur al mien aders, haorzakkies en deur mien beide oren. En dan mien harte! Die klopte mij zo knoerhard achter mien bikinihessie dat die as een te strak zittend duukpak vuulde. Ik kunne mar ien ding bedèenken. Ik musse vurt. Waor was hier de nooduutgang?
HELLUPP
As een op hol geraakte orka begunde mien aodemhaling boven ’t water uut te broezen en te bubbeln. Tegeliekertied vuulde ik ’t zolte water achterin mien keel braanden, waorvan de smaak wel wat weg had van een zolte hering, mar dan zonder siepels. Deurdat mien temperatuur zo acuut verhoogd was vanachter mien duukbrille was ’t glas zo beslaone as mar wat. Ik zagge hie-le-maolt niks. Allemachies nog an toe. Ik musse vurt. En snel ok. Wappernd en zweiend mit mien narms en bienen prebeerde’k de enge biesten te verjagen en tegeliekertied wied bij ze vandaon te zwummen. Hiel wied vurt. As een deurgedreide butenboordmotor flipperde ik terogge naor de kaanten. Mit ’t schoem umme de mond. En piene in de kaken.
An de raand van ’t straand kwaan’k hijgend in de bienen. Mien lichaam en geest vuulden as loden lasten en mien flippers as goedgevulde braandkasten. Evuld mit alle geheimen van de Bermuda Dreihoek.
Toen’k mien veilige haven in de persoon van de Baos deur een mistige waas in ’t vizier krege, begunde ik te rèren en te rennen. Deur de onhaandige zwumvliezen strukelde en stoekte ik an iene strepe deur. Blefe haoken achter lange bienen op ligbedden, leguanen en opblaos flamingo’s. Vlak veur de Baos zien straandbettie batste ik veuraover, mit mien snufferd vol in ’t hiete zaand en mien narms wied uutespreid. De flippers bleven rechtop in ’t rulle zaand staon, waordeur mien onderbienen zo’n 40 centimeter hogerder stunden dan de rest van mien lief. Toen’k mien duukbrille van mien aoververhitte kop ofzwiepte, zag ik alles weer wat helderder. Umme mij hin wördde ik anestaard deur een paar honderd vraogende ogen, boven de helfte an lachende monden.
Langzaam leut de Baos zien boekie onderuut zakken, beurde loom zien kop op en knikte mit een kort knikkie naor mij.
‘Bi’j der weer mien maj?’
VERRASSING!!
Van de weke was de Baos vaneersten in een romantische buie jong! En ’t was gieniens Valentijns- oonze trouw- of verlovingsdag. Mar dat leste kan wel kloppen bedèenk ik mij. Want wij bint ok nooit verloofd ewest. Daor deuden wij destieds niet an omdat wij dat mar dikke onzin vunden. En wij waren vrogger graag dwars tegen teil in, zeg mar. An wie dat lag? Nou, nie an mij heur! Mar goed. Ik zal oe vertellen. Ofgeleupen zaoterdag, in de naomiddag, verbaosde de Baos mij mit een romantisch uutstappie. En dat was mij der iene van de bovenste plaanke. En dan niet die van de videotheek uut lang vervleugen tieden. Daor lag destieds volgens mij aandere romantiek op de bovenste plaanke. En daor kun ik nie bij.
‘Gaoj mit mien doefie?’ vreug mien romanticus mit hij de autosleutels uut de la greep. ‘Ik heb een mooi idee bedacht!’
Ik ware net drok bezig met de stofzoeger uut te laoten en heurde mar de helfte van wat e zee. Allent de woorden ‘mit’ en ‘doefie’ verstun ik. Dat kun mar ien ding betieken. Wij gungen vurt. En an zien enthousiaste blik te zien had e hiel wat moois in ’t zin. Omdat ik wel van mooie ideeën holle die niet zo vake gebeurt, trök ik mit een ruk de zoeger mien kaanten op. Mit mien voete smoorde ik zien monotone gebrom. Dit klussie was wel eklaard, zo dochtte mij. Kiekende naor mien smoezelige spiekerbroek en dito trui vreug ik: ‘Mu’k mij dan aansumme trekken veur oen idee?’
‘Nou doefie!’ zee e geheimzinnig. ‘Dat kan eigenlijks hielemaolt gien kwaod!’
Mien harte meuk een sprongegie. Wat was mien romantische Baosie nou toch van plan? Mit twei passen tegelieke bolderde ik de trappe op, trök gehaost wat aans an (want ie wussen mar nooit: dommiet bedacht e zich nog) haalde een kamme deur mien haornen en broeste weer naor ondern. Kom mar op mit die verrassing. Ik ware der klaor veur.
Zittende in oonze auto maakte mien neisgierigheid mij beheurlijk onrustig, mar de ienegie die daor wat an doen kun op dat moment höld zien lippen stief op menare. Zien zwiegzame zwiegen aoverheerste mien verwachtingsvolle verwachtings. Hmmm. Dat was niet al te best veur mien spanning.
Wij reden zowat hiel Gemiente Ogeveine deur en al die tied zweeg hij in alle talen. Jammergenogt ok in ’t Drèents. Iniens sleut hij of en zette oonze auto an de kaanten. Achter een tankstation. Daorbij lachte hij een nogal duuster lachie. ’t Meuk mij nóg nerveuzer.
‘Zo!’ zee e plompverleuren. ‘Wij bint ter!’
Ik ware compleet van ’t rabat deur die opmarking. Was de verrassing dit tankstation? Dat kun ie niet menen toch? Ha’k mij daorveur aansumme etrökken? Mit open mond staarde ik hum an. Niet in staot iets zinnigs uut te bringen. Mar dat was niet zo ongewoon bij mij.
De Baos gooide de deure lös, slingerde zien lange spiekerbienen naor buten en zette koers richting loods. Naor een lokettie dat in de ondergaonde zunne hung te pronken. As was e ’t drokbezöchte lokettie bij McDonalds in de maneschien.
Wat mus dit nou weer betieken!
Mit zien doem omhoge kwaamp e terogge. Wat ie ok edaone har. ’t Was hum bliekbaar elukt. ‘Nou doefie!’ zee e grijnzend, mit ’t portier in zien rechterhaand en veuraoverebeugen de auto in kiekend. ‘Wat vien’j daor nou van. Wij gaot de wasstraote in. Mij donkt, die auto van oons is zo zwart as de nacht van dat vieze prutweer.’
‘Uuhhhhh!?’
Veurda’k iets aans zinnigs zeggen kun, startte hij de auto en reed langes de loods, waor vanuut ’t niks een keerltie teveurschien sprung. Mit een soort van lange dunne mitrailleur in zien beide haanden. Waor in oons geval gelukkig gien kogels, mar water in zat. Een bulte water. Een tsunami was ter niks bij. Eerlijk waor. Keerltie speut mit volle kracht oonze auto klets- en kleddernat en knikte vervolgens een keer stoïcijns naor de Baos. Zien haand maakte een beweging asof hij oons vurt swipen wol. De Baos snapte dit gebaar metiene dèenk, want hij manoeuvreerde oonze wagen tot an ’t begun van de wasbane.
‘Is dit nou oen romantische verrassing?’ mosterde ik onthutst mit mien blik strak op de smalle box ericht. Dat mooie ideegie van hum ha’k mij toch wel een beetie aans veuresteld. En hiel wat aans ok. Wát een afknapper.
Toen oonze auto een paar stoekende bewegings meuk op ’t moment dat hij in anraking kwaamp mit een soort van lopende baand kwaank’k haoste lös van mien stoel.
Een harde straole knalde op oonze roeten, evolgd deur een aoverdaod an schoem, schoem en nog ies schoem. ’t Leek wel asof wij compleet inesneid raakten deur een lawinemassa, waordeur mien zicht beparkt wördde tot een kleine mèter. Wat zich achter oonze roeten afspeulde, daor ha’k gien flauw benul van. En dat meuk mij beheurlijk trillerig en nerveus.
‘Kiek uut …!’ gilde ik. Eschrökken gooide ik mien beide narms veuruut, as kun ik de witte prut daormit tegenholden. De Baos keek lachend opzied. Die leek zo relaxed as een klapsigare zonder explosieve lading. Mien gegil wördde aoverstemd deur een buldernd geluud dat aover oons hin begunde te raggen. De snei vleug alle kaanten op. Ik zagge weer wat. Borstels. Blauwe borstels. Megagrote blauwe borstels. Mit megagrote lange borstelhaornen die vlak veur mien ooghaornen hin en weer zweiden. Ik snakte naor aosem. Ik wol deruut.
In bliende peniek en mit mien haor rechtop van de schrik greep ik de deurklinke.
‘Wat bi’j van plan mèense …!’ bulderde een harde stemme naost mij. ‘Bi’j wel hielemaolt goed bij oen verstaand??!!’ De giftige kop van de Baos was iniens wel hiel dichtebij en dat stelde mij niet arg op mien gemak.
‘Tis zo gebeurd!’
Ja, dat ’t zo gebeurd was, daor wa’k pas benauwd veur za’k oe vertellen. ’t Leek asof mien leste ure eslaone har toen’k mij achteraover tegen de zitting vallen leut.
De borstels kreupen terogge en meuken plekke veur klabienders van föhnen, die zo allergriezeligst hard bleusen dat ze mien zojuust uutebreuken zwietanval dreugen kunden. Nao een paar angstanjagende minuten naamp de wiendkracht tiene geleidelijk an of en ik dachte dat ’t nou wel klaor was mit oons. Mar nee heur! Slierterig lange blauwe lappen verschenen. Ze kletsten en smakten tegen oonze auto an, as kwaodaordige spoken die een heksedaans deuden. En een kebaal en geweld dat ze meuken! Dat was gewoon niet meer normaal jong. Meine Gute. Ik krege der een zere stèè in mien boek van. Wát een uutstappie, ik gunge nooit meer mit op zien verrassings.
Toen de ellende eindelijk veurbij was, startte de Baos oonze wonderschone wagen en reed doodgemoedereerd ‘t spookhuus weer uut. Mit mij in shock naost hum, niet in staot ok mar ien woord uut te bringen. Nee! Ok niet in ’t Drèents.
Relaxed reed e weer hiel Gemiente Hogeveine deur umme uutèendelijk te stoppen op een parkeerplekke naost een Steakhouse.
Ik keke een keer opzied en ineersten was ‘t mij dudelijk: de kern van een verrassing is ‘t verzekeren van geheimholding! En dat was mien romanticus goed elukt. Wat ieje!
Op fietse (gebaseerd op een waorverteld verhaal: deur mien va)
‘t Is een kolde dag in meert. De locht is nevelig en grauw in Hollandscheveld. Een gure Noordenwiend blas kold umme zich hin. Tikt an deuren. Klopt op scholders en rammelt an warme winterjassen. Verdreugde bladern stoeft aover Toekie en kringelt umme menare hin, asof ze daanst op de tonen van de wiend.
Een grieze, dik ingepakte man löp een rondtie deur ’t dorp. Zoas e alle dagen döt. Van ‘t Woonzorgcentrum De Beatrix naor de bosraand en weer terogge. Zwaor leunt e op zien wandelstok as e zich mit kleine onzekere stappies veurtbeweg. De krage van zien okergele jasse bedekt zien oren.
‘PSSSSTTTT’, heurt hij ineersten.
Wat was dat?
‘PSSSSSTT’, heurt hij vanneis.
Van achter een dikke ekkelboom springt plotseling een man teveurschien. In een donkerblauw dreidelig pak en een sneiwit aoverhemd. Compleet mit een keersrechte strik en hoge zwartzieden hoed. De heer stapt naor veuren, zet zien hoed of en bög plechtig naor de hoogbejaorde man.
‘John F. Kennedy’, meldt e as e weer rechtop stiet en de man tegenaover hum strak in d’ogen kek. Tegeliekertied klikt hij de hakken van zien zwartgelakte schoenen plechtig tegen menare.
’Ut Is mij een groot genoegen! En wie bin ie as ik zo vrij mag weden?’
De blik van d’oldere man giet van boven naor beneden. En van links naor rechts. Hij trekt zien wenkbrauwen hoge op. John F. Kennedy? Hij vuult de wiend wild an zien gedachten trekken. De President van Amerika?
Schuddekoppend en mit zien rechterhaand veuruut estèuken antwoordt e: ‘Aangenaam! Ik bin Harm Heujer. Madenboer. In ruste!’
‘Interessant!’
John schudt de uutestèuken haand intied hij hum nog steeds strak ankek.
‘Interessant!’ herhaalt hij.
‘Wat doer ie hier an Toekie? As ik zo vrij mag weden?’ vrag Harm. Zien stemme klinkt vriendelijk en belangstellend.
‘Ik bin onderweg naor de Berlijnse Muur en zeuke nog iene die mit mij mit wil.’
Hij lat zien starende ogen van d’olde man ofglijden.
Neisgierig volgt Harm de blik van de President en zet een grote postfietse staon. Tegen de aandere kaanten van de boom. Een zwarte. Mit dubbele stangen en grote fietsetassen. John stapt op en mit een zwei van zien rechternarm neugt hij de bejaorde madenboer uut umme achterop te gaon zitten.
Aorzelnd komp Harm dichterbij mar döt wat de man hum vrag. De stof van zien krage kriebelt zien neuze mit as hij zien bien aover de bagagedrager zweit.
‘HATSJIE!!’
‘Santé. Op oen gezondheid!’
As de bijrieder uuteniest is, stikt e zien beide bienen in de fietsetassen. Iene links en iene rechts. Zien wandelstok zet e dernaost.
‘Hol oe vaste!’ jubelt de President. ‘Wij gaot naor Berlijn!’
John hef ter de gaank goed in zitten en fietst asof zien leven der vanof hangt. Veuraover ebeugen trapt hij stevig deur. Binnen een mum van tied stikt ze de Duutse grèens aover en deurkruust meerdere deelstaten. Ze riedt aover snelwegen, langes hoge gebouwen en uutgestrekte natuurgebieden. Gien enkele keer stopt ze. De fietsebaanden rolt en rolt en rolt. Onofgebrèuken en eindeloos.
Intussentied kek de madenboer tevreden umme zich hin, mit zien beide narms umme ’t lief van de onvermuibare fietser. Hij kun hum niet heugen wanneer hij veur ’t leste zo wied van huus was.
Op een muurtie langes de Rijn zet e iniens een olde bekende zitten. Hij zweit en dreit zien kaanten uut.
‘Moiiiiii!’
Fidel Castro trekt an zien lange sigare en blas mistige krullegies veur hum uut.
‘Moiiiiii!’, bèult hij terogge. Hij groet ’t tweital vriendschappelijk mit een tikkie tegen zien grune pette. Intied hij zien ogen dichte döt, nemp e vanneis een flinke heis van zien Cohiba. Hij lek de veurbijgangers alweer vergeten te weden.
Nao een paar ure flink deurtrappen, stopt de President inienen mit fietsen en stapt of. Een torenhoge mure belemmert de weg.
‘Stap mar of Harm. Wij bint ter.’
Volgzaam döt Harm wat de President zeg. Pakt zien stok en krummelt samen mit de President naor ’t iezeren gerdien. Rillerig bedèenkt e zich dat, al is de Noordenwiend inmiddels gaon liggen, ’t hier net zo kold is as an Toekie. En net zo grauw en gries.
‘Woj mij wel eempies hölpen madenboer in ruste? Dan klum ik der op!’
Hij wacht tot Harm een kommegie van zien haanden mak, zet zien linkervoete der op en springt smu op de raand. As e der bovenop stiet, reikt e zien haand naor d’olde man en trekt hum naost zich.
Tegen menaar anezeten kiekt ze naor de veugels die van Oost naor West Berlijn vliegt. Ze wordt niet terogge eflèuten. Ok niet neer eschèuten.
De Baos & Ikke: tweiwekelijks te lezen op Regionieuwshoogeveen.nl
Veurdaj joechte in de mond stopt, muj slim uutkieken waj der in propt
Stopt jullie ok wel ies wat in oen mond waorvan aj later dèenkt: Dat ha’k beter niet kunnen doen? Omdat de smaak aans is dan aj verwachten? Of omdat ‘t ding, net as een 12 maond durende zwangerschap, veuls en veuls te wied aover de daotum is? Of een combinatie van alletwei? Nou, ik zal oe vertellen. Mij aoverkomp zuks best wel vake. Mar wa’k vleden weke vrijdagmorgen beleefd hebbe. Och allendonders.
Ik ware net klaor mit taanden poetsen en zatte wat in de laden van oonze badkamerkaste te snuien. Op zuuk naor mondwater. Zo nom en dan gebruuk ik dat veur een nóg frissere naosmaak. Ie weet ja mar nooit waor ’t goed veur is. Weej weh? Iniens völ mien oge op een nei uutziend flessie dat een beetie op Odol leek. Allent zat op dizzend de doppe der bovenop, in plaats van opzied. Belangstellend greep ik hum uut de la en bestudeerde hum wat beter. Dreide hum wat umme en umme en schudde der wat mit. Mar ik lasse de kleine letterties niet. Jammergenogt!
Ooooh jaaa … dacht ik vaneersten, mit mien blik vast’ epind op de Duutse tekst. Dat mondwater was nog van oonze jongste zeune. Die had dat spul een hiele tied eleden ekocht in Meppen, toen wij daor samen op koopiesjacht waren. Aover de grèenze klunk ‘Mundwasser’ haoste ’t zölfde as bij oons en ‘Extra Frisch’ kun’k ok nog wel begriepen. Ik dreide de doppe van ’t flessie of, höld hum op de kop en schunk der een luttie van ’t blauwe vocht in. SJSJSJSSJSJ. Dat was raar. Wat siste dat spul ja. Was dat altied wel zo? Was mij nog nooit eerder opevöllen. Toch gungen der mij gien alarmbellen rinkeln. Zölfs gien klein, miezerig piepgeluudtie heurde ik. Och, zo jammer hè.
Vol vertrouwen höld ik mien kop een beetie achteraover en deud mien mond wiedewagen lös. Klaor veur een frisse start van de morgen. Relaxed leut ik ’t goedtie aover mien tonge lopen. Speulde ‘t een paar keer enthousiast hin en weer. Tussen mien taanden … SJSJSJSSJSJ … langes mien gehemelte en onder mien tonge deur. Mien beide wangen bleus ik op as wa’k een hamster mit zien wangzakken vol winterwortels. Vaneersten vuulde’k ’t gesis vanuut ‘t niks mien neuze bereiken, waor de extreem frisse geur mien neushaoren ontsmetten. Borrelnd en prikkend vleug de scharpte naor boven, mien kop in en … daor was mien alarmbelle. Te late.
‘AAAAAAAAAHHHHHHHHH’, beulde ik, jammernd van piene en pure peniek! Mit gaank speide ik ‘t blauwe gevaor de wasbak in. De binnenkaanten van mien wangen vleugen der zowat achter an. As ze niet zo an menare eplakt zaten dan. ‘AAAAAUUUUWWWWEEE!!!
Ohw, wat deud dat spul mij zéér jong! Ik schrökke mij hie-le-maolt kepot. Tientallen angstflodders rilden mij aover de rogge. Knepen en krasten mij verniendig in mien vel. Bevend streek ik mit mien wiesvinger aover mien beide lippen en aover mien tonge. Waren die nou verdoofd? Ik knepe der een paar keer hard in, mar ’t vuulde een beetie ofwezig. Tegeliekertied prikkelde en stikkelde ’t daorbinnen as een onwieze asof ik daornet een beste hap van een bossie cactussen eneumen har.
’Wat hej! Wat is ter! Wat hej noe weer edaone!!’
De Baos was inmiddels de trappe op ebolderd en staarde verschrikt van mij naor de blauwe sissende strepe dat ’t ofvoerputtie van de wasbak in gleed, en weer vanneis naor mij.
‘Dat montdwatterrr’, karmde ik. ‘Waor a’kk netdt mienn mondt mitt zszbeulde! Dat dötd zszeerr!’
‘Hoezo döt dat zeer en wat praot ie raar mèense!’
Neisgierig pök e ’t flessie van mij aover en dreide ’t etiket naor zich toe.
‘Mundwasser Konzentrat Extra Frisch!’, zee e intied hij mij mit een deurdringende blik ankeek. ‘Doefie! Hebbie wel enige Spritzer in ein halbvolles Glas Wasser egooid?
Ik schudde ontkennend, dreide de kraane lös en begunde te tanken asof de braandstof vandage veur niks was. Leut ’t kolde vocht mien mond in lopen, klokte ’t hin en weer en boende aover mien braandende lippen. ’t Hölpte allemaolt gien iene sodemieter. Mien mond was vernield. Extreem Frisch, doch vernield.
Zenuwachtig staarde ik naor mien spierwitte kop in de spiegel. Mien mond wiedewagen lös. Oeh, gojje. Dat zag ter niet goed uut. Mien harte bonkte as een onwieze toen’k zagge dat mien tonge hielemaolt wit uuteslaone was. ’t Leek wel of ie een weke in de chloor elegen har. En was ie nou ok dikkerder as aans? Ik beug een beetie veuraover richting mien spiegelbeeld. Flapte mien bovenlippe een stukkie naor boven en steuk mien smartlappie uut. Zweide hum van links naor rechts. Van boven naor ondern. Gelokkig! Dat warkte nog. Pffff.
‘Hoe gek bi’j nou dan!’ troostte de Baos mij, mit hij mij zachies aover mien rogge wreef. ‘Gien wonder dat ’t oe zo zeer döt. Weej wat hier in zit mien maj? 60,5% alcohol, Zink Chloride en Sodium. Hier kuj op zien minst een orka mit plat leggen. Ie hadden ’t ja ok mutten verdunnen!!’
Mien mage wupte 50 centimeter naor boven zodat e klem bleef zitten in mien keel. Wat ha’k edaone. Wat mus ik noe doen. Dommiet gung dat gevuul nooit meer vurt. Bleef’k veur altied zitten mit een manke tonge. En mit mien lippen in een spagaat. Hoe mus ik noe praoten dan? En eten? Gung dat nog wel?
’t dddötttt zszsoooo szszeeeer …’, proelde ik.
‘Eet mar even wat ieje’, reud de Baos mij an. ‘Misschien dat dat hölpt!’
Dat was een goed idee weh. In de keuken smeerde ik een cracker en belegde hum mit een dikke plakke keese. Zette mien taanden der in en begunde hiel veurzichtig te kauwen. Benauwd veur wat mij te wachten stund.
‘Versgiemme … !’ vluukte ik. ‘Ik brruufe nikz. Su’kk mmien smaakbebillen noe ok nog kebot hebben?’
Mit mien trillende beurse lippen veuruut as in een verleidelijke Duckface nam ik nog een happie en nog ientie en nog ientie. Mar ’t resultaat bleef ’t zölfde: Vrouw Biel had gien gevuul én gien smaak meer in de mond. NEIN! Doen LieBe Tied noch an Zu.
Mèensen. Um een kort verhaal lang te maken: dizze nare toestaand bleef de rest van de dag zo an duren. Ik pruufde niks en vuulde niks. Mar, de Extreem Frische smaak hung wel extreem fris umme mij toe. Tot minstens achter mien beide knieholtes. Dat dan weer weh.
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
O, ja. En aj dit best wel een zielig verhaal vunden? ’s Aovends breuk mij dreikwart van mien in beeld staonde koeze of en leup ik ’t godganse weekend ok nog mit een gapend gat in mien getargde mond. Veur de rest gunk alles goed. Dat dan weer weh!
Geslikker in de nacht bringt een lange dag
Dat waren weer barre mooie weken, de leste weken. Vien’j nie? Alwéér gungen wij van zwumbroeken en zomersproeten naor wollen haansen en winterhaanden, binnen iene dag. En dat was barre jammer, want ik har net zo’n zin an ’t veurjaor ekregen. Mar ja. Hij had oons weer ies bliede emaakt mit een kortdurend terrassiesgevuul. Die zunne. Soms dèenk ik dat hij dat expres döt. Dan stel ik mij veur dat e, as e ’s aovends ondergiet, nog even een paar jolige woorden wisselt mit de teveurschien komende maone. En dat e dan straolend lacht as e zeg dat hij dat volluk daor beneden weer gloepens mooi te pakken hef. Mit heur zunnesteek. En heur hang naor mooi weer. Wat nou terrassie! Wat nou blode bienen. Hij zul oons van ’t jaor juustem lekker lange laoten wachten. Net as wij op oonze baank, die wij een paar maond eleden uutezöcht hadden en die pas in mei ofelevert zul worden. Mar da was nie …
‘Wij mut hum zo dommiet nog wel even inspuiten heur!’ meldde ik de Baos zunnig. Ik wees naor de grote wienrooie vlekke die sinds een paar ure stund te pronken in de tippe van oonze kamer. As een vorstelijk zitmeubel. Mit zien zachtfluwelen stof en volle kussens zul ie niks misstaon in ien van de vertrekken uut de Bridgerton films. Och, die is ja zo mooi. Vien ik. Ieje dan? Al die prachtige jurken en dan die romantiek. Poeh! Daor zwijmel ik toch zo graag bij vurt. ’t Lek wel een sprookie. Ja, eigenlijks krie’k dat gevuul ok een beetie bij oons leven. Uhhh. Nee, bij oonze baank. Mar ja, daor duurde ik haoste niet op te gaon zitten jong. Bange dat mien eigen sprookie iniens verstoord zul worden deur een natte kus van een vieze gladde padde of zo. Nog bangerder wa’k da’k hum slim smerig maken zul veurdaw hum bescharmd hadden. Mit een daorveur bestemd bescharmlaogie. Want ja: ik kende mijzölf zo zachies an mar al te goed. Mien beschadigde mond was net weer een beetie genezen. Der zat weer wat kleur op mien gebleekte tonge en mien lippen stunden niet meer in zo’n onneuzele Duckface staand. ’t Leek mij veur oonze baanke beterder da’k der niet te dichte bij in de buurte kwame en dan veural niet mit giftige gassen.
‘Ja doefie, dat doe’k metiene!’ De Baos sprung in de bienen, leup naor oons achterhuus en kwaamp terogge mit een settie spuitbussen.
