Verhalen / columns – Yvonne Bijl-Hooijer

Verrassing … !!

Van de weke was de Baos vaneersten in een romantische buie jong! En ’t was gieniens Valentijns- oonze trouw- of verlovingsdag. Mar dat leste kan wel kloppen bedèenk ik mij. Want wij bint ok nooit verloofd ewest. Daor deuden wij destieds niet an omdat wij dat mar dikke onzin vunden. En wij waren vrogger graag dwars tegen teil in, zeg mar. An wie dat lag? Nou, nie an mij heur! Mar goed. Ik zal oe vertellen. Ofgeleupen zaoterdag, in de naomiddag, verbaosde de Baos mij mit een romantisch uutstappie. En dat was mij der iene van de bovenste plaanke. En dan niet die van de videotheek uut lang vervleugen tieden. Daor lag destieds volgens mij aandere romantiek op de bovenste plaanke. En daor kun ik nie bij.

‘Gaoj mit mien doefie?’ vreug mien romanticus mit hij de autosleutels uut de la greep. ‘Ik heb een mooi idee bedacht!’

Ik ware net drok bezig met de stofzoeger uut te laoten en heurde mar de helfte van wat e zee. Allent de woorden ‘mit’ en ‘doefie’ verstun ik. Dat kun mar ien ding betieken. Wij gungen vurt. En an zien enthousiaste blik te zien had e hiel wat moois in ’t zin. Omdat ik wel van mooie ideeën holle die niet zo vake gebeurt, trök ik mit een ruk de zoeger mien kaanten op. Mit mien voete smoorde ik zien monotone gebrom. Dit klussie was wel eklaard, zo dochtte mij. Kiekende naor mien smoezelige spiekerbroek en dito trui vreug ik: ‘Mu’k mij dan aansumme trekken veur oen idee?’

‘Nou doefie!’ zee e geheimzinnig. ‘Dat kan eigenlijks hielemaolt gien kwaod!’

Mien harte meuk een sprongegie. Wat was mien romantische Baosie nou toch van plan