‘Dat is donderse troep jong’, meldde ik ongevraogd. ‘Ik zagge van argens staon dat ’t niet te best was veur in water levende organismen. Die gaot der zölfs van dood. Dat liekt mij gien gezond spul toe! Wat ieje!’
Zonder op zien antwoord te wachten, zoefde ik achter hum langes. Op zuuk naor iets wat mij ineersten deur de kop weide. Ewapend mit veier mondkappies, een lasbrille en een set oranje warkhaansen keerde’k terogge. Mij donkt. Ik musse de Baos wel goed bescharmen as e bescharmen gung. Want noe kwaamp ’t op schaopen scheren an!
Lachend deud hij ien van de blauwe mondkappies veur en zette de grote brille op zien neuze. Vervolgens trök e de wortelkleurige rubbers aover zien beide haanden. Noe ik zo wat bèter naor hum keek, vun ik ‘m vaneersten wel wat op een zingende chirurg lieken. Dokter Bernhard of zo.
‘Zeg mij allent de waarheid maor … is hij noe nie meer in gevaor …’, neuriede ik veur mij uut intied ik naor boven leup. Op weg naor oonze slaopkamer.
‘Dokter … ik vluchtte vurt.’
Snel sleut ik de deuren!
‘Neem ie oonze Maxx ok mit naor boven? ’t Begunt hier al best te stinken’, beulde mien baankspuiter iniens van onder an de trappe. ‘Die hond is dan wel gien vis, mar mij donkt. Die kan vannacht ok wel dood blieven.’
Mit de taandenborstel tussen mien taanden eklemd, bolderd’k vanneis onderuut, de trappe of. Pök de hond uut zien maandtie en zette hum op de aoverloop op de grond. Ok zien dekentie en waterbakkie haalde ik op. Toen’k alles installeerd har, meuk ik mij klaor veur de nacht.
‘Kom mar Maxx’, zee ik tegen een duustere vlekke in ’t donker. ‘Ie magt bij grooooooote uutzondering bij Baosie en Vrouwgie op de slaopkamer slaopen. Mar wel op oen kleedtie blieven heur!’ Hij gaf gien sjoechem. Dizze hond luusterde nog ies barre goed! Die had an een half woord genogt. Deud altied persies wa’k hum vreug. Trots dreide ik mij op mien rechterzied.
Een klein half uurtie later had Dokter Bernhard zien operatie succesvol uutevoerd, gooide zien chirurgische attributen in de skure en plofte op zien kaanten van oons bedde.
‘Hè, hè … !’
Een diepe zucht trök deur de slaopkamer. Een zucht die een snelle slaop ankondigde. De slaop van de Baos zölf. Én van Maxx.
Iniens kraste een zacht mar deurdringend gepiep an mien geheurdeuren. Wat in de lieve vrede was dat nou!? ’t Gepiep gunk aover in janken en meuk scheurties in mien veur-slaop. Haalde mij terogge naor ’t hier en noe. Krabbelde an mien blode narm.
‘Maxx! Niet doen!’ foeterde ik. Oons brave hondtie stund enthousiast tegen oons bedde an te krabbeln en te marteln. Die leek ’t gezelliger toe bij oons in bedde dan dernaost dèenk. Ach, dat snapte ik ok wel eigenlijks.
‘Kom mar dan’, fluusterde’k. ‘Veur dizze keer. Morgen gao’k toch oons bedde verschonen.’ Ik beurde hum op en zette hum an ’t voetenende, waor hij relaxed op mien onderbienen liggen gung. Hmm dat was niet de bedoeling.
‘An de kaanten!’ mosterde ik mit ik hum opzied drukte. ‘Zo kan’k niet slaopen!’
‘Watte?’ murmelde de Baos in zien slaop.
Zwiegend dreide ik mij umme. De Baos én Maxx verscheuven van plekke en kreupen allebeidend al snurkend dichte tegen mij an. En een kebaal dat ze meuken. ’t Leek wel of ze een carbidschiet wedstried hölden. En ik wusse eerlijk gezegd niet wie de winnaar worden zul. ’t Klamme zwiet breuk mij uut jong. Daor gunk mien nachtrust.
Zachies drokte ik de kebaalmakers an de kaanten en dreide mij op mien rogge. Maxx vund mien boek wel een interessant plekkie en nustelde zich derboven op. Roppig in de botten keerde ik mij op mien aansumme. Hij dreide mit. En van links naor rechts. Eindelijk! Daor bleef hij rustig tegen mij an tukkern. Van dizze gezelligheid markte ik pas halverwege de nacht niks meer. Toen völ ik in slaop. Mar veur hoe lange dat was? Gien idee.
‘Huhhhhhh?’
Eschrökken wreef ik mij an mien kop. Iets haorigs en nats zat an mien neuze te slikkern en te zevern, mit hij een brakke locht naor mij toe bleus. De Baos?
In ’t schemerduuster van de vrogge morgen zag ik hum. Oons hondekiend. Mit zien tonge vrolijk hin en weer wappernd sprung Maxx enthousiast aover mij hin. Wupte en hupte as een wilde gek. Klaor veur de dag die veur de mieste mèensen nog niet iens begund was. En die van mij al hielemaolt niet. Intussen wördde de Baos niks van dit alles gewaar. Die was nog een hiel ende vurt mit zien carbidschieten. Ik vreug mij of of hij misschien droomde van een carrière as chirurg en der mit Bonnie St. Clair vandeur gung? Of was hij ien van de heufdrolspeulers in Bridgerton die wakker ekust wördde deur een vieze gladde padde.
Stillegies leut ik mij achteraover vallen. Mit veule tragiek kwelde een zachtzingende Bonnie mien gedachten:
‘Mar gisteraovend was e op, hij hef mij zölfs ekust. Der is ok niks biezunders noe, mar tis bèter dat e rust …’
Hondsdol wörd ik dervan. Warkelijk waor! De morgen leek en bleek nog hiel wied vurt!
Vandage wassen of aans morgen nakend aover straote
Wij hadden lèèst ‘s morgens ok weer wat moois. De Baos & Ikke. Oons hele huus hadden wij op de kop staon. Allent mar umdat oonze wasmesiene op slot esprungen was. Zomar. Vanuut ’t niks. Nee. Dat geleufde de Baos ok al niet.
‘Hé! Waorumme wil die wasmesiene niet an!’ zee ik verbaosd, meer tegen mijzölf dan tegen wie dan ok. Ik beug een beetie naor veuren en zagge tot mien grote schrik een fel verlocht sleuteltie in de display. Dat belaofde weinig goeds. Dat ding zat op slot. Gloeiende. Gloeiende. Hoe kun dat nou weer dan.
Iniens herinnerde ik mij da’k de veurige dag bij ’t schonemaken mit de schörreldoek aover de toetsen egaone was en dat e toen een paar keer piepte. Verder gebeurde der eigenlijks niks. Wat niet waor was. Want noe zat e op slot!
Geargerd drukte ik op de an-en-uutknoppe, waordeur een hels kebaal deur oonze barging knalde. Mien trommelvliezen trommeldn deur menare zonder dat de mesiene trommelde. Wonderlijk genogt. ’t Maondelijkse lochtalarm was ter niks bij man. Verniendig drukte ik nog een paar keer op allerlei knoppen. Höld de temperatuur, de kreuk- kras- en striekvrij én de centrifugeerknoppe tegeliekertied inedrukt. Mit de deure lös. Mit de deure dichte. Mar ’t gejoel höld niet op. Ok niet toen’k hum een beste hengst op de bovenkaanten gaf en mit mien gesokte voete knoerhard tegen de veurkaanten schöpte. Der gebeurde hie-le-maolt niks. Allent piepten der toen twei. ’t Felle sleuteltie bleef mij vaal toelachen. As had e een gloepense schik dat e der was. Na, na, na, na, naaaa. Ie kunt lekker niet wassen. Sliep uut, sliep uut! Morgen gien schone kleren. Nakend aover straote, tralala.
‘Vergimme. Hij is op ’t kienderslot esprungen! Hoe kan dat nou weer dan!’
Epijnigd wreef ik aover mien dikke rooie tie en kneep daornao stevig in mien neusschottie. Dat doe’k altied a’k argens aover nao dèènken murre. En dat is best vake.
De Baos zat rustig an de keukentaofel te warken toen ik de kamer binnen stèuf. Mit de laptop lös eklapt en een stapeltie pepieren veur hum uutespreid. Leeg mokkie der naost. Een plastic verpakkinkie van een koekie der in. Siniesappelschillen. Penne, tillefoon en schriefblok binnen haandbereik. Ie kunt zeggen wat aj wilt, mar thuus warken gef een beste troep. Bij oons wel althans. En ik heb een allerbarstense hekel an troep. Ieje dan?
‘Weet ie nog hoe aj ’t kienderslot van de wasmesiene of halen kunt?’ vreug ik gejaagd. Peinzend beet e op zien onderlippe en begunde der zachies op te bieten asof e ’t antwoord der uut kauwen wol.
‘Nee! Dat wee’k ok niet’, antwoordde hij bedaard. ‘Dan muj de haandleiding der mar eempies bij zuken zu’k zeggen!’
Einde gesprek.
Geconcentreerd keek e vanneis naor zien beeldscharm, de moes traog bewegend mit zien rechterhaand.
Ja, dacht ik bij mijzölf. Dat was een goeie weh. Mar ik zulle makstarm niet weten waor a’k dat ding van argens elaoten har. A’k hum al van argens elaoten har! Ok Dat was een goeie weh.
Roppig trök ik de deurties van oonze teakholten kaste lös. Op zulk oponthold zat ik verdorie ja niet te wachten. Mien wasmaande stund op ’t punt van escalern en ikke op ’t punt van capitulern. Of aansumme. Mag ok. Wat ie wilt.
Onderin de kaste lag een stapeltie pepieren en een stuk of tien mappen in allerlei kleuren. Op mien knienen ezeten haalde ik ze teveurschien, leup dermit naor de taofel en gung naost de Baos zitten.
‘Succes ieje!!’
Mien thuuswarker knikte een keer mien kaanten uut, waornao hij een beetie veuraover beug mit zien blik vanneis vaste ‘plakt an zien scharm.
Ingespannen bladerde ik tussen ankoop- en garaantiebewiezen van apperaten die al lange op de VAM lagen of waorvan ik niet iens wus wat veur apperaat ’t wás.
‘Wat hew van Toshiba?’ vreug ik, mit a’k een klein boekie omhoge höld. ‘En van Avaya?’
’t Leek asof de Baos zien oren ok ofesleuten har mit een kienderslot of zo wat. Hij leek mij in elk geval niet te heuren.
Mit ’t puntie van mien tonge tussen mien lippen zöcht ik geconcentreerd wieder. Een stuk of wat brieven van tillefoonabonnementen van oons en oonze kiender, passies van de gemientewarken vanof oons trouwen en een vergeelde lidmaatschapskaorte van de dierentuune uut 1996 gleden deur mien haanden. Mar niks dat op een haandleiding leek van oonze huidige wasmesiene. Wel van zien drei veurgangers. Driftig scheurde ik de nutteloosheden deurdemidden en kwakte ze op de grond. Mit mien voete gaf ik ze een schöp nao. Dat vund mien tie niet zo mooi trouwes.
‘Hejt of kriejt?’
De Baos keek mij lachend an.
Ineersten bedacht ik mij dat op de onderste plaanke van oons bargmeubel een grote rieten maande stund mit allemaolt belangrieke pepieren der in. As een angsthaze op zuuk naor zien paoseiern begunde ik daorin te snuien. Tussen de wereld an schoelfoto’s, entreebewiezen van concerten, tandarts- ziekenhuus- en dokterskaorten, verzekeringspepiern, verhuusberichten en hondenpaspoorten lag de felbegeerde oplössing ok al niet. Mieterdag!
‘BAHHH’, foeterde ik en gooide mit een knal de deure van de kaste dichte. ‘BAHHH! BAHHH! en nog ies BAHHH! Wát hew een rotzooi. Wat doere wij der toch mit.’
Geïrriteerd drukte ik weer in mien neusschottie, waordeur mij ineersten wat aans deur ’t zin scheut. (Ziej wel dat ’t hölpt?) Wele wet lag e boven. Boldernd vleug ik de trappe op.
Naodat ik alle kasten, ladebakken onder bedde en de dusen op de vliering had deurespit, zakte ik mu en moedeloos op een eetkamerstoel naost de Baos. Ik har inmiddels van alles terogge evunden. Van onleesbare kassabonnen en rekenings uut vroggertied tot an aoverjaorige loonstroken van al oonze veurmalige warkgevers. De kamervloere was wit bezeid mit pepiern.
‘Laot mij ies kieken dan!’
De Baos scheuf zien stoel een endtie naor achtern, stund op en leup naor oons achterhuus. Mit mij in zien kielzog. Recht veur ’t witgesleuten onding stund hij stille en keek ofwisselnd van de mesiene naor zien tillefoon en terogge. Zien beide doemen tikten driftig aover de letters hin en weer.
‘Hier he’k al een site mit informatie’, meldde hij dreuge. ‘Daor stiet vaste hoew ‘m weer an de praot kriegt!’
Hij drukte twei toetsen tegeliekertied in, wachtte een paar tellen en leut ze lös. ’t Fel verlochte sleuteltie verdween as mien bulte wasse haopelijk zo dommiet in oonze mesiene. Sliep uut. Sliep uut. Na na na na naaa.
‘Ochgaotochhen! He’k nou warkelijk waor de halve morgen lopen zuken naor een haandleiding die gewoon op Internet te vienden is?’ mosterde ik grammietig. ‘Waorveur hej dat niet eerder ezegd dan. Dan ha’k mij de muite van zuken kunnen besparen!!’
‘Och doefie’, grijnsde mien speurneuze mit een vaal lachie. ‘Dat is toch allent mar mooi. De mesiene döt ’t weer en ie kunt al die olde rommel nou eindelijk ies een keer vurt gooien!’
Schuddekoppend laadde ik de trommel in.
Lange nie wies die keerl. Lange nie wies!
Wie tegen de wiend in speit, mag haopen dat ’t niet te hard weit (36)
Bint jullie de leste dagen ok zowat vurt eweid en vurt edreven? Zagen ie ok veugels die zich vaste hölden an takken? Of mollen mit zwumvliezen an? Ja jong. Dat had zomar ekund heur. Wij kregen vleden weke ja iniens te maken mit een soort van dreilingstorm en regenbuien gelieks de regeringsperiode van Queen Elizabeth. Der kwaamp gien ende an. ’t Begunde mit storm Dudley op woensdag, Eunice op vrijdag en een paar dagen later vleug Franklin oons umme de oren. Nou, ie kunden wel stellen dat die stormen de wiend der goed onder hadden.
Toen wij tiedens ien van die angekondige onstuimigheden onder de wol kreupen, zag ik veur de zoveulste keer die weke op tegen de ankommende onrustige nacht. Wat zul der noe weer gebeuren. Wele wet stund oonze tuune dommiet kats onder water of arger nog. Hadden wij dommiet gien tuune meer. Mar was e ofevoerd ’t riool in. Mit ik schieterig mien nachtponne aover de kop trök, fluusterde ik: ‘Nou Baos, ik haope dat de boel oons vannacht heel blef bij huus! Zo’n storm he’k nog nooit mitemaakt!’
Ik had ‘t uutzetraam in oonze slaopkamer inmiddels dichte edaone en de gerdienen een beetie aover menaar hin etrökken. Een goeie wiend die hier nog naor binnen weien kun. Ja, want ie weet toch wat ze zegt of niet: Wie hier as wiend naor binnen huppelt, wordt der gelieks deur de Baos weer uut eknuppeld. Of iets van die strekking. Mar hij lag ’t dichtste bij de roeten, dus echt ongeleufwaordig ist nie. Wat ieje.
‘Ah doefie’, zee mien Jan Pelleboer mit hij in bedde stapte. ‘Ie mut gewoon gaon slaopen. Die storm weit vanzölf wel weer aover heur!’
Zwiegend volgde ik zien veurbeeld, dreide mij op mien zied en luusterde andachtig naor de geluden butendeure. ’t Gejoel van de harde zuudwestenwiend raosde langes de roeten asof die wiedewagen lös stunden. Ok de regen kletste der mit geweld tegen an. Een kebaal mien jonge. Aldernaost. Daorbij vergeleken klunk een duzendklapper as een slof rottie.
SCHGGSCH BENGGG!! Wat heurde ik noe? Eschrökken sprung ik rechtop in bedde. Völ daor noe wat umme? De Baos bleef roerloos liggen toen ik ’t locht an knipte en gelieks daornao weer uut deud. In een microseconde bedacht ik mij dat as ter wat evöllen was, dat dat der morgenvrog dan ok nog wel lag. En dat dacht de Baos vast en zeker ok. Die lag inmiddels bewusteloos te ronken. As deud e een wedstried wie ’t meeste kebaal maken kun. Hij, Dudley, Eunice, Franklin of de zwiepende slagregens zunder name.
Rusteloos leut ik mij achteraover vallen in mien zachte kussens, dreide mij vanneis op mien zied en trök mien dekbedde wat hoger op. Mit mien linkeroor zwaor bedekt deur de dikke vracht heurde ik nou vaste veule minder. Haopte ik. Niet dus.
Jammergenogt veraanderde der niks. ’t Gegoes en gegier trök an mien oren en tummerde op de kleinste botties die a’k hebbe. En ieje ok trouwes. In gedachten zag ik de hamer, stijgbeugel en aambeeld een carnavalsoptocht doen in mien kop. Hin en weer. Op en neer. En nog een keer. OLEEEEE … ALAAAAAF!
De val- ruk- en trekwienden graaiden langes de bakstienen, likten de cement der tussen uut en graafden zich wieder naor boven richting oons slaopkamerraam. De regen höld ’t nat zoas belangriek is bij metseln. Mar daor waren wij nou niet mit bezig, dus hij much van mij wel opfluiten. En ’t liefste metiene graag.
Zuchtend prebeerde ik mij te concentrern op wat aans. Op mooie dingen. Waorumme is ’t neis altied zo negatief? Wie zal de kapper van Kim Jong-un weden? A’k mien hiele leven nog nooit vekaansie ehad har. Hoeveule dagen ha’k dan nog?
De stormwiend bolderde noe nog veule meer deur mien kop.
Ineersten schrök ik op van een hard geschoef en geschuur naost mij. Wat was de Baos toch an ’t doen? Ongerust dèu’k ’t locht weer an en zag hum zitten mit zien rogge tegen de achterkaanten van oons bedde. Zien ogen wiedewagen lös. Net as zien mond. Zien narms stief naost zien lief en zien voesten ebald op oons blauwe dekbedde. Dat zag ter gruwelijk uut heur. Dat begriep ie wel dèenk.
‘Wat is ter! Wat hej?’ schrouwde ik.
Hij keek mij an mit een slaoperige blik in zien ogen. Deud zien mond nog wieder lös en … wat der toen gebeurde. Ie geleuft ’t haoste niet man. Tientallen letters broesten hum uut de mond, knalden naor boven tegen ‘t plafond en tegen de muren. Ik zagge de E’s, de U’s, de N’s en alle aandere stormachtige letternamen deur menare hin frosseln. ’t Leek wel een woordenstorm. Ze wupten en hupten as Prins Carnaval tegen ‘t leste van zien tweide bierkrattie. Zunder ok mar iets van geluud te maken. Dat was nog wel ’t miest vrumde van dit verhaal. Haoste dan.
Ik raakte hielemaolt in peniek. De Baos was ziek. Dat kun niet aans. De woorden knetterndn hum ja uut de mond en ’t gung mar deur en deur en deur. Der kwaamp gien ende an. Dit mus stoppen. Metiene.
‘Doet oen mond dichte’, beulde ik. ‘Snel!! Hol ze tegen!’
De Baos keek mij nog steeds an mit een blik as was hij de Gaper vanuut de Efteling. Beweug nie. Zee niks.
Wild zweide ik in de rondte, vung een paar letters en stopte ze terogge in de Baos zien mond. Snel zette ik mien beide haanden der tegen an. Zo! Die kunden niet meer ontsnappen.
‘Hé … wat doej!!’ heurde ik vaneersten. ‘Laot mij ies lös!’
Versuft keek ik umme mij hin. Waor wa’k. Wat deu’k.
Half onder mij zag ik dat de Baos doodsangsten uut stund. Ik leunde zwaor aover hum hin mit mien narms an weerskaanten van zien kop. Mien haor slierterig veur de ogen. Net as dat maagie uut The Exorcist. Allent dreide ik mien kop niet zo snel in de rondte. Mar op dat moment ha’k dat zo kunnen doen.
‘Huhhhhhh?’ stamelde ik. ‘Hè??? Oen letters … ze gungen op de loop. Ik wol ze pakken. Eunice …!’
Mosternd en foeternd kwaamp e aoverende en pök mij stevig bij mien scholders.
‘Vergimme!! Ieje mit oen Eunice … ik schrikke mij te pletter mèense. Ie hadden mij wel kunnen vermoorden!!’
‘Vermoorden? Ik wol oe redden!’ stotterde ik.
Compleet in de biester leut ik mij vanneis achteraover vallen toen’k mij besefte hoe zo’n onneuzele praot a’k harre. Wat nou: Woordenstorm. Wat nou: Letterweglopers.
’t Gejoel en gebolder butendeure naamp in hevigheid toe. Trök an de dakgeuten en leut de dakpannen daansen. Rukte an de geuten en an mien gedachten.
’t Bleef die nacht nog lange onrustig an ’t Ogeveine. Ok in mien kop. Veural in mien kop.
Kats van ‘t pad
’t Har mar verrekte weinig escheeld of der was dizze weke gien verhaal van mij verschenen. Umme de doodsimpele reden da’k nog steeds an ’t dwalen was op ‘t Dwingelderveld. Samen mit de Baos. Uuteput en vermagerd. Zonder aoverlevingspakket of kompas. Al tijgerend aover de heide op zuuk naor oonze auto. Deur wilde grössprieten en takken egeseld tot op ’t bot. ’t Haor plakkerig bevreuren op de kop. Modder, drek en ijspegels aoveral. Scheuren in de broek. Schaaf- en schoerwonden en blaoren an de voeten zo dikke as lochtkussens. Dat had mar zo ekund ja.
‘Wij mut wel een beetie op de tied letten heur’, meldde ik de Baos toen wij uut oonze auto stapten. ’t is al kwart aover drei en ’t is mit twei uren donker.’ Ik trökke mien haansen an en leupe richting startpunt waor een paar verschillende kleuren de routes angaven. Blauw, geel, rood en wit.
‘Dan doere wij de blauwe route, die is mar zes kilomèter. Dat mut lukken’, beredeneerde hij. ‘Gewoon een beetie deurlopen dus!’
Nog gien halve kilomèter op weg bedacht ik mij ineersten da’k totaal niks bij mij had. Gien drinken. Gien koekie. Gien kauwgompie. Niks. Dat was niks veur mij. Ok bedacht ik mij dat ’t tweiduuster ongenaodig snel in vallen kan, in dizze tied van ’t jaor. Mar goed. Ik wol ok niet metiene al te schieterig aoverkomen, dus ik maakte der verder gien opmarkings aover. Mien boek dacht daor trouwes aans aover. Die begunde onrustig te koerken en te knarpen, wat e altied döt as ter gien eten en drinken in de buurte is. Mar in plaats daorvan een dreigend gevaor dat mit gulzige ogen naor mij loert.
De blauwe route leidde oons dwars deur de bos, gung’k aover meerdere heuvelties en langes een paar prachtige vennegies. Oh!! Wat was die natuur daor barre, barre mooi. Die ongereptheid en puurheid. Die vien ie haoste nargens. Zo dichtbij.
‘Hej Baos’, zee ik abrupt. Mien woorden meuken witte wolkies in de locht. Dwarrelnd stegen ze naor boven umme van daoruut uut menare te vallen.
‘Wat hew al een poose gien blauwe bordties meer eziene of niet?’
Mien bossiesman leup naost mij mit zien haanden diep in de zakken van zien zwartdonsen winterjack, mit zien scholders hoge opetrökken. Musse en sjale wied aover d’oren hin tegen de kolde noordenwiend.
‘Ja …! Nou aj ’t zegt … Verduld! Dat is al eempies eleden ja. Zuw die emist hebben?’
Spiedend keek hij umme zich hin. Zien veurbeeld volgend leup ik een endtie terogge en snuide links en rechts ’t zaandpad of. Mar alles wa’k zag. Gien blauw bordtie.
‘Hé!’ beulde hij. ‘Daor zie’k een rood bordtie. Zuw die aans gewoon volgen? Dan kome wij altied weer terogge ja.’
’t Leek mij nou niet metiene ’t beste plan toe, mar ja. Umme nou ’t hiele ende terogge te lopen, leek mij ok niet zo’n beste. ’t Was al veier ure ewest en wele wet hoe wied ’t nog lopen was aw de rooie route volgden. Bij twiefel niet doen, is mien motto. Waorumme ‘k nou dwars tegen mien motto in gung? Gien idee. Mien vertrouwen was groter dèenk. Mu’k nooit weer op vertrouwen. De rooie bordties stuurden oons nog veule wieder de bos in. Mien boek en ikke, wij vertrouwden ’t inmiddels veur gien iene mèter. Die koerkte nou zo hard. Ie kunden ’t an ’t Ogeveine wel eheurd hebben. ’t rommeln wördde arger en arger toen’k besefte daw al een hiele tied ok geen rooie bordties meer zagen. Of blauwen. Of wat veur kleur dan ok. Der was hier ok gien levende starveling te bekennen. Dat was een gloepens slecht tieken, zo dochtte mij.
‘Uhhh. Ik weet niet heur’, karmde ik bedreten. ‘Mar volgens mij binne wij nou kats de weg kwiet. Waor bint die rooie bordties dan noe?’
Mien boswachter stund stille, keek een tel verward naor boven asof hij de bordties uut de locht zag vallen net as de stokken vrogger bij De Ted de Braak Show, en wees naor veuren.
‘Heur ie die auto’s daorgunders? Aw ’t geluud blieft volgen, kome wij vanzölf weer bij de parkeerplekke. Dat mut haoste wel!’
Ik hölpte ’t hum haopen, mar har der totaal gien feducie in. ’t Bos wördde steeds dichter en dichter en ’t pad smaller en smaller totdat der uutèendelijk gien pad meer was. Ok begunde de schemer toe te nemen. Mien angst verjeug mien boerenverstaand. Wat as wij zo dommiet deur ’t donker aovervallen wördden. Wat mussen wij dan begunnen. En ik har nog niks bij mij ok. Allent mien tillefoon. Mar wat ha’k daor nou an. Daor kun’k niet van èten en die wus hier de weg ok niet. Dommiet leupen wij juust van de parkeerplekke of in plaats van der naor toe. En ’t was zo machtig kold. Mus ik nou plassen? Ik har gien zakdoekies bij mij. Ieskolde gedachten bevreuren mien benul. Intussen kraakten wij half vermolmde bladern tot moes, sleugen takken uut de kaanten en stikkelden oons an struken intied wij dwars deur ’t kreupelholt banjerndn. Mar wij vuulden der niks van. Hielemaolt niks. Zwiegzaam volgde ik de Baos zien bemodderde maot 43 en luusterde tegeliekertied of’k de auto’s al wat dichterbij heurde komen. Verduld. Dat was zo! In de verte zag ik iniens de autoweg die van Spier naor Dwingeloo giet. Godzijdank. Wij waren ered. ‘Yess!’
Dat ha’k edacht!
Lopend op veren vervolgden wij oonze barre tocht. Dizze weg was oonze ienige uutweg. De wiend guurde kil umme oons hin toen tientallen auto’s an oons veurbij raosden. Die waren wel hiel dichte bij zo.
‘Waor is hier een pad dan?’
Benauwd keek ik umme mij hin. Der was gien pad. Allent een drassige sloot. Zonder der wieder bij nao te dèenken, sprung ik der in en zagge mien neie wandelschoenen hielemaolt verdwienen in de drek. Schuddekoppend kwaamp de Baos mij nao.
‘Ja, wij hebt gien keus toch?’ meldde ik, achterumme kiekend. ‘As wij dit overleven wilt, murre wij elke strohalm angriepen. En we mut rap deurlopen. Tis al zowat donker!’
‘Doe mar rustig an mèense’, antwoordde e kalm. ‘Wij bint ter zo!’
De modder zeug ongenaodig an oonze schoenen toen wij deur de drekkige sloot baggerdn. Wij kwamen daordeur mar muizaam veuruut. Nao een paar honderd mèter, dat wel een half ure duurde, stopte de sloot en zagen wij een pad an de raand van de bos. Mien optimist vund daw die mar volgen mussen.
‘Nou mien maj’, lachte hij. ‘Zie nou toch ies. Aw dit pad volgt, kome wij vanzölf op de parkeerplekke uut. Nog veurdat ’t donker is!’
Dat leste leug e. ’t Wás namelijk al donker. Mar ja. Zoa’k al eerder zee: Wij hadden gien keus. Wij mussen deur. Krampachtig deuden wij oons best op ’t kronkelige padtie te blieven. Rikkepaolen mit schrikkeldraod dertussen begeleidden oons naor veuren. Althans, zo leek ‘t. De schok was groot toen oonze weg versperd wördde deur datzölfde schrikkeldraod. ’t Pad sleut iniene of naor links!! Mien maage dreide zich umme. Nou wus ik wel zeker daw nooit meer thuus komen zulden. Aw ’t pad volgden, gungen wij vanneis ’t dikke bos weer in. Kreupen wij onder ’t schrikkeldraod deur, belaandden wij vanneis in ’t stikkelige struukgewas.
De Baos besleut daw ’t pad volgen gungen. ’t Was mij allemaolt best. Ow nou d’aandere dag kats bevreuren en verhongerd midden in de bos evunden zulden worden, of in ’t struukgewas. Dat meuk ok gien barst meer uut, dochtte mij zo. Intied wij wieder dwaalden, wördden wij umgeven deur een pikzwarte deken. Wij zagen letterlijk gien haand meer veur d’ogen. Zul hier al een bordtie estaone hebben, dan zulden wij hum niet iens zien.
‘Tied veur plan B’, opperde mien woudloper. Verbeeldde ik ‘t mij nou of sleut zien stemme een beetie aover. Dat was gien goed tieken.
‘Aw ’t locht van oonze tillefoons der nou bij an doet. Dat hölpt vaste.’
Mit de haansen tussen mien linkernarm eklemd, pök ik mien mobieltie uut mien kontebuuze en zette ’t lochie an.
‘Dat hölpt ok niet echt’, jammerde ik.
‘Alle beeties hölpt’, zee hij.
‘Wij gaot der an’, jammerde ik.
‘Niet veurdat ik ‘t zeg!’ zee hij.
Trillend op mien bienen en snakkend naor aosem leup ik vanneis achter hum an. ’t Duuster had oons mooi te pakken. Elke stap die a’k zette, vuulde as een complete martelgang. Waor zette ik mien kolde voeten neer. En waorop. Wat kwaan’k tegen. Of arger nog: WIE kwaan’k tegen. In dit doodenge bos. Der kunden wel een paar halfdooien liggen te krepern. Makstarm waor! Ik zulle der an veurbij staampen!
De Baos leup veuraover ebeugen tegen de straffe wiend in. Ik wusse wel zeker dat mien kop inmiddels zo blauw was as een tientie van vrogger. Mien ogen braandden en mien tonge vuulde as een lappe leer. Zölfs ‘t praoten lukte mij haoste niet meer. Mien beide bovenbienen keilden mij deur en ok in mien voeten zaten weinig gevuul.
Iniens stopte hij en scheen mit zien lochie rechts ’t pad of. Ik scheen hum een beetie bij mit mien eigen zielige lochie.
‘Waaaaaaaat???’ fluusterd’k mit schorre stemme. ‘Een blauw bordtie? Oeh goeie genade. Wie had dat nou edacht. Hoe kan dat nou dan!’ Gek van gelok kneep ik hum in zien narm en legde mien kop tegen zien kraage vanwege de hoop die mij aoverspeulde.
Hij op zien beurte wreef mij een keer aover mien verwilderde bossie haor en greep mij bij de haand. ‘Kom op! Wij loopt deur!’
Nao een paar minuten elopen te hebben, zagen wij weer een blauw bordtie en weer iene en weer iene, totdat wij uutkwamen op een grote verlaoten parkeerplekke. OONZE parkeerplekke. Mit oonze auto die al die tied as een trouwe waakhond op oons ewacht har.
Zielsgelokkig leut ik mij veuraover vallen op de motorkappe mit mien narms wied uut menaar. De koelte van ’t metaal verwarmde mien ieskolde wangen.
Mit een troebele blik in d’ogen keek mien mitdwaler mij an. Krabde hum ies onder de musse en zee: ‘Nou doefie!! Dat was een mooi avontuur of niet dan. Mar misschien kunne wij de volgende keer bèter een rondtie aover de Hoofdstraote lopen as ’t al zo late is.’
‘Nee jong’, antwoordde ik schamper. ‘Dat doere wij niet. ’t Vuult juust goed umme in de juuste richting verdwaald te weden.’
Mit de pot op slot zitten (20)
Joejoeee. Daor bin’k weer mit een nei verhaal mit neie helse vertelsels. Want makstarm waor mèensen. Al doet de Baos en ikke soms niks. Toch doere wij van alles. Umme de doodgewone reden dat oons warkelijk waor altied van alles aoverkomp. Miestal bij mij. Soms bij oons samen. Mar dit keer had ie hum zölf mooi te kakken ezet. Luuster mar.
Van de weke waren wij allebeidend an ’t rommeln in en umme ‘t huus. Ik ware de kamer an ’t soppen en hij was buten de tuune an ’t schoffeln. Alles pais en vree. Totdat mien mobiele tillefoon gung en ikke zien name in Billboard grote letters in beeld kreeg. Niksvermoedend pök ik op.
‘Jaaaaaaa … zeg ’t ies!’ vreug ik opgewekt, mit ik mien gele schorreldoekie aover mien scholder sleut, waordeur die een natte plekke achterleut op mien zwarte shirt. Beneid stund ik deur de roeten te gluren umme te zien waorvandaon hij mij belde. En belangrieker: waorveur! Ofwezig hung ik ’t doekie aover mien aandere scholder, waordeur ok daor een natte plekke ontstund.
‘Ja!! Mit mij!!’ zee hij kortof. ‘Woj wel evenpies hier hin komen? Ik zitte vaste!’
Ik schrökke mij rot. Hij zat vaste?? In de stellige veronderstelling dat hij egrepen was deur een vingerplaante of een adderwortel leup ik onrustig mit mien tillefoon tegen mien linkeroor naor de keuken. Ik deud de klinke van de tussendeure onderuut mit mien rechterhaand en stapte oons achterhuus in. De achterdeure zwiepte ik mit een zwei lös. Umdat ik de Baos van nargens zag, lèup ik ’t terras aover. Oons fietseschuurtie in.
‘Waor bi’j dan toch!?’ vreug ik, tegen beter weten in achter een paar lege kratties bier kiekend.
‘Op de WC’, antwoordde hij mit een strontchagerijnige stemme. ‘Ik kriege de deure mit gien meugelijkheid van ’t slot man!’
‘Wat doej daor dan?’ reageerde ik belangstellend. Ik har hum ja nooit langes mij hin zien lopen toen a’k an ’t poetsen ware. En zo klein is e ok ja niet.
‘Ja. Dat döt der nou even niet toe ja!’ mosterde hij terogge. ’t Belangriekste is da’k der niet uut kan. Woj wel even een schroevendreier ophalen? Dan kuj ’t slot der uut dreien!’
‘Ah joh. Klum toch gewoon deur ’t roetie!’ stelde ik melig veur.
Ik zag ’t iniens hielemaolt veur mij. De Baos mit zien lange lief half bungelnd buten ’t WC raampie. Mit zien kop net zo vuurrood as zien trui en mit zien beide narms hoge in de locht. Zien vingers espreid. Schrouwend en bèulend as een mager spienvarken. Umdat hij klem zat tussen ’t krappe kezien en humzölf. Hart van Nederland zöl der nog wel ruumte veur willen maken in heur late neisbericht, dochtte mij zo. Die hadden toch nooit zoveule biezunders te melden. Dan leek mij dit best wel een interessant neigie toe. Mien fantasie gung mit mij op de loop. ‘Man uit Drenthe zit muurvast in zijn WC raampje!’ heurde ik Wolter Klok theatraal zeggen mit hij een foto toonde van de Baos in zien benarde situatie. ‘De brandweer moest er aan te pas komen’, dikte ik ’t verhaal nog wat wieder an. Wat zöl dat een shit item worden hé …!
Nog in gedachten verzönken, dreide ik mij umme richting zien blauwe gereedschapskissie. Een schroevendreier dus. Mar wat veur iene dan toch. Vraogen naor een stuk gereedschap hef op mij net zo’n uutwarking as hum te vraogen mien mascara uut mien Make-up tassie te pakken. Op goed gelok greep ik een ding dat op een schroevendreier leek, leup der mit terogge naor huus en schrouwde intied tegen mien tillefoon dat de redding naobij was. Want ik kwame der an. Nog even volholden dus!
‘Gelokkig’, blèus hij opgelocht in mien oor. ‘Mar schiet mar een beetie op zu’k zeggen. Zo mooi is dat niet heur. Aj der niet uut kunt …!’
Dat snapte ik wel. ’t Leek mij ok niet iets waj veur oen lol doet. Aj der niks te zuken hebt althans en oen bosschup kwiet bint. Ik legde mien tillefoon op de vloere, zette de schroevendreier tegen ’t slot en prebeerde hum te bewegen. Dat lukte van gien kaanten. Ik kreeg hum der niet iens goed in za’k oe vertellen. De kop was veuls te groot veur die kleine schroefies. En dan derbij. Hij was ok zo geribbeld.
‘Lukt ’t niet?’ piepte de Baos mit ofgeknepen stemme vanof de aandere kaanten van de deure. An zien sombere klaank heurde ik dat hij der nou al poep- en poepieflauw van was.
‘Nee … !’ antwoordde ik gallies. ‘Ik hale even een aandere op. Dizzend is niet goed. Wacht even. Maak ie aans mar even een Selfie aj oe toch verveelt!’
An ’t gegrom achter de deure te heuren vund hij mien grappie niet echt lollig, waorop ik rustig mien scholders ophaalde, mij umme keerde en weer terogge leup naor de skure. Vanneis snuide ik tussen al zien gerak. Scheuf wat opzied. Bekeek een paar dingen andachtig. Mar kun der gien touw an vaste knuppen. In gedachten zag ik de Baos al op de pot zitten mit de tillefoon op humzölf ericht een foto te maken. Umda’k daor best wel een beetie een vrumd beeld bij kreeg, schudde ik wild mit mien kop en snelde terogge mit een aander klusding.
‘Hol ie ’t nog vol?’ informeerde ik, mit ik ’t uutende van ’t metaal tegen ien van de schroeven höld en van links naor rechts begunde te dreien. Wat gien indruk meuk. Want hij beweug veur gien iene millimeter.
‘Nou? Gebeurt der al wat?’ klunk de Baos zien drieterige stemme. Hij bonkte en houwde inmiddels op de deure as een woeste bere die vrogtiedig uut zien winterslaop ewekt was. Asof dat ienig effect had op mien warksnelheid.
‘Schiet toch ies op man mèense. ’t Duurt ja twei lang twei bried.’
An zien schelle stemme te heuren begunde hij nou daonig in peniek te raken. Wat zeg ik: hij deud ’t volgens mij haoste in zien broek van angst. Wat in dit geval niet zo arg was, leek mij zo toe. Hij was daorveur al op de juuste plekke ja. Wat vien ie.
Iniens kreeg ik een gloepens goed plan. Wat as ik zien hiele gereedschapskiste der ies bij haalde en een foto van de inhold meuk zodat hij ’t geschikte hulpmiddel anwiezen kun. Dat gung’k doen! Veur de zoveulste keer stèuf ik oons huus deur.
‘Zeg ie mij nou mar ies even welke ik murre hebben!’ commandeerde ik intied ik op ’t knoppie drokte umme de foto naor de drukkerije in Darmstadt te versturen.
‘Dat ding daor, dat naost de knieptange en de hamer stiet. Die rooie. Die muj hebben. Die platbek schroevendreier!!! En eh … geef die mar an mij deur ’t roetie. Dan doe’k ’t zölf wel’, ratelde mien drietoele vanachter de potdichte deure as was e een knetterbiele op volle starkte.
Dat leek mij trouwes ‘t tweide gloepens goeie plan binnen twei minuten. Ik leupe de veurdeure uut, steuk de platbek deur ’t piepkleine roetie en zag hum in de graoperige haanden van mien stilzitter verdwienen. Op HOOP van zegen, dacht ik bij mijzölf.
As een rasechte boeienkoning goochelde hij net zo lange mit de platte bek en de schroeven totdat ze iene veur iene op de zwart-witte tegelvloere völlen. Nao een klein drukkertie völ ok ’t slot zölf onderuut. Een dikke zucht slakend, zweide mien Houdini de deure lös en stapte uut zien tiedelijke gevangenis.
Ok ik parstte van pure oplochting een toppe wiend uut mien longen, van minstens wiendkracht tiene. Want ik zal oe vertellen: Veur ’t zelfde geld was vandage niet SBS6 op oons ofekomen heur. Mar waren wij nou te zien ewest bij CNN, mit oons wereldse avontuur. En ik heurde de presentator daor al melden: ‘Today, Shit Happens in Drenthe.’
Wat aj ziet, is wat aj kriegt. Wat aj kriegt is ofwachten! (21)
En aj nou dèenkt dat oons leven mar een beetie ansuddert as een paar dunne deurregen riblappies. Dan hej ’t mooi mis. Wij hebt hier eerder te maken mit een snelkookpanne, die geregeld dusdanig op stoom is dat ’t deksel der of vlög. En ikke tegen de muren op broese as een ongeleid projectiel. Want ik bin de leste tied nogal snel an de kook… mar dat zu’j ja ok worden as iets oe zooooo aoververhit mak.
‘Wat he’k nou dan toch veur een raar berichie’, schrök ik toen mien ogen völlen op een nogal opvallend mailtie. Der was net een pauzeblok op tillevisie tiedens ‘The Voice Kids’, mit die keerl van de Jumbo, waorin a’k niet bijster interesseerd ware. Uut verveling zat ik mien mailbox te bestudern.
‘Ik heb een berichie van DigiD, waorin ze constateert da’k net mien app activeerd hebbe. Dat he’k ja gieniens.’
‘Laot ies zien dan!’ vreug de Baos kalm. ‘Ie leest ’t vaste niet goed.’ En mit een knipoogie: ‘Zoas gewoonlijk.’ Narrig gaf ik hum mien tillefoon mit mien onheilsbericht nog in beeld, zodat hij zien kön dat ’t echt waor was wa’k hum net vertöl.
‘Ja …! ’t Liekt der op dat der ientie prebeert hef umme in te loggen in oen gegevens. Dat is niet best mien maj … !‘
Ik vuulde mien hartslag toenemen in snelheid, waordeur mien bloed harder begunde te stromen en mien kop nogal rood wördde. Wat zeg ik! Ik muche wel uutkieken a’k zo dommiet mit zo’n rooie kop naor buten leup. Daor kriej ja praot van op de vrijdagaovend.
‘Inloggen? Nee. Oeh. Deur een aandere? Wat? Nee. Aaah. Oeh. Nee toch? Wat muw nou doen!?’ kletterndn mien gedachten as een waterval naor buten.
‘Rustig blieven ieje. Allent kalmte kan oe redden, dat weej toch!’ adviseerde de Baos mij ofemeten veurdat hij ’t berichie andachtig bekeek.
‘Der staot gien rare typefouten in en ok ’t tillefoonnummer dat der onder stiet klopt. Die is van de DigiD Helpdesk. Bel aans mar even.’
Mit trillende haanden pök ik mien tillefoon van hum aover, greep oons vaste toestel van ‘t laadstation en toetste ’t nummer in. Veurzichtigheid boven alles waor veiligheid ebeuden is. Of zoiets. En ie weet tegenwoordig mar nooit mit die oplichters die oe prebeert te flessen waor aj bij staot. Daor trapte ik niet in. Nee heur. Zekers niet.
‘Met de DigiD Helpdesk’, heurde ik een jonge mannenstemme an de aandere kaanten van de lijn. ‘Waarmee kan ik u van dienst zijn?’
Ja, ja, dacht ik bij mijzölf. Dat kuj nou wel zeggen Boefie. Bewies ie mar ies evenpies of ie wel écht van de DigiD bint.
‘Er is mij net een mail gestuurd’, zee ik mit schorre stemme. ‘En ik denk niet dat die klopt.’ Zo! ’t Hoge woord was ter uut.
‘Wat stond daar precies in mevrouw?’ vreug hij vervolgens in Hooghaarlemmerdijks.
Nou. ’t Dochtte mij zo dat ‘t gien kwaod kun da’k dat vertellen gung. Ik pök mien mobiele tillefoon van de taofel, opende mien mail en las ’t berichie veur. Toen a’k klaor ware mit veurlezen, reageerde hij rustig da’k mar evenpies inloggen mus. Dan kun hij mitkieken.
Inloggen? Ikke? Ja zékers. Nou giet ’t mis. Dan he’k de rapen riepe a’k dat doere. Zuj zien hè. Giet Boefie dommiet mit mij mit kieken en kan ie ondertussen in al mien gegevens snuien. Arger nog: wij hebt dalijk vaste gien rooie cent meer op de baank staon.
‘Hé Baos’, fluusterde ik, de microfoon van mien tillefoon ofscharmend mit mien linkerhaand. ‘Dat joch zeg da’k inloggen murre. Is dat wel vertrouwd dèenk ie?’
Hij bekeek mij mit zökke grote ogen, mij donkt. Hij zag mij vaste an veur een groot formaat luciferstokkie. Compleet mit narms en bienen.
‘Zet hum eerst mar ies even op de luudsprèker’, tipte hij, intied hij mit een schuun oge keek naor ’t maagie op tillevisie dat de sterren van de hemel zung en vol vertrouwen de camera in keek. Mien vertrouwen daorentegen was ver te zuken.
‘Meneer’, zee ik. ‘Ik zet u even op de luidspreker hoor. Mijn man luister ook mee. Want ik vertrouw u eigenlijk helemaal niet.’ Oeh. Wat zee ik noe dan. Dat was onneuzel. Dat mus ik rap toelochten.
‘Ja, sorry. Maar ik heb een beetje een naar gevoel van dit gesprek, weet u wel. Want wie zegt mij dat u geen oplichter bent?’
’t Bleef evenpies rustig an de aandere kaanten. Toen antwoordde hij stads: ‘Dat is mogelijk. Maar logt u nu eerst maar even in. Dan kijk ik mee.’
Dat is mogelijk??? Verbeeldde ik mij ‘t nou of klunk hij een beetie geïrriteerd. Wele wet trapten aandere mèensen veule sneller in zien truucies. Mar nee heur. Dat deud dizze dame niet. Ik keke wel uut. Ik bin nogal zunig op ’t delen van mien persoonlijke gegevens.
‘Wat moet ik doen dan?’ vreug ik. As een dom schaop zonder verstaand. Mien harsens dreiden inmiddels aoveruren. Mus ik nou wel of mus ik nou niet. De Baos knikte een keertie bevestigend. Althans! Hij schudde een paar keer wild mit zien kop.
‘Logt u nu even in? Anders kan ik u niet helpen’, drung de keerl mij zien bedoelings op, zodat hij in ien klap alles van mij te weten kun komen. Mien pincode. Mien Burgerservicenummer, mien lidmaatschapsnummer van de bibliotheek en oons WIFI wachtwoord. In mien drokkigheid wus ik niet meer hoe of waormit ik inloggen mus.
‘Ie kunt ja gewoon inloggen mit oen app’, zee de Baos bedaord mit hij een beste slok naamp van zien flessie bier en hum terogge zette op de taofel. ‘Die hej toch op oen tillefoon.’
Mit de pot op slot zitten
Joejoeee. Daor bin’k weer mit een nei verhaal mit neie helse vertelsels. Want makstarm waor mèensen. Al doet de Baos en ikke soms niks. Toch doere wij van alles. Umme de doodgewone reden dat oons warkelijk waor altied van alles aoverkomp. Miestal bij mij. Soms bij oons samen. Mar dit keer had ie hum zölf mooi te kakken ezet. Luuster mar.
Van de weke waren wij allebeidend an ’t rommeln in en umme ‘t huus. Ik ware de kamer an ’t soppen en hij was buten de tuune an ’t schoffeln. Alles pais en vree. Totdat mien mobiele tillefoon gung en ikke zien name in Billboard grote letters in beeld kreeg. Niksvermoedend pök ik op.
‘Jaaaaaaa … zeg ’t ies!’ vreug ik opgewekt, mit ik mien gele schorreldoekie aover mien scholder sleut, waordeur die een natte plekke achterleut op mien zwarte shirt. Beneid stund ik deur de roeten te gluren umme te zien waorvandaon hij mij belde. En belangrieker: waorveur! Ofwezig hung ik ’t doekie aover mien aandere scholder, waordeur ok daor een natte plekke ontstund.
‘Ja!! Mit mij!!’ zee hij kortof. ‘Woj wel evenpies hier hin komen? Ik zitte vaste!’
Ik schrökke mij rot. Hij zat vaste?? In de stellige veronderstelling dat hij egrepen was deur een vingerplaante of een adderwortel leup ik onrustig mit mien tillefoon tegen mien linkeroor naor de keuken. Ik deud de klinke van de tussendeure onderuut mit mien rechterhaand en stapte oons achterhuus in. De achterdeure zwiepte ik mit een zwei lös. Umdat ik de Baos van nargens zag, lèup ik ’t terras aover. Oons fietseschuurtie in.
‘Waor bi’j dan toch!?’ vreug ik, tegen beter weten in achter een paar lege kratties bier kiekend.
‘Op de WC’, antwoordde hij mit een strontchagerijnige stemme. ‘Ik kriege de deure mit gien meugelijkheid van ’t slot man!’
‘Wat doej daor dan?’ reageerde ik belangstellend. Ik har hum ja nooit langes mij hin zien lopen toen a’k an ’t poetsen ware. En zo klein is e ok ja niet.
‘Ja. Dat döt der nou even niet toe ja!’ mosterde hij terogge. ’t Belangriekste is da’k der niet uut kan. Woj wel even een schroevendreier ophalen? Dan kuj ’t slot der uut dreien!’
‘Ah joh. Klum toch gewoon deur ’t roetie!’ stelde ik melig veur.
Ik zag ’t iniens hielemaolt veur mij. De Baos mit zien lange lief half bungelnd buten ’t WC raampie. Mit zien kop net zo vuurrood as zien trui en mit zien beide narms hoge in de locht. Zien vingers espreid. Schrouwend en bèulend as een mager spienvarken. Umdat hij klem zat tussen ’t krappe kezien en humzölf. Hart van Nederland zöl der nog wel ruumte veur willen maken in heur late neisbericht, dochtte mij zo. Die hadden toch nooit zoveule biezunders te melden. Dan leek mij dit best wel een interessant neigie toe. Mien fantasie gung mit mij op de loop. ‘Man uit Drenthe zit muurvast in zijn WC raampje!’ heurde ik Wolter Klok theatraal zeggen mit hij een foto toonde van de Baos in zien benarde situatie. ‘De brandweer moest er aan te pas komen’, dikte ik ’t verhaal nog wat wieder an. Wat zöl dat een shit item worden hé …!
Nog in gedachten verzönken, dreide ik mij umme richting zien blauwe gereedschapskissie. Een schroevendreier dus. Mar wat veur iene dan toch. Vraogen naor een stuk gereedschap hef op mij net zo’n uutwarking as hum te vraogen mien mascara uut mien Make-up tassie te pakken. Op goed gelok greep ik een ding dat op een schroevendreier leek, leup der mit terogge naor huus en schrouwde intied tegen mien tillefoon dat de redding naobij was. Want ik kwame der an. Nog even volholden dus!
‘Gelokkig’, blèus hij opgelocht in mien oor. ‘Mar schiet mar een beetie op zu’k zeggen. Zo mooi is dat niet heur. Aj der niet uut kunt …!’
Dat snapte ik wel. ’t Leek mij ok niet iets waj veur oen lol doet. Aj der niks te zuken hebt althans en oen bosschup kwiet bint. Ik legde mien tillefoon op de vloere, zette de schroevendreier tegen ’t slot en prebeerde hum te bewegen. Dat lukte van gien kaanten. Ik kreeg hum der niet iens goed in za’k oe vertellen. De kop was veuls te groot veur die kleine schroefies. En dan derbij. Hij was ok zo geribbeld.
‘Lukt ’t niet?’ piepte de Baos mit ofgeknepen stemme vanof de aandere kaanten van de deure. An zien sombere klaank heurde ik dat hij der nou al poep- en poepieflauw van was.
‘Nee … !’ antwoordde ik gallies. ‘Ik hale even een aandere op. Dizzend is niet goed. Wacht even. Maak ie aans mar even een Selfie aj oe toch verveelt!’
An ’t gegrom achter de deure te heuren vund hij mien grappie niet echt lollig, waorop ik rustig mien scholders ophaalde, mij umme keerde en weer terogge leup naor de skure. Vanneis snuide ik tussen al zien gerak. Scheuf wat opzied. Bekeek een paar dingen andachtig. Mar kun der gien touw an vaste knuppen. In gedachten zag ik de Baos al op de pot zitten mit de tillefoon op humzölf ericht een foto te maken. Umda’k daor best wel een beetie een vrumd beeld bij kreeg, schudde ik wild mit mien kop en snelde terogge mit een aander klusding.
‘Hol ie ’t nog vol?’ informeerde ik, mit ik ’t uutende van ’t metaal tegen ien van de schroeven höld en van links naor rechts begunde te dreien. Wat gien indruk meuk. Want hij beweug veur gien iene millimeter.
‘Nou? Gebeurt der al wat?’ klunk de Baos zien drieterige stemme. Hij bonkte en houwde inmiddels op de deure as een woeste bere die vrogtiedig uut zien winterslaop ewekt was. Asof dat ienig effect had op mien warksnelheid.
‘Schiet toch ies op man mèense. ’t Duurt ja twei lang twei bried.’
An zien schelle stemme te heuren begunde hij nou daonig in peniek te raken. Wat zeg ik: hij deud ’t volgens mij haoste in zien broek van angst. Wat in dit geval niet zo arg was, leek mij zo toe. Hij was daorveur al op de juuste plekke ja. Wat vien ie.
Iniens kreeg ik een gloepens goed plan. Wat as ik zien hiele gereedschapskiste der ies bij haalde en een foto van de inhold meuk zodat hij ’t geschikte hulpmiddel anwiezen kun. Dat gung’k doen! Veur de zoveulste keer stèuf ik oons huus deur.
‘Zeg ie mij nou mar ies even welke ik murre hebben!’ commandeerde ik intied ik op ’t knoppie drokte umme de foto naor de drukkerije in Darmstadt te versturen.
‘Dat ding daor, dat naost de knieptange en de hamer stiet. Die rooie. Die muj hebben. Die platbek schroevendreier!!! En eh … geef die mar an mij deur ’t roetie. Dan doe’k ’t zölf wel’, ratelde mien drietoele vanachter de potdichte deure as was e een knetterbiele op volle starkte.
Dat leek mij trouwes ‘t tweide gloepens goeie plan binnen twei minuten. Ik leupe de veurdeure uut, steuk de platbek deur ’t piepkleine roetie en zag hum in de graoperige haanden van mien stilzitter verdwienen. Op HOOP van zegen, dacht ik bij mijzölf.
As een rasechte boeienkoning goochelde hij net zo lange mit de platte bek en de schroeven totdat ze iene veur iene op de zwart-witte tegelvloere völlen. Nao een klein drukkertie völ ok ’t slot zölf onderuut. Een dikke zucht slakend, zweide mien Houdini de deure lös en stapte uut zien tiedelijke gevangenis.
Ok ik parstte van pure oplochting een toppe wiend uut mien longen, van minstens wiendkracht tiene. Want ik zal oe vertellen: Veur ’t zelfde geld was vandage niet SBS6 op oons ofekomen heur. Mar waren wij nou te zien ewest bij CNN, mit oons wereldse avontuur. En ik heurde de presentator daor al melden: ‘Today, Shit Happens in Drenthe.’
Allent vrouwen zult dit snappen
Ik valle mar metiene mit de deure in huus!! Ik bin te dikke. Aah nou, niet alles van mij is te dikke heur. Mien scholders bint best slank en mien oogleden ok wel. Mien tienen en mien knienen kunt der ok nog best mit deur. Mar mèensen! Mien boek. Mieterdag! Die slat écht alles. As ik mijzölf de leste tied in de etalageroeten ziere, dan dèenk ik steeds vakerder dat der een zwangere vrouwe naost mij löp jong, die minstens 10 maond in verwachting is van een zesling of meer.
‘Heej Baos!’ zuchtte ik, intied ik zorgelijk aover de bolronde bulte in mien zunnige zomerjurkie streke. Quasi verliefd slenterndn wij haand in haand aover de Hoofdstraote. ‘Vien ie mien boek ok te dikke? A’k zo deur doere bin’k dommiet net Bessie Turf!’
Percies veur de ingang van Gerans bleef hij abrupt stille staon. Keek mij recht in de ogen, staarde een paar tellen andachtig naor mien volle boek en keek mij vanneis recht in de ogen.
‘Ja, dat is ie zekers. En nou aj ‘t zegt! Ie begunt inderdaod wel wat op Bessie Turf te lieken!’ antwoordde hij eerlijk en oprecht. En! Hiel eerlijk. Ik holle best wel van eerlijkheid en oprechtheid heur, mar niet as ’t umme mijzölf giet. Dat snap ie zekers wel. Hij had toch ok kunnen zeggen dat ’t best mit völ. Of zoiets! Of niet dan!
Mit hij mit zien wiesvinger argens tussen mien veier vetrillen porde, zee hij: ‘Mar ie hebt ja ok drei kiender ehad.’ Nou, daor ha’k ok niks an.
De umvang van mien dikke pokkel zat mij echt waor behoorlijk dwars za’k oe vertellen. Mar ja. Much ik klagen? Ik leefde ok niet echt op water en bleekselderij mu’k toegeven. En dan der bij. Wij hadden vekaansie. Dat betiekende miestal een paar keer in de weke barbecueën. Mit de neudige saussies, snacks en aandere snelle caloriebommen. En natuurlijk lekker vake uut èten. Ik keuz dan miestal niet écht magere gerechten. Want ja. Wees eerlijk! Ie bestelt butendeure toch ok gien kruppe slaot en een bossie wortels. Nou dan! Ikke ok niet! Mar goed. Mien boek begunde al mooi op een rollade te lieken. Een touwgie derumme. Et Voilà. Ik muche mit Karstfeest wel knap uutkieken da’k niet mit boek en al in de braodpanne belaandde. Der zat mar ien ding op. Ik musse zo rap meuglijk van mien volle vetkwabben of. Mar hoe!
‘Wat bi’j toch an ’t doen!’ beulde mien mit èter zaoterdagaovend van onderan de trappe. ‘Schiet toch ies wat op mèense. Ik heb een taofeltie bespreuken umme half zeuven.’
Ik zatte net mit mien kop onderin de la van mien klerenkaste, driftig op zeuk naor mien huidkleurige, oerdegelijke reconstructiebroekie uut de veurige eeuw. Die mien boek veur een paar uurties in ‘t gareel holden kun. Toen’k hum evunden har, zwiepte ik behendig mien bloesie uut en leut ik mien dreikwart broek aover mien enkels zakken. Beide dingen hung ik aover een hanger en vervolgens in de kaste. ’t Harnas legde ik op de grond, stapte in de smalle opening en wurmde hum naor boven. Aover mien billen en konte. Ik dreide en zweide en trök. Ik kreunde en steunde en pök. Beug veuraover en leunde achteraover. Höldt mien boek in en trök deur. Aodemde een beetie uut. De stof schoerde en schaafde. Ik wurmde en wiemelde. Nog een klein stukkie en ja! Ik har hum an. Pfffff. Eindelijk.
Naoda’k mien neie zalmkleurige jurk der aover anetrökken har, streek ik intens tevreden aover mien platte boek. Ah! Weg was die pofferige pèense. Missie eslaagd. Mien lief was in sjeep. Wat nou Bessie Turf.
‘Zo …!’ lachte de Baos toen a’k van de trappe schreed asof ik mitdeed an de Honeymoon Show en mien toekomstige echtgenoot mij dolverliefd en super gelokkig in ’t vizier kreeg. ‘Ie gaot naor boven as Willem-Alexander en ie koomt as Maxima weer onderuut.’
Persies umme half zeuven kuierdn wij ’t terras op van oons lievelingsrestaurant en zette ik mij op een holten stoel. Keersrecht zat ik. Niet da’k ok mar iets aans kun trouwes.
‘Neem ie ok een veurgerecht mien doefie?’ informeerde mien maot mit de donkerbroene menukaorte tussen zien beide haanden.
‘Noh, nee joh’, fluusterd’k benauwd. ‘Lao’k dat vandage mar niet doen.’ Ik trökke mien rogge nog wat rechter en mien scholders wat naor achtern. Dat corset zat ineersten wel arg strak umme d’hoed. Ik wusse nou hoe as een worssie in een vacuümverpakking zich vulen mus.
’t Gevangen gevuul wördde der niet bèter op nao een paar slokkies drinken en een halve portie zalm. De geur van de patat steeg vettig op naor mien geplette maage, wat mij lichtelijk beroerd meuk. Mit trillende haanden streek ik aover mien geplaogde lief. Scheuf van links naor rechts. En van veurn naor achtern. Zat op ’t puntie van mien stoel. Hung achteraover en wreef intied een paar zolte zwietdruppelties van mien neuze.
‘Giet ’t een beetie mit oe?’ vreug mien taofelgenoot belangstellend en mit volle mond. An zien tevreden blik te zien geneut hij barre van zien medium ebakken biefstukkie en van zien bierties. Mar ja. Hij had ’t ja ok an de ruumte onder taofel.
‘Ie liekt een beetie onrustig te worden. Smak ’t oe niet?’
Ik schudde wild mit mien kop. Mien harte bonkte mij jachtig in mien keel, waordeur ik der gien hap meer deur krege. Allemachies! Die vis kun niet meer zakken. En zeker niet meer zwummen. Hij bleef stikken onder mien beide oksels. Waordeur mien kipfilleegies umvangrieke vorms annamen. Daornaost vuulde ‘t asof mien longen nog niet veur de helfte de normale hoeveulheid zuurstof binnen kregen. Waordeur ik dreigde te stikken. Zo leek ’t althans. As een vis op ’t dreuge hapte ik naor aosem. Mien ogen wördden zo groot as pizzaborden.
Oeh! Bliksiekaters! Dit was niet goed! Ik musse vurt. Dat ding mus uut. En wel metiene en ’t liefst nog eerder.
‘Eet mar een beetie deur ieje’, piepte ik, intied ik de inhold van mien bord onrustig hin en weer scheuf. ‘Dan gaore wij zo metiene op de keet an. Mien goed zit mij veuls te strak.’
‘Oen goed zit oe veuls te strak?’, herhaalde hij mij verbaosd. ‘Daor ziej aans niks van heur. Ie hebt een mieters mooi figuurtie in die jurk. Niks meer te zien van oen Bessie Turf. Mar eh … wa’k mij wel ofvraoge! Hej een opvlieger of zo? Ie hebt iniens zo’n rooie kop!’
Keerls en reconstructieonderbroeken. Ik wete soms niet wa’k der mit anvangen murre.
Mit de pot op slot zitten
Joejoeee. Daor bin’k weer mit een nei verhaal mit neie helse vertelsels. Want makstarm waor mèensen. Al doet de Baos en ikke soms niks. Toch doere wij van alles. Umme de doodgewone reden dat oons warkelijk waor altied van alles aoverkomp. Miestal bij mij. Soms bij oons samen. Mar dit keer had ie hum zölf mooi te kakken ezet. Luuster mar
Van de weke waren wij allebeidend an ’t rommeln in en umme ‘t huus. Ik ware de kamer an ’t soppen en hij was buten de tuune an ’t schoffeln. Alles pais en vree. Totdat mien mobiele tillefoon gung en ikke zien name in Billboard grote letters in beeld kreeg. Niksvermoedend pök ik op.
‘Jaaaaaaa … zeg ’t ies!’ vreug ik opgewekt, mit ik mien gele schorreldoekie aover mien scholder sleut, waordeur die een natte plekke achterleut op mien zwarte shirt. Beneid stund ik deur de roeten te gluren umme te zien waorvandaon hij mij belde. En belangrieker: waorveur! Ofwezig hung ik ’t doekie aover mien aandere scholder, waordeur ok daor een natte plekke ontstund.
‘Ja!! Mit mij!!’ zee hij kortof. ‘Woj wel evenpies hier hin komen? Ik zitte vaste!’
Ik schrökke mij rot. Hij zat vaste?? In de stellige veronderstelling dat hij egrepen was deur een vingerplaante of een adderwortel leup ik onrustig mit mien tillefoon tegen mien linkeroor naor de keuken. Ik deud de klinke van de tussendeure onderuut mit mien rechterhaand en stapte oons achterhuus in. De achterdeure zwiepte ik mit een zwei lös. Umdat ik de Baos van nargens zag, lèup ik ’t terras aover. Oons fietseschuurtie in.
‘Waor bi’j dan toch!?’ vreug ik, tegen beter weten in achter een paar lege kratties bier kiekend.
‘Op de WC’, antwoordde hij mit een strontchagerijnige stemme. ‘Ik kriege de deure mit gien meugelijkheid van ’t slot man!’
‘Wat doej daor dan?’ reageerde ik belangstellend. Ik har hum ja nooit langes mij hin zien lopen toen a’k an ’t poetsen ware. En zo klein is e ok ja niet.
‘Ja. Dat döt der nou even niet toe ja!’ mosterde hij terogge. ’t Belangriekste is da’k der niet uut kan. Woj wel even een schroevendreier ophalen? Dan kuj ’t slot der uut dreien!’
‘Ah joh. Klum toch gewoon deur ’t roetie!’ stelde ik melig veur.
Ik zag ’t iniens hielemaolt veur mij. De Baos mit zien lange lief half bungelnd buten ’t WC raampie. Mit zien kop net zo vuurrood as zien trui en mit zien beide narms hoge in de locht. Zien vingers espreid. Schrouwend en bèulend as een mager spienvarken. Umdat hij klem zat tussen ’t krappe kezien en humzölf. Hart van Nederland zöl der nog wel ruumte veur willen maken in heur late neisbericht, dochtte mij zo. Die hadden toch nooit zoveule biezunders te melden. Dan leek mij dit best wel een interessant neigie toe. Mien fantasie gung mit mij op de loop. ‘Man uit Drenthe zit muurvast in zijn WC raampje!’ heurde ik Wolter Klok theatraal zeggen mit hij een foto toonde van de Baos in zien benarde situatie. ‘De brandweer moest er aan te pas komen’, dikte ik ’t verhaal nog wat wieder an. Wat zöl dat een shit item worden hé …!
Nog in gedachten verzönken, dreide ik mij umme richting zien blauwe gereedschapskissie. Een schroevendreier dus. Mar wat veur iene dan toch. Vraogen naor een stuk gereedschap hef op mij net zo’n uutwarking as hum te vraogen mien mascara uut mien Make-up tassie te pakken. Op goed gelok greep ik een ding dat op een schroevendreier leek, leup der mit terogge naor huus en schrouwde intied tegen mien tillefoon dat de redding naobij was. Want ik kwame der an. Nog even volholden dus!
‘Gelokkig’, blèus hij opgelocht in mien oor. ‘Mar schiet mar een beetie op zu’k zeggen. Zo mooi is dat niet heur. Aj der niet uut kunt …!’
Dat snapte ik wel. ’t Leek mij ok niet iets waj veur oen lol doet. Aj der niks te zuken hebt althans en oen bosschup kwiet bint. Ik legde mien tillefoon op de vloere, zette de schroevendreier tegen ’t slot en prebeerde hum te bewegen. Dat lukte van gien kaanten. Ik kreeg hum der niet iens goed in za’k oe vertellen. De kop was veuls te groot veur die kleine schroefies. En dan derbij. Hij was ok zo geribbeld.
‘Lukt ’t niet?’ piepte de Baos mit ofgeknepen stemme vanof de aandere kaanten van de deure. An zien sombere klaank heurde ik dat hij der nou al poep- en poepieflauw van was.
‘Nee … !’ antwoordde ik gallies. ‘Ik hale even een aandere op. Dizzend is niet goed. Wacht even. Maak ie aans mar even een Selfie aj oe toch verveelt!’
An ’t gegrom achter de deure te heuren vund hij mien grappie niet echt lollig, waorop ik rustig mien scholders ophaalde, mij umme keerde en weer terogge leup naor de skure. Vanneis snuide ik tussen al zien gerak. Scheuf wat opzied. Bekeek een paar dingen andachtig. Mar kun der gien touw an vaste knuppen. In gedachten zag ik de Baos al op de pot zitten mit de tillefoon op humzölf ericht een foto te maken. Umda’k daor best wel een beetie een vrumd beeld bij kreeg, schudde ik wild mit mien kop en snelde terogge mit een aander klusding.
‘Hol ie ’t nog vol?’ informeerde ik, mit ik ’t uutende van ’t metaal tegen ien van de schroeven höld en van links naor rechts begunde te dreien. Wat gien indruk meuk. Want hij beweug veur gien iene millimeter.
‘Nou? Gebeurt der al wat?’ klunk de Baos zien drieterige stemme. Hij bonkte en houwde inmiddels op de deure as een woeste bere die vrogtiedig uut zien winterslaop ewekt was. Asof dat ienig effect had op mien warksnelheid.
‘Schiet toch ies op man mèense. ’t Duurt ja twei lang twei bried.’
An zien schelle stemme te heuren begunde hij nou daonig in peniek te raken. Wat zeg ik: hij deud ’t volgens mij haoste in zien broek van angst. Wat in dit geval niet zo arg was, leek mij zo toe. Hij was daorveur al op de juuste plekke ja. Wat vien ie.
Iniens kreeg ik een gloepens goed plan. Wat as ik zien hiele gereedschapskiste der ies bij haalde en een foto van de inhold meuk zodat hij ’t geschikte hulpmiddel anwiezen kun. Dat gung’k doen! Veur de zoveulste keer stèuf ik oons huus deur.
‘Zeg ie mij nou mar ies even welke ik murre hebben!’ commandeerde ik intied ik op ’t knoppie drokte umme de foto naor de drukkerije in Darmstadt te versturen.
‘Dat ding daor, dat naost de knieptange en de hamer stiet. Die rooie. Die muj hebben. Die platbek schroevendreier!!! En eh … geef die mar an mij deur ’t roetie. Dan doe’k ’t zölf wel’, ratelde mien drietoele vanachter de potdichte deure as was e een knetterbiele op volle starkte.
Dat leek mij trouwes ‘t tweide gloepens goeie plan binnen twei minuten. Ik leupe de veurdeure uut, steuk de platbek deur ’t piepkleine roetie en zag hum in de graoperige haanden van mien stilzitter verdwienen. Op HOOP van zegen, dacht ik bij mijzölf.
As een rasechte boeienkoning goochelde hij net zo lange mit de platte bek en de schroeven totdat ze iene veur iene op de zwart-witte tegelvloere völlen. Nao een klein drukkertie völ ok ’t slot zölf onderuut. Een dikke zucht slakend, zweide mien Houdini de deure lös en stapte uut zien tiedelijke gevangenis.
Ok ik parstte van pure oplochting een toppe wiend uut mien longen, van minstens wiendkracht tiene. Want ik zal oe vertellen: Veur ’t zelfde geld was vandage niet SBS6 op oons ofekomen heur. Mar waren wij nou te zien ewest bij CNN, mit oons wereldse avontuur. En ik heurde de presentator daor al melden: ‘Today, Shit Happens in Drenthe.’
Tiktok Tammo. Oftewel Tiktok Trammelanto
Bin ie ok zo van die neierwetse dingen? En bin ie dan ok gek van Smart Phones, Smart tillevisies en Smart Watches? Of Smart verlochting. Kan ok. Of een Smart umme in te rieden. Mij donkt. Alles mut tegenwoordigs Smart weden. Nou. Ik hebbe der hie-le-maolt, mar dan ok hie-le-maolt niks mit. Of nou niks … Mit Smarties vake weh. En mit Smartlappen soms.
De Baos holdt ok wel van een beetie Smart in huus. Daorumme hef hij oons pas eleden een neie tillevisie aneschaft. Ja mèensen. Ientie mit alles der op en der an. Internet. Videolaand. Terogge kieken en deur speulen. En mit allemaolt interessante apps. Volgens hum. O, ja. En der zit ok nog een an en uut knoppe op. En een volumeknoppe niet te vergeten. Ok niet onbelangriek.
‘Hé doefie!’ glunderde de Baos vanof zien favoriete plekkie in de tippe van de baank. ‘Muj ies zien wat dit ding kan.’ Hij zat mit ’t puntie van zien tonge uut de mond de ofstandsbediening te bestudern. ‘Ie kunt hier tegen praoten.’
Zogenaamd geïnteresseerd gung’k naost hum zitten en zette twei koppies koffie veur oons op taofel. Een plakkie olde wieven koeke dernaost. Ja. Ja. Baosie hef ’t goed veur menaar. Dat is een ding dat zeker is. Wat ok zeker is … Da’k niet snappen kan daj tegen een ofstandsbediening praoten gaot. En veural: Waorumme aj dat doen zulden. Mar dat zal wel an mij liggen.
‘Tik Tok Tammo …!!’ zee de Baos opiens, mit de ofstandsbediening veur zien mond. As was ’t een dikke ijsko waar hij zien gretige taanden in zetten wol. Wat hij nou toch in ’t zin har? Ofwachtend keek ik naor ’t scharm umme te zien wat as ter gebeurde. Drok reurende in mien roze geblomde koppie.
Veur mien neuze zag ik de tekst onderin de balke veraandern naor Tik Tak. Zonder Tammo. Een vrolijk mannegie in bonte kleuren wupte wat in de rondte op een regenboge en zung een zunnig liedtie. De Baos scheen dit niet te boeien. Hij drokte zien rechterdoem zo hard op ‘t middelste knoppie, dat die der wit van kleurde. Zien doem dan hè. ’t Knoppie was verdwenen, daor zat nou sowieso gien kleur meer op. Leek mij zo.
‘Tik Tok Tammo …!!’ heurde ik de Baos zien stemme weer. Een beetie harder as daornet. Mien spraakassistent zat nou zo dichte mit zien mond tegen de ofstandsbediening. Mij donkt. Dat ding beet zowat terogge. Over de raand van mien koppie keek ik belangstellend naor wat oonze tillevisie der van maken zul. Tik Tok Trommel dus. Mar nog gien Tammo.
Der verschenen een bulte slagwarkers veur mien neuze die een heidens kebaal maakten. Mit hamerties, trommelstokkies en metalen staafies banjerdn ze zó oonze huuskamer in. Zich niks antrekkend van de inmiddels knalrooie kwaoie kop van de Baos.
‘Snel! Zeg tegen die tillevisie dat e dat valse geluud wat zachter zetten mut’, commandeerde ik. ‘Dat kan hij vaste wel, mag ik hopen.’
Grammietig drokte hij mit zien beide doemen tegeliekertied op de volumeknoppe as was’t een luchtbuks in de schiettente op de karmis. Mar die muj niet bedienen mit oen beide doemen, vandaor ok da’k iniens beseffe waorumme a’k daor nooit wat eraakt hebbe.
‘Tik Tok Tammo …!’ beulde hij nog ies een keer, waorbij de stoom hum uut zien oren wapperdn die zich vervolgens vermengden mit mien koffiedaampen. De koffiestoomflarden kringelden wat umme menare hin as daansten ze een lollig daansie. Op Proud Mary of zo. Dromerig verbeeldde ik mij dat ze mij de gek ansteuken en de handstaand deuden. Tegen onze kamerdeure.
Ik schrökke zo van mien wilde gedachten, da’k tegen mien koppie anbotste en een luttie koffie over de taofel motte. Snel sprung ik in de bienen en haostte mij naor de keuken, op zuuk naor een schorreldoek.
‘Heremitied nog an toe’, schrouwde de Baos, zo hellig as de on-tamme Tammo. Die steeds op een verkeerde zender sprung zonder zölf in beeld te komen. ‘Tik Tok TAMMOOOOO’, schrouwde hij ’t uut. ‘Keerl, keerl! Waor bliej nou dan …!!’
Vanuut mien ooghoeken zag ik Cacao Tramadol in beeld komen. Poeh, lachte ik in mijzölf. Dat kan mien drokke Baosie zo dommiet ok nog wel ies neudig hebben. Tramadol. Want zien kop wördde hum al aordig roeg, dat zag een kiend nog. Ik pleurde de dreuge doek op de donkere natte vlekke op oonze taofel, gung’k stief naost hum zitten en aaide hum over zien gebeugen rogge.
’t Zit oe ok niet mit hè?’, troostte ik hum, asof ’t mij ok mar iets interesseerde. ‘Volgens mij begrep die Smart tillevisie al die neierwetse dingen ok al niet. Net as mij. Wat wel vrumd is trouwes. Daor stiet ie ja umme bekend! En ikke niet!’
De Baos keek mit een strakke blik getargd veur zich uut asof hij mij niet zag of heurde. Wat mij niet ongewoon veur kwaamp. Dat deud hij miestal a’k mij argens mit bemuide waor a’k de ballen verstaand van had. Zoas de eredivisie en the Champions League.
‘Hé skattie, doe mij dat ding ies?’ vreug ik slijmerig, intied a’k de ofstandsbediening van hum ofpök. ‘Misschien muj ’t aans doen.’
‘Free the Bietn’, commandeerde ik resoluut mit ’t zwarte kassie een paar centemèter veur mien lippen.
’t Beeld wupte over naor een aandere zender, waorop een gruunteboer drok an ’t uutleggen was hoe aj oen bieten ’t mooist rood hold. Daor wa’k ja niet naor op zuuk.
‘FREE THE BIETN’, prebeerde ik nog mar een keer. Veur mien neuze zag ik de bieten wegfloepen en een bloot geklede vrouwe wulps over oons beeld springen en hupsen. Dát was niet mien bedoeling. Al klaarde de kop van de Baos noe wel wat op! Jammer dan! Weg der mit. Ik krege zo zachies an mooi de balen van oons neie toestel. Hij luusterde veur gien iene mèter.
’t Zit oe ok niet mit hè?’ troostte de Baos mij asof ’t hum ok mar iets interesseerde. ‘Weej wat as ’t is mit oonze tillevisie? Die zal inmiddels ok wel dèenken. Die lui doet allebeîend knap onneuzel. Die za’k wel ies evenpies een lessie leren. Iets van gedeelde Smart is halve Smart of zo.’
Vrumd volk in de kelder
Ik valle mar metiene mit de deure in huus. Want dat biw hier gewoon de leste tied. Bij oons as rotzooigie ongeregeld. En dan bedoel ik de Baos dizze keer heur. Waorumme, vraog ie oe of? Nou!
‘POH!! Wat heb ik een zin umme weer ies wat te gaon schildern. Za’k de kelder morgen under haanden nemen?’ vreug de Baos lèestdaags under ’t aovendèten. Hij keek mij daorbij zo glundernd an. Hij kun de Jackpot wel veur hum hebben zitten. ‘Mij donkt’, vervolgde hij zien betoog. ‘Die grauwgrieze kleur wat nou op de plaanken zit, is nog van veur de 80-jaorige oorlog. En aj ’t mij vraogt hef VT Wonen de betonlook bij oons of ekeken. Wat dèenk ie?’
Ik name net een hap van mien deurregen draodtiesvleis en stéuf rechtop! De kelder???? Oeh nee toch!! Mit een stemmegie dat aoversleut deur de slierten umme mien stembaanden, stotterde ik da’k mij niks kun veur stellen bij zin hebben an schildern. Laot staon in die enge kelder. Mar dat leste zee’k der niet bij. Want ik duurde hum de bizarre waorheid niet te vertellen.
‘Hoe kuj daor nou aordigheid an hebben’, piepte ik. ‘Aldernaost nog an toe! De hiele keuken dommiet weer op de kop dèenk. Daor zit ik toch echt niet op te wachten.’ Waorop ik vervolgens nog duuzend aandere redens aover taofel gooide waorumme hij perse níet de kelder doen mus.
Gelieks nao ’t ofrumen van de taofel dèuk hij rechtstreeks op zien doelwit of. Hij had bliekbaar wél HIEL veule zin umme an de gaank te gaon.
‘As ik oe die bende nou even angeve en ie zuukt uut waj holden wilt … ’
Edwungen deur zien enthousiasme stortte ik mij op ’t spul wat hij iene veur iene de bomvolle ruumte uut slingerde. Och kiek. Daor haj de olde kepotte eierwekker van mien va en moe ok nog ja en ooh jee! Mien voetmassageapparaat! Dat ding wördde zo hiete, dat mien voeten ’t niet lieden kunden en de stoppen der d’hieltied uutvleugen. En, ach toch. ’t Blauwe servies dat wij kregen op oonze trouwdag. Mit wat gebruukssporen.
’t Was allemaolt óf antiek, óf retro óf klassiek. Of gewoon olderwetse rommel, dat mag ok. Dizze zooi benedenvloers ha’k allemaolt preberen op te lappen en toen dat niet lukte underuut de kelder in eknikkerd. ‘t Leek eigenlijks wel wat op de neuze van Vanessa. Daor is underhaand ok van alles an op elapt. Mar ie kunt de leeftied der nog altied van of lezen.
An ’t ende van de aovend was de kelder leeg en stund ‘t aanrecht, de keukenvloere en de barging vol. Mit een hielebulte treurnis. Waor a’k gien afscheid van nemen kun.
Zaoterdag ’s morgens stund de Baos vrog op, trök zien olde goed an en rommelde een tiedtie in de skure. Mit hij weer naor binnen kwaamp, stun ik dromerig mit een paar kienderachtige broodtrommelties van oonze volwassen jongen in mien haanden. Mit de Teletubbies derop. Mar zunder deksel. Ach, wat ja een mooie trommelties …
‘Wat veur kleur za’k der ies op smeren, mien doefie?’ vreug de Baos zunnig, mit hij een paar varfblikken umhoge höld. Veur mien nostalgische oogvensters ontwaarde ik een bulte potten in alle kleuren van de regenboge. En nog een paar aandere kleuren derbij!
‘Ik viene dat ossebloedrood wel wat hebben’, wees ik naor ’t blikkie waor as de kleur der opedreugd an langes elopen was.
‘Mien idee!’ zee hij. ‘Daor hew nog genogt van. Dat komp mooi uut.’
Hard zingend lèup hij onderuut de kelder in, umme te begunnen an zien klussie. Brrrr. Hoe kan hij daor nou zin an hebben, dacht ik bij mijzölf. Want die kelder van oons. Daor griezel ik gewoon van. Wij mut eerst veier treegies naor undern. Dan kooj op een soort van plateaugie en daornao gebeurt ‘t. De vief treden waordeur aj hielemaolt underin de kelder koomt … En daor ist zo onheilspellend. En bedompt. En triestig. Mar veural eng! Ik binne altied benauwd da’k daor ientie tegen kome. Een halfdooie zombie of zo. Of Chucky. Dat enge, moordlustige poppegie. Of Gordon.
Dat is gelieks ok de reden da’k ter niet al te vake kome. En daorumme lig der ok zo veule rommel. Want ja! Alles wa’k nooit meer gebruke, gooi ik van ’t bovenste trappegie mit een kwak naor beneden. Doere dan snel ’t locht uut en gooie de deure mit een klap dichte. Umme der daornao mit een bonkend harte tegenan te leunen. Bevend as Vanessa as ze nao de zoveulste neuslift ’t verbaand van de kop trekt. Bange dat heur neuze der an vaste blef hangen.
‘Ik zette oe zo dommiet wel een lekker bakkie koffie heur’, reup ik vanachter de dichte kelderdeure richting mien schilder. ‘Want ik doer ’t oe niet nao in die enge ruumte’, fluusterde ik der achter an.
De Baos antwoordde niet, mar zung intied een valsvrolijk liedtie. In de kelder is ‘t donker … Waorum zul ‘t donker weden … Oeh. Wat een held. Zingen én schildern in de krochten van de kelder. Allennig. In de donkerte van de duusternis. Wele wet mit wie nog meer …
Nao een half uurtie ha’k een kanne mit koffie klaor, schunk ik een paar bakkies in en klopte op de deure van de kelder. Gien geluud. Gien reactie. Gien gezang. Gien niks. Nerveus klopte ik nog een keer hard en bèulde: ‘Joehoeeee koffieeeeee …’
Toen a’k wéér gien sjoechem krege, trök ik de deure een endtie lös, waorbij de Baos mij iniens tegemoet kwaamp vallen. Mit zien oordoppies op half zeuven en een blik ossebloedrooie varve in zien haand eklemd. Die deur de onverwachte beweging alle kaanten op scheut. Aover zien shirt, zien narms, zien broek, aover de geschuurde trappe en de gegrondvarfde vloere. Aoveral lagen bloedrooie spetters.
Ik deud een stappie naor veuren umme as een volleerde schade expert de ramp te inspectern.
In een reflex vuulde hij zich ies an zien kop en krabde zich an zien neuze. ’t Rood verspreidde zich as een eulievlekke, waordeur hij wel wat op een oorlogsslachtoffer leek. Mit zien kwaste as een vuurdood wapen.
‘Gosjemijne nog an toe’, vluukte hij as Vanessa die eschokt in de spiegel keek nao heur verpestte neuscorrectie. ‘En bedankt hè, ieje!’
Mit ingeholden lach keek ik hum an. Daor was e dan: Gordon, Chucky en de verschrikkelijke zombie in optima forma. Samen ekomen in ien persoon: Mien eigen Baos! Wa’k daor dan nou altied zo benauwd veur ewest?
VIOS: Waor aj ’t warm kregen as ’t kold was!
En veurdaw der arg in hebt, zitte wij al weer op de leste dag van dit biezundere jaor. Een jaor umme nooit meer te vergeten en die oons nog lange heugen zal. Der bint zat mooie dingen gebeurd heur, daor niet van. Mar eigenlijks waren de mieste dingen niet zo hiel mooi, zoas jullie allemaolt weet. Ien van die minder mooie dingen gebeurde ofgeleupen weke.
‘Allemachtig, muj dit heuren …!’ foeterde de Baos maandagaovend vanachter zien mobieltie. ‘Der bint een bulte auto’s verbraand an ’t Ogeveine. En op dit moment stiet ok ’t hokkie bij de iesbane in Ollaanseveld in de braand.’
Ik zatte veur de open haard en eschrökken gung’k wat rechterop in mien luie stoel zitten. ‘t Hokkie? De kantine?’ reageerde ik verbaosd. ‘Nee, dat kan toch niet waor weden. Waorumme …?’
Hielemaolt van ‘t rabat deuk ik weer onderuut in mien stoel, pakte mien mobiele tillefoon en keek op de site van Regionieuws of daor nog wat meer informatie op stund. Ik constateerde al snel dat de Baos geliek had. ’t Was echt waor. En ondanks de hitte die ’t vuur van oonze kachel verspreidde, wördde ’t mij stienkold in d’hoed. De rillings leupen mij aover de rogge en ik zatte as bevreuren in mien stoel. ’t Hokkie bij de iesbane … der is gieniene uut hiel Ollaanseveld die daor niks mit hef.
Mien gedachten reisden terogge naor vrogger. Toen wij veur mien gevuul elke winter een strenge winter hadden. Mit dikke pakken snei. En dunen zo hoge as oons dak. Waordeur wij soms niet naor schoele kunden. En zékers niet op de fietse. Umdaj ’t verschil tussen wieke en pad niet meer zagen. Lopen gung soms mar nét an. Ik ziere mijzölf nog zwiemeln mit de sneiballen onder mien klompen. Strunend deur de witte bargen hoopte ik mar da’k niet vaste kwame te zitten in ‘t prikkeldraod. Gelokkig mar dat der rikkepaolen stunden die mij as richtinganwiezers de goeie kaanten opleidden.
‘Waor dèenk ie an?’ vreug de Baos, intied hij mij mit een neisgierige blik an staarde. Hij was intussen in de stoel naost miendes gaon zitten mit zien beide voeten op ’t plateau veur de kachel.
‘Ach. An die tied van toen’, fluusterde ik. ‘Daw elke winter snei hadden en scheuveln kunden. En wat een lol wij daor altied hadden, bij de iesbane van VIOS an ’t Karkhofdiekie.’
‘Ja, dat waren nog iens tieden’, beaamde de Baos. ‘Dat hokkie. Dat was mij wat. Mit die snikhiete potkachel in de midden en de trekdröp en de warme sukelaomelk.’
‘En die dikke roze-gele schoem-spekblokken niet te vergeten. Én de bakkies mit snert, waor aj oe de vingers an braandden! En weej nog? Die witte tussendeure die altied piepte zodra e lös gung. Zodat gieniene ongezien binnen komen kun. En al die olde foto’s en kraanteknipsels an de kaanten.’ ‘Hmmm, ja, dat wee’k nog wel’, knikte hij instemmend, zien blik strak ericht op de golden gloed veur hum.
Mien ogen zakten mij bijkaant dichte en ik dachte mijzölf terogge naor die tied. Mit de fietse deur de bos, waor aj de muziek al van verre ofstaand kunden heuren. Waordeur aj percies wussen waor aj weden mussen. Daornao leupen wij naor ’t stempelhokkie waor aj oen lidmaatschapskaorte mussen laoten zien. Dan ploften wij op ien van de smalle holten baankies an de kaante van de iesbane, waor ik mien bescharmhoezen van mien hoge noren haalde. Schaatsen waorop ik d’hieltied zwikte umdat ze eigenlijks te hoge veur mij waren. A’k de boel uutèendelijk veur menaar har, gliste ik samen mit mien vriendin holterig ’t ies op. Begeleid deur muziek van The Cats, The Golden Earrings of The Beegees zwierde en zweide ik de bane aover. Melodieën die mij in latere jaoren vast en zekers beïnvloed hebt in mien muziekkeuze. Bij de grote bochte tegen de bos an stunden geregeld een groep jongen die ’t barre mooi vunden oons een beste knal tegen de konte te verkopen. Mit heur schaatshoezen. Menig kalverliefde is daor tot blui ekomen …
Dát hokkie dus. Een hokkie mit een old dorpsverleden. Een subtropisch eilaand an de raand van een grote bevreuren plasse. Een veilige haven in een vertrouwde plekke. Mit saamhorigheid en gezelligheid. Waor as iederiene menare kende. En waor as iederiene welkom was. Dát hokkie!
‘Tis toch wat of niet’, mosterde ik grammietig veur mij uut. ‘Ik kan mij niet veurstellen waorumme iene uutgerekend dát hokkie in de braand stikken wil. Volgens mij hef iederiene, geboren an ‘t Ollaanseveld, der wel iets mit.’
Intied de Baos op stund umme drinken op te halen, keek hij mij in ’t veurbijgaon an. Pakte oonze glazen en rechtte zien rogge.
‘Meittie. Dat klopt waj zegt. Alle Ollaansevelders hebt der wel wat mit. En mit ’t vernielen van ’t hokkie is oons een stukkie nostalgie ofepakt uut een mooi verleden. Mar weej … oonze mooie herinnerings pakt ze oons nooit meer of! Die blieft ja veur altied! Gao daor mar vanuut!’
‘Ja, man. Dat is zo!’ bevestigde ik. ‘En weej waor a’k ok hielemaolt vanuut gaore? De bulte vrijwilligers zet der mit menare de scholders onder, zodat der dommiet weer een schier hokkie stiet. Want in ’t dorp hebt ze naoberschap nog hoge in ’t vaandel staon heur. En dan wordt der straks weer mooie neie herinnerings emaakt daorgunders an ’t Karkhofdiekie!’
Hoop an ‘t Ogeveine
‘t Is maandag, 21 december. De dag van de Winterzunnewende. De dag dat de nacht ’t langst is en de dag ’t kortst. En de dag waorop vanof vandage de zunnestraolen ’t winnen gaot van de duusternis. En de donkerte verslat. De komende dagen bint magische dagen, die kenmarkt word deur hoop en vertrouwen. Umme ’t evenwicht tussen locht en duuster te bewaken, word der in tal van dorpen en steden lochtwarkers naor de begaone grond estuurd. Umme te kieken hoe of ’t jaor verleupen is. En waor neudig te hölpen. Zo ok an ’t Ogeveine!
‘Biw der haoste Donar?’ vrag Silla mit zachte stemme. ’t is al haoste drei ure. Dommiet ist donker!’ Vanof heur wollige wolkenbaank tuurt Silla, heerseres van Regen en Hagel neisgierig naor beneden. Heur wiede hemelsblauwe rok wolkt riekeliek um heur toe as was ’t een golf dat komp anwellen vanuut de zee. Heur lange, krullende haor daanst zilverwit rond heur smalle gezichie. As wilde weerbarstige schoemkoppen. Trappelnd van ongeduld. Menare veurbij raozend umme as eerste ’t plattelaand te bereiken.
‘Ik kan haoste niet wachten umme te zien hoe of de Hoofdstraote der noe uutzet. Mij donkt! Ze bint der lange genogt mit bezig ewest’, jubelt ze uutelaoten.
‘Och Silla! Wat bi’j weer ongeduldig ieje. Woj zo graag deur weer en wiend mooi weer speulen?’ plag Donar heur vanof de aandere kaanten. ‘Volgens mij zie’k ’t gemientehuus al staon. Daorzoot!’ Hij lacht naor heur intied hij naor een hoge zwarte toren mit een Drèentse vlagge wes.
‘Mien Godin! Trek oen poncho mar vaste an!’ Zien kalm uutespreuken woorden maakt witte wolkies in de locht, die een tiedtie zwevend en zwiemelnd um hum toe blieft hangen. Umme daornao te versmölten mit de kussens van de lochtvaste wolkenbaank.
‘Wat liekt ‘t ja rustig daor beneden’, flustert Silla mit zij heur weelderige cape um heur hin slat. ‘Tis normaal espreuken toch veule drokkerder an de Hoofdstraote? En wat hebt die mèensen toch allemaolt veur de kop? Wat bint dat veur malle dingen?’
‘Wij stapt uut Silla’, buldert de God van Donder en Bliksem abrupt. As een wiendhoos schöt hij in zien fluwelen maantel en grep zien magische staf. ‘Daor bij de meule is volgens mij een weerstation! Lope wij van daoruut naor de bioscoop.’
De beide weergoden staot mit heur roggen tegen menare op ’t parelmoeren wolkendek. Klaor veur de grote sprong op aarde. Donar schraapt zien keel en richt zien wonderstaf naor veuren. Zweit der een paar keer mit in de rondte en toverspreukt veur zich uut: ‘Sidi Tamentis Astundis Pactem. Sidi Tamentis Astundis Pactem.‘
In ien vloeiende beweging dwarrelt ze as een paar gewichtsloze donsveerties onderuut. Tientallen kristallen lochtdeelties zweeft mit heur mit in heur reise naor beneden. As ze menare zachies raakt, klinkt een vrolijk getingel. Helder en zuver as harpmuziek.
Rustig en beheerst laand ze, persies naost ’t weerstation. As Silla beide bienen op de grond zet, vliegt de leste ieskralen alle kaanten op. Geïnteresseerd kek ze um heur hin. Zo vake zet ze heur voeten niet op de vaste grond. Ien keer per jaor, hooguut.
‘Poehh!’ steunt Silla mit ze heur rok glad strek. ‘Daor bint we dan. ’t Zal mij beneien waorumme wij hier naor toe mussen.’
Lichtvoetig zweeft de twei gasten de Vue Bioscoop binnen. Een bulte onzichtbare wolkendraoden achter heur an slepend. Op ’t moment dat ze de drumpel over stapt, floept ’t locht an en word ze as vanzölf de lege VIP Lounge in edrukt.
‘Wat ist hier ja rustig Donar’, mompelt Silla. Ze legt heur cape veurzichtig over de armleuning van ien van de rooie baanken en nustelt zich in de leren kussens. Mit zien lange maantel lössies umme zien scholders hin eslaone, zwiert Donar naost heur. Zien blik strak op ’t grote witte filmscharm ericht. As kek hij naor een onbeleupen besneid weilaand.
Talloze lochtkoorden slingert stroperig en slierterig richting scharm. As ze ’t doek anraakt, verschient der ineersten een grote foto. Een foto mit de cijfers Twintig-Twintig. In dikke vetgedrukte letters. De beide bezukers kiekt ter ofwachtend naor. Dan ziet ze een plaatie van de Cascade Run. Evolgd deur Koningsdag, Muziekweekend Pesse, de Pulledagen, de Jaormarkt in Hollandscheveld en de Bloemencorso op Elim. Allemaolt mit een dikke zwarte strepe derdeur. De beide weergoden zit der as bevreuren naor te staren. Ofwezig pulkt Silla an de franjes van heur cape intied ze de ofgelaste evenementen op heur inwarken lat.
‘Donar. Wat is dit! Dit is niet best toch’, siddert ze. ‘Wat zul der gebeurd weden.’ De wolkendraoden vliegt op heur of en slingert zich as een troostende sjale umme heur hals. Tegeliekertied verschient ter een filmpie en bint ze getuge van een parsconferentie.
‘Covid-19. Coronacijfers. Zorg. Thuuswarken. Haanden wassen. Mondkappies. 1½ mèter’, somt Donar op. ‘Dat is wat er an de haand is Silla. De bevolking beneden is anedaone deur een gruwelijke gebeurtenis.’
‘Och Doen Liebe nog an toe zeg’, stamelt Silla. ’Hoe bint die mèensen an ‘t Ogeveine mit die maotregels umme egaone?’
‘Dat ziere wij metiene!’ belooft de Dondergod plechtig. Hij richt zien toverstaf op ’t scharm en prevelt: ‘Este Nix Christe Nix, Este Nix …’ Veurdat e zien zinne ofmaken kan, verdwient ’t filmpie en veraandert de sfeer.
De twei lochtwarkers ziet grote groepen lachende kiender deur de straoten strunen. Op zuuk naor beren. Witten, zwarten en gevlekten. Verstopt achter de roeten. Tussen de plaanten en de gerdienen.
‘Dat is grappig hé!’ lacht Silla. ‘Die kiender schient zich wel te vernuvern, ondanks de maotregels.’ ‘Stil ies!’, mostert Donar stikkelig. ‘Even kieken wat ze nog meer doet.’ Neisgierig zweit hij een paar keer mit zien toverstaf. Een stel fel flonkernde sterrenstoffies daanst der dwarrelnd achteran.
Ze ziet mèensen bosschuppen doen. Veur heur buren. En postbodes mit ansichtkaorten, bestemd veur bewoners in tehuuzen. En horeca mitwarkers die daor bijspringt. Umme de zorg te ontlasten.
As dit leste beeld langzaam vervaagt, kriegt ze zicht op sfeervol verlochte woonkamers. Mit gezinnen die samen spellegies an ’t doen bint. Sjoelen, kaorten en Rummikubben.
De rillings loopt Silla over de rogge as ze vuult hoe een traone over heur wange glijdt.
‘Wat mooi zeg!’, snikt ze, intied een zacht wolkendraodtie heur gezichte streelt. ‘Dit is waor ’t umme dreit Donar. Mar ik geleufe niet daw hier hölpen hoeft. De mèensen an ’t Ogeveine kunt ’t hiel goed zölf, zo te zien!’
‘Klopt Silla!’ antwoordt Donar. ‘Ze bint hier een veurbeeld hoe aj umme kunt gaon mit tegenslagen. Want ja: Al kan de angst oe nog zo gevangen holden. Allent hoop kan oe bevrijden!’
Modern sprookje over een reorganisatie
Neie heuning??
Der waren ies zes beren. Allemaolt vrouwgies. Elke dag gungen ze naor een huusie op een barg. Omdat daor een hiele bulte heuning lag. Zoveule heuning, het was gewoonweg ongekend en der was genogt veur iederiene.
De vrouwgies waren der elke dag te scharreln. Deur weer en wiend gungen ze naor ’t huusie op de barg. Sommigen mussen der een best ende veur reizen. Mar dat hadden ze der wel veur aover. Want ‘t was der zo mooi. ’t Was der warm, veilig en vertrouwd. Tiedens ’t heuning eten, vertelden ze menare soms verhalen. Aover heur kiender. Heur kleinkiender. Mar ok aover heur hobby’s. Ientie was een bulte an ’t schrieven. Een aandere an ’t haoken en weer een aandere meuk de iene puzzel nao de aandere. Ze maakten altied wel wat mit daor in dat huusie op de barg. Ze deelden, zoas ze dat zo mooi neumt, lief en leed mit menare.
Soms naamp ien van de berevrouwgies wel ies wat heuning mit naor huus. Mar dat was eigenlijk niet goed. Want daor kreeg ze vervolgens boekzeerte van en kun dan ’s nachts niet zo best slaopen. En dan begunde ze te prakkezeren.
Natuurlijk was der ok wel ies onenigheid in ’t huusie op de barg. Mar dat is ja ok niet zo gek met zes berinnegies. Der was der altied wel ientie die last van heur hormonen had of slim last van kopzeerte, koezenzeerte of van een vreetbuie. Dan wördde der evenpies eklaagd en emopperd en daornao gungen ze miestal gewoon weer wieder waormit ze bezig waren. Mit de heuning!
Dit gung jaoren zo an. De heuning raakte nooit op. En de gespreksonderwarpen ok niet. De vrouwgies hadden nog jaoren zo deur kunden doen. En dat hadden ze ok hiel graag ewild.
Mar toen op een dag kwam der iniens een berichie. De vrouwgies mussen bij de grote Heuningbaos komen. En wat hij heur vertöl, meinsekiender! Daor wörden ze gloepens benauwd van. Hij zee dat der, ondanks dat der genogt heuning veur nog hiel lange tied was, der toch teveule vrouwgies in ’t huusie op de barg waren. Hij bedoelde te zeggen: der mussen een paar vrouwgies op zeuk naor aandere heuning. De berevrouwgies snapten der niks van en keken menare verdwaasd an. ‘Hoe kan dat nou dan’, vreug der iene. ‘En as ter toch genogt heuning is, waorumme kunne wij dan niet allemaolt blieven’, bèulde een aandere.
Nao een paar maonden onrust en onzekerheid trök ien van de berevrouwgies de stoute schoenen an. Zij gung op zuuk naor een nei huusie mit aandere heuning. De vrouwgies die aoverbleven, hadden zodoende nóg meer heuning. Zij kwamen der zowat niet deur hin. Zij kwamen ’s morgens een beetie eerder, gungen ’s aovends een beetie later vurt. Slèun nooit meer een dag aover. Duurden zowat gien vekaansie meer te nemen … Mar de bulte heuning wördde allent mar groter.
Tot op zekere dag alle vrouwgies weer bij de grote Heuningbaos mussen komen. Hij zee dat der, ondanks dat der genogt heuning veur nog hiel lange tied was, der toch nog steeds teveule vrouwgies in ’t huusie waren op de barg.
De berevrouwgies snapten der nou hielemaole gien barst meer van. Dit kun toch niet waor weden. Wat had dat te betieken dan?
Daor kwamen de berinnegies al vlot achter. Der waren namelijk rigoreuze plannen bedacht deur de grote Heuningbaos. Twei vrouwgies mussen binnen een paar weken ’t huusie op de barg uut. Der was aandere heuning veur heur ezöcht.
De beide vrouwgies begunden te rèren en raakten hielemaolt in de warre. Ze wolden graag in heur vertrouwde huusie blieven. En ze hölden zo van heur eigen heuning. Mar wat ze ok zeden. En wat ze ok dèuden. De grote Heuningbaos had zien beslissing eneumen. Vurt mussen ze.
De drei berevrouwgies die aoverbleven, raakten ok in paniek. Nou zulden ze vast en zeker ummekomen onder de heuning. Had de grote Heuningbaos daor wel aover nao edacht?
Vol ongeleuf keken ze menare an toen de grote Heuningbaos zee dat der een paar aandere berinnegies veur tiedelijk in hun huusie op de barg kwamen hölpen mit de heuning. Dat was toch raar…
Mussen der nou een paar vertrouwde vrouwgies uut en kwamen der weer neie vrouwgies in heur huusie op de barg? Dat kun toch niet! Was de grote Heuningbaos nou hielemaole gek eworden?
De grote Heuningbaos schuddekopte een paar keer wild mit zien kop. Zo zul ’t gaon. En dat de vrouwgies daor muite mit hadden, dat traakte hum niks. Hij had zien besluut enèumen en daor mussen de berinnegies ’t mar mit doen.
Toen ien van de twei berinnegies, die vurt estuurd was, ’s aovends naor huus fietste was ’t heur al lange dudelijk. Ze gung ’t doen. En ze was bliede.
Wele wet was de heuning argens aans wel veule lekkerder!!
Op de kop staon en in de knuppe gaon
Aah, tis weer december. Heerlijk hè? De Baos & Ikke viend ’t de gezelligste maond die der is. En veural de lekkerste. Al vanof november ete wij oons de kruppe vol mit kruud-, kokos-, borrel- en peperneuten. In de miest biezundere smaken. Karamel mit zeezolt, pure en witte sukelao, cappuccino en mit truffelsmaak. Ie kunt ’t zo gek niet bedèenken. Wij hebt ’t prebeerd. Want ja! Vake bi’j te bange. Wa’k hier mar wat bangerder veur!
‘Pffff’, zuchtte de Baos gisteraovend naodat e een bakkie van die zutigheid achterover eslaone har. ‘Dit is eigenlijks ok niet best wat wij doet vrouw Biel. Ik heb lèestdaags elezen dat wanneer aj honderd gram van die dingen eet, daj dan minstens aanderhalf ure in een rap tempo lopen mut, umme ze der weer van of te kriegen.’
Ik ware net bezig mit de speculoos van de melksukelao te ontleden toen as hij mit dizze anzegging kwaamp. Nou mèensen. De aordigheid was mij der haoste glad van of. Ja. Echt waor heur. Haoste!
‘Nou. Dan gaore wij zo dommiet toch een paar keer de Hoofdstraote op en neer lopen’, stelde ik opgewekt veur. ‘Die mut barre mooi verlocht weden dizze dagen, he’k eheurd. Mar eerst evenpies dizze stroopwafel varianten pruven.’
Ik zatte in kleermakerszit op de grond, mit de rogge tegen oonze zachte baank an. In mien huuspak mit zwart-witte koenen vlekken. Mit an mien voeten mien vale Spaanse sloffen, die naor natte honden rèuken. Mien haornen strak achterover ebunden in een flodderig peerdestartie. Mit mien ogen dichte geneut ik van de speciale combinatie van mien lekkere traktatie en meuk der een tevreden geluud bij. Hmmmm … hmmmm … hmmmm … As beelddèenker hej der nou vaste al een beeld bij. Aj meer een geluuddèenker bint, muj nou even ’t geluud van een zwarm bijen naost oen oren veur de geest halen. Nou, dan weej persies hoe of ik der bij zatte.
‘Wij kunt zo dommiet ok wel even lekker daansen gaon’, meldde ik mit volle mond. ‘Hale wij de platenspeuler veur de dag. Lekker swingen op Proud Mary en zo …!’
De Baos leek ’t een barre goed idee te vienden, want veurda’k der arg in har, was hij de deure uut estèuven umme binnen vief minuten weer terogge te keren. Mit in zien narms oonze pickup. Daornao verschenen ok oonze geluudsinstallatie en boxies, allemaolt zo old as Methusalem. Ooit ekocht toen de Baos as klein Baosie stage lèup bij Kuukie an Toekie.
‘Donders mooi idee doefie’, glunderde hij. ‘Wolden ie dan evenpies de elpees ophalen? Ie kunt ze vaste zo griepen.’
Daor had hij geliek an, vanzölf. Lèestdaags bij ’t uutmesten van oonze zolder ha’k ze zien staon, in een kneuterige deuze in de donkerste tippe. Verdekt opesteld, naost de cassettebaandties. Ik har ze stiekem een drokkertie achteruut egeven, zodat ze niet in de weggooigrage haanden van de Baos belaandden. Mit succes. Hij har ze niet eziene en daormit ha’k ze ered. Waordeur wij nou lös kunden gaon.
Nao een stief Drèents kwartiertie stund alles en wij der klaor veur. Ik har de stoelen en de taofels an de kaanten ezet, zodat wij ’t mooi an de ruumte hadden. Ikke dan.
‘Nou! Ik bin beneid oj nog daansen kúnt. Mij donkt. Mit zo’n volle boek rol ie dommiet zó veurover, over oonze daansvloere.’
Lachend wachtte ik op de eerste tonen van mien lievelingselpee uut mien verre verleden. Zette mien bienen een endtie uut menare en mien linkerhaand op mien linkerheupe, die a’k een beetie schuun höldt. D’aandere narm rechtop in de locht. Daormit leek ik trouwes meer op Freddy Mercury. Al weet ik eigenlijks niet of die wel een zwart-wit koenen pak had, destieds.
De stemme van Vrouw Turner schetterde de laampen zowat uut de fittings, mit heur:
Left a good job in the city
Workin’ for the man ev’ry night and day
And I never lost one minute of sleepin’
Worryin’ ‘bout the way things might have been
Big wheel keep on turnin’
Proud Mary keep on burnin’
Rollin’, rollin’, rollin’ on the river
Ik trökke mien elastiekie uut mien startie en schudde mien warrige haorbossie lös. Ik leke noe ok nog wel wat op Tina zo! Leek mij zo. Daor gung ik. Net as heur indertied. Springend en swingend. Huppend en wuppend. Op de maote van ’t gerol van de dikke wielen, die mar deur bleven rollen. En rollen en rollen. De Baos lachte hum de buze uut, intied hij tussen oonze collectie nostalgische muziek zat te snuien.
Toen ’t plaatie ofeleupen was, wa’k kats achter de poeste. Mar dat leut ik natuurlijk niet marken. En dat de pepernoten mij deur d’hoed stuiternden, zee’k ok niet. Vrolijk huppelnd daanste ik richting mien discjockey umme een aander plaatie an te vraogen. Nou ik der achter ekomen was da’k eigenlijks best nog wel smu in de heupen ware, bedacht ik ineersten wat neis. Zul ik nog … net as vrogger … ?
Ik vreug de Baos een endtie an de kaanten te gaon, waornao ik mien toefie haor weer vaste bönd. Deud een stappie naor veuren, gooide mien beide narms in de locht, bèug veurover en zonder der wieder over nao te dèenken, zette ik mien beide haanden mit een zwierige zwei op de grond. Een halve mèter veur de keukendeure. Mien bienen zweide ik enthousiast achter mij an, hoge deur de locht. Op de tonen van Black Sabbath zien Paranoid gung’k. ’t Leek haoste wel in Slow-Motion. Ast niet zo snel gung. De cappuccino, stroopwafel en melksukelao leupen mij terogge in de mond toen mien konte mit een smak tegen de deure an kwakte. Waordeur ik deur mien ellebogen en mien polsen zakte en mit mien kop op onze onzachte vloere belaandde. Daor bleef ik as een zoltzak hangen. Tussen de keukendeure en mijzölf.
In een poging mij uut mien knuppe te bevrijden, greep DJ Axe mij bij mien rechternarm en trök tegeliekertied an mien linkervoete. Mar daorbij was hij mij, dochtte mij zo, nog veule arger an ‘t riloren. Schuddeboekend plofte hij naost mij neer en wreef de lachtraonen uut zien ogen toen ik weer uut de warre ware.
‘Ooh, ooh, Tina toch!!’ schaterlachte hij. ‘Wat dèenk ie nou dan! Daj nog een jong maagie bint? Ie bint ja net zo’n tuimelbeker mit oen capriolen!!’
Mij gloepens zielig vulend, masseerde ik ofwisselend mien pienlijke narms en veurheufd en stotterde: ‘Ja man! Wat dèenk ie dan. Ik doere elke dag de handstand heur en normaal esprèuken lukt mij dit altied. ’t Komp vaste deur al die peperneuten …!’
Beddepraot
Zo! Daor bin’k weer. Niet da’k écht vurt ware, mar toch. Ik wolle trouwes wel gloepens graag da’k vurt wáre. A’k hiel eerlijk binne. Een paar dagen op de rittel. Naor de Noordpool of zo. Want tjonge, jonge. Wat ist hier ja tropisch warm. Record op record wordt verbreuken. Dat geldt trouwes ok veur mien persoonlijke record. Volgens mij he’k mien record mieste nachten achter menare minder slaopen as vief uren ok weer verbreuken de ofgeleupen weken. De Baos hef gien record op dat gebied. Die slap altied en aoveral en bij elke temperatuur. Mak hum niks uut. Ogen dichte en snurken. Al löp hum ’t zwiet in dikke straolen aover de rogge en zet zien kaante van ‘t matras der d’aandere morgen uut as een ontploft waterbedde. Mit hum der bovenop, drievend as een schipbreukeling. Ehavend mar ered deur de nacht.
‘Doefie’, zee hij van de weke toen wij in bedde stapten. En hij zich achteruut in zien kussen zakken leut. ‘Ie mut oe gewoon niet zo gek laoten maken deur die warmte. Aj nou net doet aj …’ De rest van zien goeie raod bleef ‘m achter op de tonge stikken en verdween in zien aodemhaling. Mit een zacht gebrommel as gevolg. A’k zien snurktaal nou ies prebeerde te analysern. Misschien da’k dan uut dat gepruttel een gloepens goed koelteadvies te heuren kreeg. Zien boven- én underlippe fladderden mit op de maote van zien gebrom. Ik luusterde der een tiedtie andachtig naor, mar jammergenogt kwaamp der niks zinnigs uut.
Zal wel weer, dacht ik bij mijzölf. Dreide mij op mien linkerzied en legde mien narm onder mien donzige kussen. Wat was dat ding ja ok bruierig. Mien kop beurde ik op en dreide de ellendige warmtebron mit iene armzwei umme. Zo! Dat was een stuk bèter. Veur zo lange as ‘t duurde. Nao welgeteld drei minuten veraanderde hij weer in een klein kacheltie. Mien lange haor plakte inmiddels irritant in mien nekke. En toen ik mien wange van mien bovennarm oftrök, pikte hij der an vaste as zat hij der an ekleefd mit drei secondenliem. Die een paar jaor aover de daotum was. Net as mij.
Chagerijnig kreup ik naor de achterkaante van oons nust in de haop dat ’t daor wat koeler was. Mit mien beide voeten ofwisselend op en under mien kussen, lag ik liggende op mien boek te wachten. En veural te woelen. Mar bovenal te warmen.
‘Wilt een beetie mit oe?’ morrelde de Baos intied hij zien narm uutsteuk naor de plekke waor as hij mien bovenlichaam dacht te vienden. Mar in plekke daorvan mit mien plakkerige tienen in anraking kwaamp.
‘Wat doer ie nou toch?’ vreug hij verbaosd, intied hij een klap op ’t lochtknoppie gaf. Waordeur oonze slaopkamer iniens glashelder verlocht was as de Hoofdstraote in Karsttied. ‘Ik schrikke mij rot jong, van die zwieterige voeten van oe … Ist daor bèter of zo?’
Compleet an de kook dreide ik mij umme en keek hum versufd an. Mien natte slierterige haor uut mien ogen wrievend en mien voeten van mien kussen trekkend.
‘Ja man! Heb ie ’t niet warm. Ik worre der ja gestoord van. Ik heb nog gien minute eslaopen.’
Mit hij ’t locht weer uut deud, was ’t mij wel dudelijk dat hij mien klaagzang niet langer an heuren wol. Hij haopte dèenk dat der op mij ok een knoppie zat, zodat hij mij uutzetten kun. Ja, dat kun’k wel snappen. Want dat wo’k zölf ok wel …
Nog gien tien minuten naodat hij ’t locht uut edaone had, was zien zachte gebrom aover egaone in een knoerhard geluud.’t Leek wel een knetterbiele op vol volume. Ooh man, man! Wat een kebaal. Daor wördde ik ja gek van. Mit een beste por in zien rogge prebeerde ik hum uut te schakeln. Net as Barcelona vleden weke bij Bayern. Wat ok niet lukte.
Knorrend dreide hij zich op zien rechterzied, waor hij de knetterbiele uutzette, mar tegeliekertied een zeeleeuw leek te starten.
Narrig gooide ik mien beide bienen uut bedde, stormde naor de does en kwame der mit een nat washaandtie weer uut. Zo! A’k die nou een poosie op mien aoververhitte kop legde. En mien oordoppies in mien vuurrooie oren deud. Nou dan völ ik vaste wel in slaop.
Opevolden as een accordeon, waar gien muziek meer uutkwaamp, wentelde ik mij weer op mien zied. Steunde een paar keer. Bleus wat hiete aodemzuchies aover mien natte veurheufd en haopte dat mien slaop snel kwaamp.
‘Hé!!!! Ieje!!!! Hol ies op mit dat gesnurk’, foeterde de Baos mit hij mij een beste drokkert tussen mien ribben gaf. ‘Ie holdt ja de hiele straote wakker mit oen geronk. En mij derbij!’
Verward scheut ik rechtop in bedde, waorbij mien warme washaandtie van mien kop op mien sloffe nachthemp plofte. ’t Oordoppie uut mien linkeroor hung der half uut. Uut ’t doppie an de aandere kaante klunk de vrolijke stemme van Avicii. Mar de Wake me up had de Baos niet zo letterlijk hoeven te nemen, wat mij angung.
‘En bedankt mar weer hè!’ mosterde ik terogge. ‘Man! Wees toch bliede da’k snurke. Dan slaop ik temiensten.’
Mèensen. Hol ’t heufd koel en oen kop derbij. Dat prebeert de Baos en ikke ok!
UUT MIEN BOEK ‘DE BAOS & IKKE
As iets in ’t leven niet löp, dan muj ’t soms laoten varen
Wat was ’t gloepens mooi weer hè, mit Hemelvaortsdag. De hiele weke hadden wij der oons al op verheugd. Wij hadden namelijk zin an een daggie varen mit oonze eigen boot. Ja, meinsen. Ie geleuft ’t nooit. Mar de Baos hef oons een paar maond eleden onverwachts een boot aneschaft. Een sloepie nog wel. En hij holdt gieniens van varen. Laot staon van water. Hij is mit stip de grootste waterhater die a’k kenne. Dus ik begrepe der niks, mar dan ok hie-le-maolt niks van. Mar goed. Hij had mij dus mooi in de boot edaone. Mit zien anschaf. Want ik wusse van niks … en naor mien idee was ter ok gien schip mit geld langes ekomen.
‘Ie holdt toch zo van varen doefie’ jubelde hij, umme zien impulsieve ankoop te verdedigen. ‘En ie hebt ’t al jaoren aover een eigen boot. Nou dan. Nou hej der iene. Ik zulle zeggen: Bedèenk der mar alvaste een mooie name veur.’
Naoda’k van de eerste schrik bekomen war, begunde ik wat an ’t idee te wennen en verheugde mij op lange hiete zomerdagen. Mit varen deur rustieke rietplassen en aover zeeblauwe meren. Mit picknicken op een roodgeblokt kleedtie. Mit witte bollegies, belegd mit een gebakken eigie. En koffie. En bier veur de Baos. En doppinda’s. En dreuge worst. De name veur de boot ha’k ok al in de kop. Ik twiefelde nog tussen ‘De Boot en ikke’. Of eh … ‘Krek wa’k wol’ of ‘Zunne rondumme.’
Op Hemelvaortsdag wa’k al veur dag en dauw in touw mit de boel in te pakken en propte ik de kattebak vol mit drei dikke tassen, want ja. ’t Wördde een snikhiete dag, dus der mus van alles mit. Badlakens, zunnebraandcrème, petten, mien blokkieskleedtie, flessies drinken, eten veur d’hiele dag, WC-papier, natte doekies, zunnebrillen, anti-mogge-spray… en niet te vergeten: de koelbox. Mar dat sprek vanzölf.
‘Gaore wij een weke op vekaansie soms?’ mosterde de Baos toen hij mij bezig zag mit oonze aoverlevingspakketten. Mit grote muite martelde ik de achterkleppe van oonze auto dichte. ‘Ie kunt mar beter mit verlegen zitten, dan zonder!’ zee ik vastberaoden en gaf hum een tikkie op zien blauw-wit gestreepte scholder. Mit mien shirt in dezölfde kleuren en streepies leken wij net Peppie en Kokkie, dacht ik bij mijzölf. Zunnig neuriede ik ‘Toet toet boing boing‘ veur mij uut intied ik in de auto stapte.
In Belt-Schutsloot anekomen, bleek dat wij niet de ienigsten waren die een daggie op of bij ’t water wollen deurbringen. Mij donkt. Der stunden wel duzend auto’s in de braandende zunne an de kaante van de weg. En nargens een plekkie veur oonzend natuurlijk. Nao een half ure rondties te hebben ereden, was de Baos der al zo zat van as haverstro. Veurdat wij nog mar ien druppel water hadden eziene.
‘Ik rieë nog ien keertie ’t dorp in Vrouw Biel! En aans gaow dommiet terogge naor huus. Wát een gedonder …’ Teleuresteld zag ik daormit mien daggie romantiek tussen wal en schip belaanden en spiedde ondertussen mit haviksogen naor een vrij plekkie veur oonze auto. Wat wa’k bliede toen a’k der ientie zagge. ’t Was wel een gloepens ende lopen naor de haven. Mar goed. Ie kunt niet alles hebben aj zowat achter het net vist.
Ienmaolt bij ‘t water anekomen, lag oonze Boot Zunder Name anlokkelijk naor oons te wenken. Asof hij oons uutneudigde en een warm welkom an boord wèenste. Nou, daor hadden wij wel oren naor. Ikke dan. De dag was al haoste half umme en de romantiek nog ver te zuken. Smu as een bolle die veur ’t eerst ’t greune grös zet, sprung de Baos aover de kaantrichel, pök alle bagage van mij aover en gaf mij een haand. Zodat ok ikke mien beide voeten van de vaste wal trök.
Naodat wij oons allebeide installeerd hadden, startte hij tevreden de motor en trök an de hendel van ’t gas. Mit onwies veule gaank op de lolly jeug hij oons zó under de steiger deur. Ie hadden ’t ies mutten zien jong. Want wij zaten hielemaolt klem under de rij veurste plaanken. Foeternd en vlukend drukte mien amateurkapitein oons schip richting open water umme van daoruut de vrijheid tegemoet te varen. Pfff, zo hé! Onzeker en onervaren zetten wij koers naor avontuurlijke rietkragen en onbereikbare Bounty eilaanden. En eh … die rietkragen hè! Die zagen wij vake van hiel dichtebij. Umdat wij der umme de haverklap in zaten te sputtern. De eilaandties zagen wij jammergenogt vake van hiel verof. Want daor duurden wij niet an te leggen. Umdat der gien anlegsteiger was. Of ’t was te drok. Of der was gien ruumte. Of .. of…
‘Geef mij hier mien broodtie dan mar’ knorde mien Peppie, mit zien kop op onweer. ‘Dan ete wij toch gewoon hier an boord.’ Ik zagge mien mooie plannegies daordeur compleet in ’t water vallen. Dat was toch ok niks an zo. Mussen wij nou d’ hiele dag een beetie ronddobbern? Dat ha’k mij toch wel een beetie aans veuresteld. En dan derbij. Ik musse ok nog ies hiel neudig naor de WC. Midden op de Belterwiede zette mien schipper de motor uut en greep naor de koelbox. As de Eiffeltoren mit wiendkracht vieftiene zwiemelde hij hin en weer, zodat oons bootie alle kaanten op zweide en mit een dreun terogge völ. Deur dizze pofferd duvelde ik knoerhard tegen de ziedkaante an en ware der van aovertuugd dat wij aoverboord zulden slaon en as gekapseisde ratten watertrappeln mussen. Van pure peniek leut ik mien eigen water haoste lopen. Bah! Wát een ellende. Wát een gezeik.
Toen de boot weer een beetie in balans was, zette ik trillerig mien taanden in mien geplette bollegie, waortussen ’t gebakken ei der an alle kaanten kold en meelderig uut hung. De zunnebraandcrème waor a’k mij net mit inesmeerd har, gaf der een biezunder bijsmaakie an. Jammergenogt was de koffie lauw, mar omda’k de melk vergeten was, gaf dat niks. En umda’k mien blode bienen braandde an ’t hiete, blauwe zitkussen kwaamp mien wollige kleedtie toch nog van pas. Een beetie spietelijk was ’t wel dat die deur ’t gezwiemel van Peppie zien gehannes kletsnat eworden was. Net as ’t WC-papier, de dreuge worst en de inmiddels zompige vochtige doekies. Deur ’t stienkolde water an mien konte mus ik nog neuger naor de WC dan daornet. Mar hoe? Ik had gien flauw benul.
Nao dizze korte pauze wisselden wij van plekke en stuurde ik terogge richting dorp. De aans zo briede grachten waren in mien ogen ekrömpen mit mij an ’t stuur van oonze Titanic. De boot zwenkte van links naor rechts en dreide elke keer net op ’t nippertie de juuste kaante op. Zodat wij gelokkig gieniene ramden mit mien halsbrekende toeren. Een kale keerl reup oons kwaod nao dat hij niet snapte dat elke gek mar zo een boot much besturen. Ik begrepe die knakker wel. Wij waren gewoonweg gevaoren op ’t water. En aans niks.
Halverwege de middag waren wij der hielemaolt klaor mit en wolden oonze veurmalige trots op oons gereserveerde plekkie stallen. Jammergenogt gung ok dat oons niet zo goed of. ’t Duurde twei laank, twei bried veur we dat veur menaar hadden. Toen mussen wij hum nog vaste leggen. En weet ie nog wel hoe aj een scheepsknope maken mut? De Baos en ikke niet!
Mit mien mobiele tillefoon in mien rechterhaand gaf ik hum anwiezings hoe of hij dat doen mus. Intied veegde ik mit de achterkaante van mien aandere haand de zwietdruppels van mien verbraande veurheufd en zagge de Baos ’t zölfde doen. Toen wij oons (ge)vaartuug dan eindelijk, nao bijna een ure, op stee hadden liggen en toe edekt hadden mit de regenhoes, plofte hij neer op de raand van de steiger. Streek ies deur zien natte haor en keek mij an mit ogen die nogal ofhungen. Net as de streepies op zien shirt. Een illusie armer en een ervaring rieker staarde hij naor zien impulsieve actie. Aoververhit wachtte ik of wat hij te zeggen had.
‘Nou ketelbinkie’ verzochtte hij iniens, intied hij abrupt op stund. ‘Haj al een name veur de boot bedacht? Aans weet ik der nog wel iene heur. Wat dèenk ie van … TE KOOP!’
Kuj ok achterneers de trappe op lopen? Op oen haanden?
Alles nog een beetie under controle meinsen? Went de ‘zölf isolatie’ al wat? Hej iniens ok zoveule tied aover? Zo zunder ofspraken butendeure? Of woj creatief en hej iniens verbörgen talenten bij oezölf ontdekt? Hej misschien uren eoefend zodaj nou eindelijk op oen dikke tienen fluiten kunt. Of kuj nou op oen haanden achterneers de trappe op lopen. Of eh … hej oen hond eleerd een eigie te bakken. Dat bint wel barre mooie dingen umme mit bezig te weden. En dat leidt mooi of ja. Of niet dan! Mar ie mut oen koppie der wel bij holden heur!! Dat doet de Baos en ikke ok. Ikke wel in ieder geval. Mar de Baos??
‘Wat heb ie nou toch weer besteld, Vrouw Biel’, beulde hij lèestdaags intied hij mit een grote deuze in zien beide narms de woonkeuken binnen kwaamp stoeven. Ik ware net drok bezig mit te tellen hoeveule riestekorrels der in een kilozak riest zat. An de linkerkaante van oons blauwe zwilkie lag een zee van witte korrelties uutespreid as een bulte zolt op een warm straand. Dromerig lèut ik der een paar deur mien vingers glissen en waande mij op een tropisch eilaand, mien mijmernde blik intussen ericht op de grote broene deuze tussen zien haanden as was ’t een stralende zunnebol.
‘Ie wilt mij toch niet vertellen daj een paar flessen wien ekocht hebt!’ mosterde mien postbode. Mit een doffe dreun lèut hij de deuze op de barg mit riestekorrels vallen, die daordeur alle kaanten opstèuven. Ik zagge mien lèvenswark in ien klap vervagen. ‘Die gaoj toch niet bestellen aj een slieterije op loopofstaand van oen huus hebt zitten’, voegde hij der grammietig an toe.
Mij van gien kwaod bewust, bekeek ik de deuze van alle kaanten. Bovenop zat een sticker mit mien name in dikke vetgedrukte letters. Mar der stund gien ofzender op. Van wie zul die nou komen dan, vreug ik mijzölf of. Ik kunne mij niet herinnern da’k wat besteld har, en flessen wien al hielemaolt niet. Hoe kwaamp hij der toch bij. Daor hol ik ja hielemaolt niet van. Joechte vien ik dat. Of ’t mus riestewien weden. Dan kwamen al die uutestrooide korrels op de taofel dommiet toch nog van pas. Die kun’k der ja mooi deurhin kwakken, much der toch iets van wien in de verpakking zitten … Mien gedachten gungen mit mij op de loop … De deuze staarde mij as een aasgiere an, asof hij mij anfieterde zien prooi te ontleden.
‘Geef de schere ies een drukkerd dizze kaanten op’, commandeerde ik. ‘Dan weew ja zo van wie dit ding komp. Want bij mien weten, he’k niks besteld heur.’ Mit ien snelle uuthaal ritste ik ’t briede plakbaand deur de midden en trök de flappen uut menaar. Een grote gruunblauwe verpakking wördde daorbij zichtbaar. Mit een kaortie der bovenop. Neisgierig las ik de tekst op de achterkaante. De ofzender fielesiteerde mij mit mien pries. Een flessie Onjeklonje. Een FLESSIE neumt ze dat? Heremietied. ’t Was mij nogal zo’n flessie. Zo groot ha’k ze van mien lèvensdagen nog nooit eziene. Ik wusse niet iens dat der flessen van 800 ml bestunden. Ieje dan?
‘Hej weer ies argens an mit edaone doefie’ lachte de Baos. ’t Völ mij op dat zien ogen hiel wat vriendelijker stunden dan zonet, nou hij wus da’k niks besteld har. Hij pök de flesse, höld hum mit de letters naor veuren ericht veur d’hoed en verkondigde mit plechtige stemme: ‘Eau de Cologne. 4711. Echt Kölnisch Wasser. Oftewel Alderijn’, voegde hij der terloops an toe.
‘Wat zeg ie nou? Alderijn? Daor he’k ja nog nooit van heurd’, reageerde ik verbaosd. ‘Ik ken ’t allent as Onjeklonje. Mien moe gebruukte dat spul altied tegen kopzeerte en koortslippen. Al heur zakdoekies reuken dernaor. Ik krege destieds zölf haoste kopzeerte van die starke geur. Bah! An mij is ’t niet besteed.’
Zuchtend plofte hij neer op de lege stoel naost mij en stopte de flesse terogge in de deuze. ‘Wat woj der dan mit’ grijnsde hij vermakelijk. ‘Aj ’t zo vies viendt?’
Tja. Daor vreug hij mij wat. Ofwezig staarde ik naor de grote bulte riestekorrels waorvan ik inmiddels de tel kwiet was. Al dat wark veur niks. Teleuresteld lèup ik naor de bijkeuken veur een klein ummertie, waor a’k de korrels ingooien kunne, toen mien blik bleef hangen op een hielebulte kleine flessies. Flessies waorin shotties ezeten hadden, opedrunken mit Old en Nei. Bestemd veur de graoperige ogen van de glasbak. Iniens kree’k een gloepens goed idee.
‘Wat is oen bedoeling mit die vieze dingen’ vrèug de Baos toen a’k ze in ’t ofwasteiltie gooide en der een beste toppe ziepe bij in deud. Driftig begunde ik ze of te speulen, waornao ik ze iene veur iene ofdreugde tot ze allemaolt blunken as kleine autospiegelties. Triomfantelijk zette ik ze op de keukentaofel, dreide de doppe van de flesse Onjeklonje en höldt hum op zien kop.
‘Hé waor bi’j nou dan? Hé!! Joehoeeeee! Ik wol oe ies wat laoten zien!’ reup ik zo trots as een hond die een eigie bakken kan. ‘Dat riestekorrels tellen mag dan wel mislukt weden, mar ik kanne nou wel mooi tellen hoeveule flessies te vullen bint mit 800 ml Alderijn. Hé! Waor bi’j!’ Mien ogen speurden de kamer rond, mar mien maot was nargens te bekennen. Wel stund de deure naor de gang wiedewagen lös.
Vanuut mien ooghoeken zag ik hum as een volleerd circusartiest achterneers op zien haanden de trappe op lopen, intied preberend een vrolijk deuntie te fluiten op zien dikke tienen …
Nou, meinsen. Hol vol hè! En oen koppie derbij holden heur! Dat doet de Baos en ikke ok.
Hogeveiner van ’t jaor / De Baos en ikke bint der weer!
Bi’j twei jannewari ok nog naor de neijaorsreceptie ewest in ’t Gemientehuus? De Baos en ikke wel. Mar ’t völ mij wel een beetie tegen heur, eerlijk gezegd. En ik zal oe ies haorfien uut de doeken doen waorumme.
Uut betrouwbare bron ha’k eheurd dat de Baos en ikke dit jaor Hogeveiners van ’t jaor zulden worden. En aans ikke allent. Ik heur oe al dèenken. Die tweibeîen? Mar de betrouwbare bron wus ’t zéker. Dus! Daor mussen wij hin. Dat snap ie natuurlijk wel. Al had de Baos wel een hiel klein beetie zien twiefels aover het kriegen van die titel, toen ik ’t hum vertöl onderweg der naor toe.
‘Domme praot!’ mosterde hij toen asse wij oonze fietsen veur ’t Gemientehuus parkeerden. ‘Welke droesoren hebt dat bedacht? Waorumme zuj dat worden.’
‘Waorumme niet’ stelde ik vaste. ’t Thema van dit jaor is cultuur. Dat past wel bij oons. De Drèentse taol is ja een cultureel arfgoed en Drèents praoten kan’k as de beste. ‘t Zul toch mooi weden dat ik as taolschulte …’ Veurda’k mien zinne of kun maken, stund hij al bovenan de trappe van ’t bordes.
‘Kom gauw doefie’ wenkte hij mij. ‘Even honderd jaor terogge in de tied. Hier stunden wij destieds nog gelukkig te weden op oonze trouwdag.’
‘Stunden wij nog gelokkig te weden?? Mien keerl! Dát is pas domme praot!’ kaatste ik terogge. ‘Hier hebbe wij die dag aans gloepens mooie foto’s emaakt. Ondanks dat oen broek oe an de konte slobberde. Mar van de veurkaante leek ’t nog wel hiel wat.’
Hij gaf gien sjoechem, mar zien kwaoie kop zee genogt. Hij dreide zich umme en stevelde op hoge poten richting Burgerzaal, waor ‘t allerbarstens drok was. Mit knikkende knienen leup ik langes Burgemeister en Wetholders, umme ze veul heil en zegen te wèensen. Ik vun ’t barre spannend heur. Ie wordt ja ok niet alle dagen zo’n belangriek meinse. Schieterig pulke ik een dèenkbeeldig pluusie van mien zwarte colbeertie. Ik musse der ja wel netties uutzien zo dommiet, a’k op de foto kwame.
De Baos schuddekopte ’t uut. ‘Mien maj, hol toch op. Ik heb al lange eziene wie as ter Hogeveiner van ’t jaor wordt. En dat bin ie niet.’ Intied wees hij naor de linkerkaante van de zaal, waor as een groepie jongelui bij menare stunden.
Tiebelnd an mien allozie bekeek ik ‘t cluppie. Hmmm. Ja. Der stund der ientie bij, die was vleden jaor wel barre vake op tillevisie ewest. En daorbij wördde ’t Ogeveine ok wel barre vake eneumd. Mar was dat reden genogt umme Hogeveiner van ’t jaor te worden?
Burgemeister Loohuus naamp ’t woord en vertöl aover het belang van culturele riekdom en daw daor zékers niet op bezunigen mut. (Aahaaa. Ziej nou wel?) Ok zee hij dat hij der een mooi en goed jaor van wol maken (mien idee), waorin verbiending, vertrouwen en veuruutgang centraal staot (omda’k dat mar een bried begrip vund, verslapte vanof dat moment mien aandacht.)
Achterin de tippe van de zaal droomde ik een beetie veur mij uut. Ik zag ’t hielemaole veur mij, komend jaor. Samen mit de Burgemeister linties deurknippen. En zo wat. In de jury zitten. Bij van alles. Op bezuuk bij jubilarissen. Beetie koffie drinken. En gebakkies eten. Ik zatte mij nét of te vraogen wat een Hogeveiner van ’t jaor nog meer doen mus, toen a’k de Burgemeister heurde zeggen dat hij de name bekend gung maken.
Enthousiast steuk ik mien kop een beetie boven ’t maaiveld uut, zodat hij alvaste zien kun waor a’k stund. Onopvallend veur de Baos zweide ik mit mien beide narms een paar keer deur de locht. Joehoeeee Burgemeister, dacht ik. Hier bin’k!
De Baos kneep zachies in mien haand en gebaarde mit zien kop. Ofeleid wachtte ik wat hij te zeggen had. Hij wol mij vaste veule succes wèensen. Aaaaah! Dat vun’k barre lief van hum. Nao zoveule huwelijksjaoren is hij nog altied gloepens attent!
‘Woj evenpies een biertie veur mij griepen schone droomster?’ fluusterde hij. ‘Ie staot dichterbij de bar as mij.’
Grammietig keek ik hum an. Hoe kun hij mij dat nou vraogen. Op zo’n belangriek moment. Nét nou ik in de startblokken stund umme naor veuren te vliegen. Dat deud hij zölf mar mooi. Ik har gien tied.
Neisgierig luusterde ik naor ’t vervolg van de toespraak van oonze Burgemeister. Toen dan uuteindelijk de name van model Marcus eneumd wördde, vuulde ik de teleurstelling tot in mien tienen. Wég linties knippen. Wég koffie mit gebak. Wég mooie dromen.
‘Nou. Vrouw Biel! Wat he’k oe ezegd. Ik wus ’t ja wel’ siste de Baos mit zien glassie bier tegen zien mond eklemd. ‘Die Marcus hef ’t Ogeveine pas écht op de kaorte ezet.’
‘Ja Baos. Vast en zeker’ zuchtte ik verslagen. ‘Mar goed. Der zit niks aans op. Dan murre wij vannoods mar een neie foto maken op het bordes. Want wij, mit oonze honderdjaorige vechtvereniging, bint zo zachiesan ZÖLF cultureel arfgoed.’
Gedonder an ‘t Ogeveine / Karstverhaal (publiceerd in de Hoogeveensche Courant 23 december 2019)
Het is de dag veur Karstmis en het is gloepens kold. Der lig een dikke laoge ies in ’t Olde Diepie en ok het meandernde water in de Cascade lek tot stilstaand ekomen. De kale boomtakken glienstert as ieskristallen. De wiend grep guur umme zich hen. Hij raost langes muren en gevels. De winkels an de Hoofdstraote doet verkleumd an. Net as de mèensen die ’t an duurt umme kolde en wiend te trotsern. Mit warme jassen waorvan de kragen rechtop staot. Mussen tot ver aover d’oren etrökken. Dikke sjalen tot onder neuzen, die kolde wolkies de locht in kringelt. Scholders naor veuren. In menaar edeuken. In een poging de wiend te umzeilen. Sommigen blieft evenpies stille staon. Veur een etalage. Misschien umme naor de helder verlochte winkels te kieken. Waor vrolijke kerstliedties heur tegemoet zingt. Of umme zich evenpies op te warmen in een deuropening. Daornao loopt ze wieder. Zwarte zolen mit dikke raanden versnelt heur passen. De winkels sluut zowat de deuren.
Vanof een wit wolkendek wordt ze bekeken. Twei opperwezens leunt loom tegen een baank van opiengepakte wolkenkussens.
‘Wat een drokte en gekrioel hier beneden zeg!’ buldert Donar intied hij een strenge watten uut menare trekt. ’t Wit van de watties verstarkt het donzige wit van de wolken. Waordeur ze in menare liekt te smölten. Donar zien lange baord zit onder de pluusies deur de piepkleine bollegies die hij dreit.
‘Nou, zeg dat wel’ sputtert Silla, heur wenkbrauwen fronsend. ‘Binne wij der haoste soms?’
Donar bög veuraover, waordeur een paar wattenvlokkies naor beneden daanst as veerties op opgetilde locht.
‘An dat schitternde plein te zien, biw noe boven ’t centrum van ‘t Ogeveine. Dat is ’t mooiste plein van Europa, he’k eheurd.’
Neisgierig kek Silla mit aover de briede scholder van Donar. ‘Mien God. Ie kunt wel ies geliek hebben. Wát een barre mooi plein hé. Dat is een aanwinst veur oonze planeet. Muj die flonkernde fonteinen ies zien. En die bonte kleuren. Wat allerbarstens prachtig. Tis haoste zunde daw daor zo dommiet watties op gooit. Donar, misschien murre wij ‘t niet doen. Al vien ik écht wel daw die mèensen hier beneden een beetie in de watten leggen mut. Mar kuw dan toch niet beter snei … ’
‘AAAAH’ bliksemt de dondergod as deur humzölf etröffen. Zien strijdhamer smet hij daorbij mit geweld deur de locht. Deur de onwies harde knal botst de lochtdeelties slim hard tegen menaar. Ze schrouwt moord en braand. Veroorzaakt daordeur donderwolken.
Eschrökken grep een jochie de haand van zien moe. ’t Lek net of hij wat heurt rommeln. Zul dat kunnen? Onweer in de winter? Donderbuien mit de karstdagen? Der heurt toch snei te liggen mit de Karst? Temiensten. Dat zee Juf Diana lèestdaags. Véur de vekaansie hadden ze mit de hiele klasse ontbeten. Umme ’t jaor of te sluten en de vrije dagen feestelijk in te luden.
‘Tis te hopen dat wij dit jaor een witte Karst kriegt kienders’ spreuk zij de klasse toe. ‘Dat is alweer zo lang’ eleden. Mij donkt. Dat hebt jullie nog nooit mitemaakt.’ ’t Jochie had zien scholders opehaald. Nee. Hij kun ’t zich niet herinnern. En ’t meuk hum ok niks uut. Twei weken niet naor schoele hoeven, was hum veule belangrieker.
En nou dondert ‘t. En al is ’t slim kold. En bint zien oogwimpers net kleine iespegelties. Snei is ter nog niet evallen. Zien moe zee van de weke dat der een hiel klein kaansie was dat dat gung gebeuren. En net as zien juffrouw hoopte zij derop. Net as vrogger. Mit de hiele femilie naor buten. Sneiballen gooien. Rooie neuzen van de kolde. Lachen en lol hebben mit menaar. En daornao weer mit ’t hiele spul naor binnen umme warme sukelaomelk te drinken. Bij de open haard. En te genieten van de kalkoen an ’t spit.
Zittend op hun wolkenbaank zweeft de beide weergoden weer geruusloos deur de locht. Donar hef zien hamer naost zich neer elegd en kek Silla recht in d’ ogen.
‘Och Silla. Mien heerseres van hagel en regen!’sprek hij plechtig. ‘Ie weet toch waw ofespreuken hebt aw boven ’t Ogeveine zulden drieven? Dat wij dan watties naor beneden zulden gooien. In plaats van snei. Of wi’j der liever korrelhagel op of vuren?’
Mit heur haanden vol proppies en een kwaoie blik op de dondergod ericht, knettert Silla zien kaante op. ‘Nee Donar! Dat wi’k niet! Mar wi’j d’ Ogeveiners nog steeds straffen umdat de iesbane niet deur egaone is? Daor kunt zij toch niks an doen. Dat is ja de schuld van de gemientelijke heersers. Die dwaalden as ongeleide projectielen aover heur eigen ingeslagen paden. Sommigen gungen vurt. Kwamen vervolgens terogge. Nee! Daor kan ’t gewone volk niks an doen Donar!’
Weer grep de dondergod naor zien strijdhamer. Hij is ter nog steeds woest umme hoe of dat egaone is. En as e zien zin deu, leut hij het witte wolkendek mit ien dikke donderbliksem uut menare rollen. Mar Silla hef natuurlijk geliek. ’t Gewone volk kan der niks an doen. Hij mut zich inholden. IJs en weder dienende.
‘Laow mar gewoon deurgaon mit oons plan, Koningin van ’t Heelal’ reageert hij dan ok. Rustiger eworden deur de gedachte an al die zielige mèensen. Die ’t nou zonder iesbane stellen mut. Aover koningin espreuken …
‘Zeg Silla!’ Donar schrikt op van zien eigen gedachten en springt daorbij zowat een gat in de locht. De wolken schudt op hun ofwezige grondvesten. ‘Hef ’t Ogeveine een tiedtie terogge niet hoog bezeuk ehad? Van Koning Willem Alexander en Koningin Maxima?‘
‘Dat klopt Donar!’ antwoordt Silla. ‘Ik vien hum die rooie baord zo barre mooi staon. Bijna net zo mooi as oendes’ lacht zij der achteran. ‘Zij hebt ’t Ogeveine inderdaod vereerd mit hun koninklijke komst. Zij muchen dat prachtige plein open a’k ’t goed hebbe. Duzenden en duzenden mèensen stunden op de Hoofdstraote. Gloepens mooi gezichte was dat van boven eziene. ‘k Was eigenlijks van plan mit liters water te smieten. Mar dat vun’k een beetie sneu veur alle toeschouwers en de fleurige verentooi van Maxima. Haoste net zo sneu as nou mit die watten!’
Dizze leste woorden van Silla verzacht Donar zien ondeugende plannen. Mit een milde blik gooit hij alle wolkewatties terogge in een onzichtbare tonne. Pakt Silla stevig deur de narm en zeg statig: ‘Lieve weergodin. Doet oen best. Wij gaot ’t Ogeveine een Karst geven umme nooit te vergeten.’
Waorop de weergoden staampt en schrouwt. Buldert en beult. Bevreuren van schrik lat het parelmoeren wolkendek heur iesdruppels lös. Iene veur iene valt de vlokken naor beneden.
Mit open mond staart ‘t jochie naor boven. Zachies trekt hij an de haand van zien moe.
‘Mamme’ fluustert hij verwonderd. ‘Het sneit. Kriege wij nou ècht een witte Karst?’
Een rondtie deur ’t Ogeveine in de jaoren ’80 (ok publiceerd in de Veenmol)
Zoas tegenwoordig zowat alle letters de butenlocht in knettert, zo veurzichtig waren wij vrogger mit ‘t delen van oonze hersenspinsels. Kun ja ok niet aans. In mien jeugd was ter gien Internet, Facebook, Whatsapp of E-mail. Ok hadden wij nog nooit eheurd van vloggen, bloggen of ploggen. Mar zonder daw het in de gaten hadden, deden wij toen ok al een beetie an social media …
Begun jaoren ’80 kreeg’k scharrelderije mit een jongen mit een mieters mooi mattie in de nekke. Oonze romantiek was butengewoon creatief en wördde in het diepste geheim mit menaar edeeld. Zo herinner ik mij daw op een vrijdagmiddag bij hum thuus an de keukentaofel zaten. Verliefd lazen wij tegenover menaar ezeten de woordeloze vlinders in oonze ogen. Die wij vervolgens opschreven. Dat gung ongeveer zo.
‘Wat zuw zo dommiet gaon doen?’ (Ik schoefe een briefie mit een penne over de taofel).
‘Gien idee. Wat wil ie doen dan?’ (Hij schöf het briefie liefdevol terogge).
‘Zeg ie ’t mar. Mak mij niks uut.’ (Ik vol het briefie dubbel en gooi hum weer naor d’aandere kaante).
‘Zuw een entie gaon rieden in mien auto?’ (Hij pakt de penne en duwt die samen mit ‘t briefie mien richting op).
‘Ja! Das een barre mooi idee. Zuw de camera dan mit nemen?’ (Ik tieken een paar harties derbij en laot ‘t liefdesbriefie retour roetsjen)
‘Woj onderweg filmen?? Wat woj filmen dan?’ (Briefie wordt as een vliegtuugie opevolden en naor mij toe egooid).
‘Gewoon alles waw onderweg tegenkoomt. Mooi veur later. Veur oonze kiendern. Kuw die laoten zien hoe ’t der vrogger uutzag.’ (Begeleid mit een lochtkussie vlög oonze Dreamliner terogge).
Hij vangt hum mit beide haanden op, les mien wieze woorden, stiet abrupt op van zien stoel en grep zien spiekerjassie. Bij het veurbijgaon gef hij mij een kus middenop mien kop en stikt ‘t briefie in mien kontebuze.
‘Kom maar op mien lieverd. Wij gaot geschiedenis filmen.’
Vief minuten later zit hij achter het stuur van zien tweidehaans Toyota Tercel en ikke dernaost mit de filmcamera in mien rechterhaand, rustend op mien scholder. Half uut de cassettespeuler stikt een baandtie van Normaal, die a’k mit een beste drukkert anduwe. Begeleid deur Oerend Hard rieë wij de Dr. Broekhoffstraote uut richting ’t Toekie in Ollaanseveld. De winkel van Hotze ten Hoeve zie’k an de linkerkaante veurbij flitsen en een entie wiederop an d’aandere kaante Installatiebedrief Leijssenaar. Mien nozem redt niet zo zachies as ie zöl mutten. ’t Beeld zwiemelt alle kaanten op a’k fotowinkel Henke Fieten in ’t vizier kriege. Prachtige foto’s siert zien etalage en op een uuthangbord stiet zien name in trotsgrote, gele letters. Wij nadert de krusing waor vriendtie evenpies gas terogge döt umme daornao weer as een malle op te trekken. Ik kriege nog net een glimp van de winkel van Damming in beeld, mit daornaost Jan Koster ziendes.
‘Doe ies een beetie rustig an jong’, reageer ik grammieterig. ‘Kriege zo een waardeloze film. Oonze toekomstige jongen zölt hier niks van maken kunnen.’
Intied daw Zaal Mol veurbij scheurt, haalt hij op de krusing veur de patatzaak van Mannie Haverkort zien voete van ’t gaspedaal zodaw mit een slakkegangie ’t Ollaanseveldse Opgaonde opkrummelt.
‘Zo zachies hoeft nou ok weer niet heur’ foeter ik boven de muziek uut. ‘Nou staore wij haoste stille ja!’
‘Of wi’j soms mit de busse?’ lacht hij intied hij mit zien doem naor ‘t bushokkie wes. De halte waorvandaon veur veulen de grote reis naor ’t Ogeveine anvangt.
Dat liekt mij niet goed toe, dus ik beslute der wieder mar niks van te zeggen. Tot an Tankstation Spang hol ik dat vol. Dan is ’t baandtie ofelèupen en vraog ik of hij nog meer platen van Benny Jolink wil heurn. Zien knikkie zie’k an veur een ‘Ja’, waornao ik ’t ding umme dreie en de muziek anzette mit een knoerharde klets op de knoppen. ‘Heej wordt ’s wakker zooitje tuig …’ dondert Jolink driftig deur.
Aw de Mr. Cramerweg opriedt, ziew de weidsheid van de weilaanden veur oonze oogvensters verschienen. Onder een zee van blauwe locht, mit hier en daor een witwollig wolkie trekt dit gebied tussen Ollaanseveld en ’t Ogeveine een natuurlijke wissel. An weerskaanten van de weg fietst jongen, van en naor ’t dorp. Zonder toestemming te vraogen, film ik de groep totdat ze uut mien gezichtsveld verdwient.
Op de tweibaansweg rieë wij een tiedtie recht toe recht an, umme uuteindelijk een groot flatgebouw veur oons te zien. Drei exemplaren vormt samen De Helios in de woonwiek Krakeel. Een vuurrood locht dwingt oons umme te stoppen, zodaw een poosie kunt kieken naor oons uutzicht.
‘Poeh! Daor zu’k toch niet willen wonen’ mostert mien privé-chauffeur.‘ Al he’j vanof de bovenste verdieping vaste een barre mooi uutzicht over Noordscheschut. Dat dan weer weh.’
Aw de bebouwde kom van ’t Ogeveine binnenriedt, nadere wij weer een verkeerslocht, sorteren wij veur naor links en koomt op die meniere oog in oog te staon mit een gebouw in opvallend felblauwe kleuren: ’t Aral tankstation. ’t Grote dak is zowat ien geheel mit de locht derboven. Wij slaot of nét veur de Oosterkarke veur een rondtie Roerdomplaan. Links en rechts staot huzen zo ver aw kieken kunt. Een visser slat een dikke vis an d’haoke vanuut een vijver an de Tapuitlaan. En twei jonge maagies loopt mit een klein hondtie veurbij een gries-rooie brievenbusse.
Mien maot vervolgt zien tocht via d’aandere kaante van de weg richting flatgebouw de Reiger.
‘Wat hebt ze hier eigenlijks een bulte garageboxen hé’ reageer ik verbaosd. ‘Dat stiet ok niet mooi.’
Hij trekt zien wenkbrauwen hoge op en mit a’k dat wil filmen, döt hij zien haanden veur zien ogen. Niet best aj an ’t rieden bint.
Bij de Gruune Driehoek bedèenkt hij dat zien roeten een beetie smoesterig bint, springt uut zien Tercel en begunt driftig de boel te poetsen. Umdat dat mit een dreuge sponze niet zo best giet, besluut hij daw ’t dan mar mut doen mit een smerig uutzicht. Vandaor dat mien beeld van nou of an een beetie streperig is mit wat dooie vliege-liekies hier en daor.
‘Ik kriege een lamme narm van dat filmen’ zeg ik as hij weer in de auto stapt.‘ Mij donkt: ik neme even pauze. He’j ok zin an een shaggie?’
Tevreden daampe wij mit zien tweibeîen oons peukie in de auto, blaost kringies de locht in en ziet menare haoste niet meer zitten, deurdat wij gescheiden bint deur een mist van rook. Nao dizze korte onderbreking rieë wij rustig deur richting ’t centrum.
Bij ’t politiebureau griep ik de camera weer bij zien kladden, zet hum an en bekieke Het Haagie deur een kleiner beeld. Wij nadert ’t Olde Schippershuus mit zien statige, witte gevel en dreit naor rechts, de Hoofdstraote op. Super de Boer zie’k zo vanuut een hiel aander perspectief en a’k hiel snel de camera mitbewege vang’k nog net een glimp op van de parkeerplekken veur de Kwantum Hallen. ‘t Verkeerslocht stiet op gruun. De weggebrukers veur oons stapt op hun fietsen en peddelt de krusing over. In mien achteruutkiekspiegel zie’k dat de oranje Opel Kedett achter oons ok in beweging komp, zodaw mit zien allent de Hoofdstraote over manoevreert. Mien bestuurder döt rustig an. Hij kan ok niet veule aans mit ‘t winkelende verkeer dat oons links en rechts veurbij vliegt. Een keerl löp mit zien zeuntie an d’haand, die an een dikke ijsko likt. Zult ze wel ekocht hebben bij ’t snackhokkie van WhipInn tegenover de Stoeke.
‘Daor he’k ok wel zin an, ieë dan?’ vraog ik mien vriendtie. Hij hef zien linker narm inmiddels relaxed uut ‘t raam ehangen en tikt op ’t dak mit op de maote van de muziek.
‘Dommiet kriej een ijsko mien skattie. Aw thuus bint nao oons harde warken’ reageert hij mit een knipoogie.
’t Is mij best. ’t Is eigenlijks ok gloepends drok hier. Der is gien plekke meer vrij umme te parkeren. Niet veur de winkel van Anno Bakker. Mar ok niet an d’aandere kaante. Ie kunt wel zien dat ’t vrijdagmiddag is. Butendeure bij Pet zie’k een bulte volk drok bezig mit kraanten in te laden, zodat die verspreidt kunt worden onder de lezers. Exemplaren van ’t Olde Wief hangt veur de ramen van ’t grote paand, veur degenen die gien abonnement hebt mar wel interesseert bint in ’t leste neis.
Aw deur riedt, ziew links veur oons de tabaks kiosk en an de rechterkaante Bakkerij Mulder. In de verte stiet een gruune telefooncel van de PTT, mit een groot metalen haandvat an de deure. Ik wete dat daorbinnen een grieze tillefoon hangt, mit an de linkerkaante van ’t toestel een hoorn an een gedreid snoer. Een dik tillefoonboek lig binnen handbereik um een nummer op te zuken much ie die niet uut oen kop kennen.
Abrupt trekt mien schatteboutie an ’t stuur intied hij rechtsof de Karkstraote inslat. Mien camera en ikke zwiemelt alle kaanten op en koomt pas veur de Luxor tot stilstaand. Der stiet een lange rij veur de ingang.
‘Der zal wel een populaire film dreien, dèenk ie niet?’ vraog ik mien zwiemelvereurzaker. ‘Ze mussen ies weten wat wij hier an ’t doen bint. Dit giet vast en zeker een succesvolle film worden wied in de toekomst.’
‘Ojadasawa’, zingt hij mit op de tekst van Normaal. ‘Wij loopt dommiet binnen dèenk ik heur!’
Nao de bioscoop slaore wij linksof. Rechts op de hoek zie’k nog nét het hoofdgebouw van de LTS. Wij nadert het marktplein mit zaal Royal, waor menig feessie is evierd en nog steeds evierd wordt. Mar vandage niet zo te zien. Het gef een rustige anblik. Dat grote plein mit zien kleine boompies. Der is hier veule ruumte en locht, wat in schril contrast stiet mit de drokte van de Hoofdstraote.
Via de Willemskade zetten wij oonze reize veurt, slaot linksof bij de Chinees de Mandarijn en riedt veur discotheek de Kei en café d’Oale Heerd langes. Bij Meppelink staot kachels veur ’t raam te pronken en de etalage van de C&A hangt vol mit kleren in bonte naojaorskleuren. De zomer löp nou echt ten ende an ‘t goed te zien dat daor hangt.
Vanneis duken wij de Karkstraote in, nou in een wat rustiger tempo. Zoda’k de fotozaak van Dinie Slot veur mien lens kriege. Mit al die vliege-liekies derveur gef dat een biezunder beeld. Hiel in de verte zie’k een kleine, zwarte vlekke opkomen, dat flink groter wordt naormaote wij hum nadert. Het is ‘t gebouw van ‘t Menso Alting College, waor het een drokte van belang is mit leerlingen die de skoele in- en uutloopt. D’iene stapt op zien fietse, een aandere löp richting bushalte.
Via de Vos van Steenwijklaan vervolgen wij oonze weg, veurbij het neie gebouw van de Rendo en de gemientewarken links, en het kleine kampie rechts.
Vanneis staore wij stille veur een rood locht op de krusing, zodaw uutzicht hebt op de flatgebouwen an de linkerkaante. De Magneet, zo docht mij. Zo uut mien kop.
Aw weer wieder riedt, komp de Grote Beer in beeld. Mit winkels op de begane grond en appartementen derbaoven. Super de Boer hef ok hier een winkel, te zien an de grote oranje reclameteksten an de veurkaante van het paand.
Deurdat mien narm zo zachiesan doof wordt van ’t gewicht van de camera, zet ik ‘m uut. Mij donkt, wij hebt al een beste film zo! Ik zette ’t ding op d’achterbaank en legge mien kop op de rechter scholder van mien skattie. Zo toere wij de veur oons zo bekende weg of richting ‘t Toekie.
Veur Cafetaria de Wanne zet hij zien Toyota op een parkeerplekke, drukt op de uut-knoppe van de cassettespeuler en snoert daormit Benny Jolink zien ‘Ik koom altied weer terug’.
‘Zo dan!’ zeg hij tevreden over zien lief wrievend. ‘Wij gaot ies evenpies een dikke ijsko eten. Wat donkt oe!’
Bliede mit ’t veuruutzicht op zo’n lekkere traktatie, slinger ik mien beide bienen uut de auto en davere naor de deure. Mit een: ‘Die hew wel verdiend ja. Dat was een barre mooi idee van mij’ trek ik oons liefdesbriefie uut mien kontebuze en stop hum in mien tasse.
’t Briefie van toen he’k niet meer. ’t Vriendtie van toen weh. Wij bint inmiddels roem dartig jaor etrouwd. En die film? Die is dan wel gien kaskraker eworden, mar veur oons een dierbare klassieker. Oonze kiendern hebt hum inmiddels natuurlijk ok eziene en verbaosden zich over al die beelden uut een olderwets verleden. En ikke op mien beurte verbaose mij over zoveule creativiteit van oonze kaante.
Want zeg nou zölf: dat was toch een barre mooi idee toen!
Vrijheid blijheid: oftewel mit de koppies lös in de kaste
Soms hè … bin’k zo roeg in de kop. Dan wi’k ontsnappen an alles en iederiene. Op zukke momenten zit mij mien eigen angebrachte keurslief veuls te strak umme d’hoed en he’k zin umme alles van mij af te gooien. Hebt jullie dat ok wel iens?
Ofgelopen zundag was ’t weer zover. In een poging mij wat vrijer te vulen, bedacht ik mij ineersten da’k een BH-loze zundag gung instellen. Wij bleven toch in huus.
’s Morgens stund de Baos humzölf te scheren veur de spiegel toen a’k uut de does stapte en mien goed an deud.
‘Vergèèt ie niet wat doefie?’ sputterde hij mit de schoembellen onder zien neuze toen a’k mien bloesie aover de kop trök. ‘Nee heur’, antwoordde ik mit mien narm deur iene mouwe, kiekend deur de halsopening. ‘Ik neme vandage een BH-loze zundag.’
‘Mur ie weten’, zee hij, intied hij het schoem van zien scheermessie oftikte. ‘Zal oe vaste mooi staon.’ Nou! Dat traakte mij niks. Of ’t mij noe mooi stund of niet. Ik harre gewoon gien zin an dat strakke gedoe umme mien lief en wij bleven toch thuus ja. Baos dacht daor trouwens aans aover.
Nao oons plakkie stoete zee hij iniens: ’Vrouw Biel, hoe liekt ’t oe toe daw zo dommiet de fietse pakt? Het is ja mooi weer.’ Ik dachte bij mijzölf dat een klein stukkie fietsen wel lukken zöl zonder BH.
Toen wij onder de bomen in ’t Spaarbaankbos deur kwamen, vun’k het eigenlijks best wel kold allent mit mien bloesie an. De wiend jèug mij deur de mouwen en goesde langs mien blote lief, zo zonder borstwering. Mar natuurlijk zee’k der niks van …
Op ’t Dwingelderveld hobbelden en bobbelden wij aover een kronkelnd zaandpadtie hin. Mien vrije gevuul wördde flink op de proef esteld. Dat snapt jullie wel dèenk.
An ’t ende van ’t fietspad kregen wij een snackhokkie in ’t vizier. De Baos leup ’t water in de mond mit de gedachte an een dikke ijsko. Al ha’k daor ok wel zin an, toch stuitte mij dat idee wel een beetie tegen de borst, want ik zagge een hiele bulte volk op ’t terras zitten. En dan zöl iederiene dommiet zien da’k gien BH an harre a’k der langes leup. Gelokkig ha’k een grote tasse bij mij die a’k as pantser gebruuken kön.
Veurzichtig lèup ik achter de Baos an naor een leeg taofeltie, de tasse intied strak tegen mij anedrukt. Toen a’k mien konte an de stoel harre, zette ik mien tiedelijke harnas zachies op de grond. Angstvallig proberend de boel niet te veule te laoten schommeln. De Baos had der wel gein umme.
‘Ha haaaa doefie!’ zöng hij het haoste uut. ‘Kuj dat niet vaker doen? Ik vien ’t wel wat hebben heur, oen koppies lös in de kaste.’ Ik könne der niet umme lachen en krege zo zachiesan een klein beetie spiet van mien impulsieve plan.
Nao oonze korte pauze schoefelde ik weer mit mien tasse veur d’hoed naor mien fietse. ‘K ware bliede daw weer wieder gungen. ’t Was intied behoorlijk ofekoeld. Veural onder de bomen was ’t griezelig kold. En wat waren der een bulte fietsers an pad. Ik vuulde mij hoe langer hoe meer opelaoten mit mien ongemakkelijke geslinger.
Via de Aanserdennen vervolgden wij oonze tocht naor Rune. ’t Wördde bewolkt en de wiend haalde an. As ’t mar niet gung regen, dacht ik bij mijzölf. Dan kön’k de borst ja letterlijk nat maken …
De Baos fietste veurop en keek zo of en toe iens gniffelnd achterumme of’k hum wel bij kön holden. Mit mien rechter haand an ’t stuur en mien linker narm veur de borst was ’t nog een hiele toer kan’k oe verzekern.
Nao een halve dag fietsen waren wij dan eindelijk weer thuus. Bibberend van de kolde stèuf ik kats verkleumd de trappe op naor mien klerenkaste, intied de Baos een flessie bier uut de koelkaste trök.
Beneden ekomen, keek hij mij vraogend an. ‘Wat noe dan vrouw Biel. Hej oen Berend Hendrik weer anetrökken? Dan muj het wel barre kold hebben hé. Mar ie weet toch wat ze zegt of niet: Wie A zeg, mut ok B zeggen.’
Mit de deurklinke in de haand bibberde ik: ‘Ja, Baos. Dat wee’k ok wel heur. Mar veur mij is het nou evenpies klaor mit mien BH-loze zundag. Want ie weet toch wat ze zegt of niet: Wie B zeg, mag gerust ok H zeggen.’
Hej ’t ok zo warm? En woj daor ok zo rillerig van?
‘t is niet kold hè, de leste dagen. De KNMI hef mit heur codes inmiddels weer alle kleuren van de regenbogen anekondigd, die de helfte van de tied kleurloos blieft. Ik wete niet hoe of ’t jullie vergiet. Mar ík kriege der de kolde rillings van. Dat het de warmste dag ooit giet worden, is ok zoiets. Dat vien’k umme te gruweln. Het gesodemieter begunt ’s morgens vrog al a’k mien ogen lös doere.
‘Hej de slaop uut, mien doefie?’ is ‘t eerste wat de Baos mij zowat elke dag vrag, intied hij enthousiast zien beide bienen uut berre slingert. Mien antwoord is, net as ’t weer, een beetie afhankelijk van de temperatuur. As ‘t ’s nachts boven de 14 graoden blef, ist gebeurd mit mien rust. Ik woele en dreie. Drinke umme ‘t ure een glas water, waordeur ik umme ‘t aandere ure naor de WC murre. Slaore zo af en toe iens tegen mien dompe umda’k anevallen worre deur een leger moggen. Gooie mien bienen buten boord, kere mien kussen twintig keer umme en wringe net zo vake mien nachtponne uut. En ’t mooiste van ’t verhaal is. De Baos slap gewoon deur. Die zaagt ’t hiele Spaarbankbos umme mit zien gesnurk en markt niks van al mien ongemakken.
‘Mwah, ’t mag wel zo’, antwoord’k aoververhit mit een slaoperige kop. Bin’k eindelijk in slaop, ma’k hij mij weer wakker… op mien vrije dag nog weh. Mar goed. Al bin’k zo hellig as mar weden kan, ‘t komp mij argens ok wel goed uut. Kan’k mooi veur de hitte an bosschuppen halen.
Bij de supermarkt löp mij ‘t kiepevel d’hiele tied aover d’hoed hin. En dat komp niet allent deurdat ze de airco zo hoge hebt staon. D’iene nao d’aandere schaars geklede bloteling löp veur mij langes te spinnevoeten. In korte broekies mit kruusvèters die teveule billenvet laot zien, tino’s die teveule borstvleis toont en dan die open schoegies!! Och doen Liebe, daor mu’k niet naor kieken. Mit een beetie gelok zit der een mooi zomers kleurtie op de tiennagels, mar in ’t slechtste geval prikt der een paar dikke kalknagels op mien netvlies. En dan die verskrrrrikkelijke locht die sommigen bij zich draagt. Asof ze zich in gien dagen edoest hebt en hun gebruukte kleren elke dag vanneis uut de wasmaande griept. Bahh. Wát een intense zwietgeur.
Slaolommend slinger ik deur de winkel en griepe zo gauw as ‘t mar kan mien spullegies bij menaar. A’k mar zo rap meuglijk weg binne uut dit spookhuus. Veur de kassa stiet een grote groep zwietende zeurders. De rij is te lange. ‘t duurt te lange. ‘t is te warm. ‘t is te dreuge. Ik dèenke mar ien ding, a’k zo naor de vrouwe veur mij kieke. Trek fatsoenlijke kleren an jong. Does oe wat vaker. En ie magt ok wel iens scheermessies kopen. Én gebruken! Bokito zöl trots weden op oen behaorde bienen. Oeh blender! Dat was niet ien ding waor’k an dachte, bedèenk ik mij. Ik trekke een hiel register an commentaar lös. Deur mien te korte nachtrust zie’k alles deur een vergrootglas. Ok niet aordig! Wat zöl ’t volk wel van míj vienden. Da’k een snarre binne? Mit mien chagerijnige kop? Mit dit mooie weer nog weh! Ik beslute ter plekke da’k gao anhaoken an de zunne en mit hum mit gaore stralen. Ik wèens ’t maagie an de kassa dan ok een hiel mooie dag en zegge dat ze bliede mag weden dat ze mag warken. Zo! Dat was schitterend, toch? Vien’j nie?
Mien tassen hang ik an ’t stuur van mien fietse, waordeur ze bij elke trapbeweging tegen mien blode bienen an schuurt. Hmmm. Niet lekker. Mar … ‘Blieven stralen’, zeg ik tegen mijzölf. ‘Blieven stralen. Ie bint zo thuus.’
A’k de deure van de koelkaste lös trekke, zie’k tot mien grote schrik dat der een flesse wien elekt hef. Jaheur!!! Vanof de bovenste legger löp der een rood spoor via een pak vla naor een deuzie olijven langes een kladdegie kiepevleugels richting gruuntela. Eerst mar iens eempies een soppie maken umme die ellende weg te poetsen. Al poetsend zie’k dat de vloere van oons achterhuus barre smoesterig is. Die gao’k ok mar metiene mitnemen. Mit een vuurrooie kop boene en schrobbe’k zwietend as een malle, zodat het vocht in straolties langes mien rogge löp. Tussendeur hang ik in de braandende zunne ok nog een paar wassies op, laote de hond uut, stofzoege van boven naor beneden, hale een doek deur de does en dweile de keuken.
As de Baos ’s aovends thuus komp vanuut een koel kantoor stiet het eten op ’t gasfornuus en hang ik uutgeput van al dat gezwoeg in de hitte laankuut achteraover in een tuunstoel.
Mit zien autosleutels in zien iene haand en zien zunnebrille in d’aandere haand löp hij op mij of, bög zich, gef mij een kus op mien natte haornen en zeg: ‘Zooooo, mien doefie. Hej lekker geneuten van ’t mooie weer? Mij donkt, ie hebt ’t wel warm ekregen te liggen in die zunne. Ie magt oe wel iens doesen. Mar die korte broek en tino staot oe trouwes barre sexy heur!’
——————————————————————————————
Ballorig hoedtie (schriefopdracht Huus van de Taol)
Een bonte stoet mènsen stiet veur mien balie. Allemaolt wachtend op hun beurte. Een klein vrouwgie mit een ingeklapte paraplu waoras het logo van een plaotselijke voetbalvereniging mien kaante opsputtert. Niet mien club. Jammer. Achter de vrouwe zie’k een kiend verlègen sabbelen op zien doempie as was’t een lolly. Steun zeukend aan de haand van zien mamme.
Het is een echte maandagmorgen. Drokte an de balie. Drokte an de telefoon.
Opiens heur ik een zwaore stemme ‘Goeiendag’ zeggen. Vanonder een broene cowboyhoed kiekt twei ogen mij vriendelijk an. Het patiëntenkaortie die ak in mien haand edrukt kriege, veult kold en nat. Mien aandacht wordt echter meer etrökken naor zien opvallende hoed. Die hoed stiet namelijk nogal schiefe op zien grieze bos haor. As hij een onverwachte beweging mak, dan valt hij.
‘U heeft geen naamplaatje op, nu kan ik u niet bij uw naam noemen’, begunt de keerl zien gesprek. Disse opmarking he’k nog nooit eerder eheurd.
‘Oh’, antwoord ik rustig en koelbloedig as altied, ‘dan ben ik vanmorgen in gebreke gebleven’.
‘Nou ja, als u uw werk verder maar wel goed doet’, reageert hij vervolgens. Ik begriepe niet goed wat mien naamplaatie mit het uutvoeren van mien wark te maken hef, mar ak het goed inschatte, giet hij mij dit verder ok niet verdudelijken.
‘U heeft trouwens wel een heel mooi bloesje aan, als ik het zeggen mag. Blauw, blauw, hemelsblauw. Kleurt mooi bij uw ogen.’ Disse leste zinne sprek hij stotterend uut. Het broene gevaor stiet nou op het punt van capituleren. Gelokkig mar dat hij van die grote zwei-oren hef die tegen de raand van zien hoed drukt.
‘Dank u wel mijnheer’ is het ienige da’k der op dit moment uut kriege. Mien mond veult zo dreuge as een krekker die al vief maond aover de daotum is.
‘Kent u trouwens Annechien Steenhuizen?’ vrag de keerl vervolgens. Op mien antwoord da’k heur niet kenne, wet hij mij te vertellen da’k dan zekers nooit naor de tillevisie kieke. Mien verbaozing gruit mit de seconde. Wat is dit veur een idioot gesprek. Ik wol dat ie mar gewoon zee waor as hij veur komp.
‘Annechien Steenhuizen is een bloedmooie vrouw’ betoogt hij nog evenpies ongevraogd. ‘Maar persoonlijk hou ik meer van lange, blonde vrouwen.’ Mien dreuge mond zakt naor ongekende ofmetings. Nou is’t genog ewest. Deurlopen mut ie en rap een beetie. Op het computerscharm zie’k dat hij veur een onderzeuk komp, waor ak hum veur anmelde. Intied a’k de keerl veraldereert de plekke anwieze waor hij mag gaon zitten, heur ik de voetbalvrouwe lacherig zeggen: ‘Zo, dat compliment kun je mooi in je zak steken.’ Het ienige waor ik op dit moment an dènken kan, is dat die olde sneuperd net zo ballorig is as zien cowboyhoed op zien grieze haor.
Runderfoto (schriefopdracht)
Twei bint der nog aover… twei … Een kerel en een old vrouwgie. Die twei mu’k nog evenpies anmelden, dan kan’k naor huus en zit mien warkdag der op.
De kerel is as eerste an de beurte en torent hoge boven mien balie uut. ‘Kan ik u helpen’, vraog ik beleefd. Intied dènke ik dat hij best wel wat lek op Ellert van Brammert. Of misschien nog wel meer op Brammert zölf. Die twei kan’k nooit goed uut menare holden. ‘JA’, bast de kerel krange, waorbij hij wat veuraover bug en mij recht in mien ogen ankèk.
‘Ik kome veur een rrrrrunderrrrrfoto’. Dat leste woord sprèk hij uut mit een onneuzel lang rollende rrrrrr. Ik dachte eerst da’k hum niet goed verstaone har en scheute eigenlijks stiekem een beetie in de lach. Want tja. Een runderfoto? Dat ha’k ja nog nooit eheurd. ‘Wat zei u meneer?’, vraog ik de reus. Mit zien scholders uut menare en zien bovenlief estrekt, bög Ellert nog wat dichter naor mij toe. ‘Ik kome veur een rrrrunderrrrfoto’, herhaalt hij, mar dan mit wat meer volume en mit nog wat meer de naodruk op de R’s. Dan he’k het ja toch wel goed verstaone, dènke ik bij mijzölf.
‘Oh, … U komt voor een runderfoto?’ vraog ik hum. Ik probere mij een beetie in te holden, mar al mien lachvezels schrouwt umme lös elaoten te worden. Mar umda’k dat ja niet kan maken, trakteer ik hum allennig mar op een schieterig glimlachie. ‘JA’, bèult Ellert mien haor in de warre. Zien onfrisse locht benömp mij mien aosem. Ik geleufe dat dizze keerl vandage niet allent water edrunken hef. Ik dure haoste niet te aosemen. As hij daor nog langer blef staon blaozen, zö‘k der zölf nog anescheuten van raken. Inmiddels veul ik een klein druppeltie zwiet langs mien veurheufd kietelen, dat zich een weg baant tussen mien ogen. Mit een graai griep ik een tissue onder de balie weg umme mij te ontdoen van dat ongewenste moment. ‘Goed’, drummel ik vervolgens. ‘ U wilt graag op de foto’. ‘JA, dat zeg ik toch!’ is zien antwoord en veur de tweide keer zet hij zien woorden kracht bij. Hij stiet noe zo dichte naor mij toe ebèugen, ik roeke zien aosem niet meer allent deur zien mond. Zien neushaoren fladdert onrustig op de maote van zien kegel. Ik bedènke mij iniens da’k hum toch meer op Brammert viene lieken, die had ok zo’n grote snotdompe volgens mij. Mien tissue veur mien neuze edrukt, zie’k het olde vrouwgie ok drok mit een snotterlappie in de weer. Het lek mij het beste um dizze dronkenlappe mar rap naor de wachtkamer te sturen, veur zien foto. Mar of hij ok warkelijk een runderfoto kreg, betwiefel ik. Ik dènke dat hij die bèter kan laoten maken bij de veearts.
Een paar SKV’s: slim kort verhalen van minder dan of precies 99 woorden
Wildplasser
Wuppend van het iene op het aandere bien ritst Gosem de gulpe van zien korte broek lös. Mit zien rechterhaand bevrijdt hij zien kleine Goosie die op knappen stiet. Onder het uutstoten van een putdiepe zucht ontlast hij zich van zien hoge nood. Tegeliekertied veult hij het hiete vocht tegen zien bienen spetteren.
In gedachten heurt hij de belerende woorden van zien moe: ‘Nooit tegen de wiend in plassen jonge. Nooit tegen de wiend in plassen!’
Baas opa’s On Tour
‘Schiet op Karel, doe snel oen kunstgebit in en oen dwaalalarm of. Dan smeren wij hum veur de tweide koffieronde.’
Mit een grijns van oor tot oor stiet Barend in de deuropening van zien hoogbejaorde buurman. Een opgerolde rooie zakdoek siert zien kalende kop en uut de zak van zien klettervestie stikt twei tickets veur een hardrock concert in Berlijn.
Headbangend haokt Barend zien narm deur die van zien buurman. Klaor om Huuze Aovendrood uut te rocken.
Angstige momenten
De man bög veuraover. Hij is zo dichtebij da’k de rimpels in zien veurheufd kan tellen. En ik mijzölf in de spiegel van zien ogen zieë beven. Ik wete dat hij het veult. Mien kwetsbaarheid.
Intied as de achterkaante van mien shirt binnen een fractie van een seconde veraandert in een dweile, veult mien mond juust volledig uutedreugd.
Ik wete. Er is gien weg terogge.
Boven mij bewög zien haand naor mien bovenlippe.
‘Wilt u een verdoving mevrouw?’
Onwetend weten
‘Ik heb niet zuk mooi neis’, zeg mien va a’k zien kamer binnenlope. Mit de mouwe van zien overhemd veg hij een traone van zien wange. Zien roodomraande ogen verraodt zien urenlange verdriet.
Ik huvere. De ankommende bosschup mak mij onrustig.
‘Moe is uut de tied ekomen.’
De onrust verdwient. Dit is gien neis.
Soms wo’k dat mien moe der nog was en mien va alles nog wus.
26 november 2008, 10.12 uur
De bliksem die haar trof en haar brein bereikte. Haar hele lijf bevroor waardoor zij stil moest strijden.
De arts die met ons sprak, ja hij zei echt alles. Dat alles wat zij had nu haar verval was. Het was haar toekomstbeeld. Een beeld dat nooit verdween.
Mijn moeder was echt moedig maar nooit meer alleen. Zij kon niets meer zelfstandig en de hulp verscheen. Er kwam ellende bij. Het ging nooit meer voorbij.
Toen kwam de dag dat zij daarna nooit een dag meer kreeg. Wij voor altijd moederloos en zij voor eeuwig zweeg.
Breinbreker
In de spiegel bekijk ik mijn gedachten, het is onmiskenbaar. Hier woedt een brainstorm. Talloze hersenspinsels fladderen onrustig voor mijn geestesoog. Ik scan ze van links naar rechts en op en neer, terwijl ze onophoudelijk ontsnappen uit mijn bovenkamer. In een poging ze bij elkaar te houden, zwaai ik als een malle met een haarnetje in het rond. Ik zal en moet ze vangen. Één voor één vallen duizenden dolle denkbeelden uit elkaar.
Ik spiegel en buig. De leegte breekt.
Weet mij nog
Ik ben mijn vaders dochter. Ik ken hem al lang. Hij kent mij nog steeds.
Maar ik weet dat hij weet dat hij vergeet. Dat hij zich vergist in wat hij gisteren nog wist. Door de mist verdwaalt hij. Zakt hij weg en herhaalt hij. Ik roep hem terug in de tijd.
‘Pa, kijk!’
Zijn weten is gewist. Ik weet dat hij haar mist.
Wij zwijgen de tijd voorbij.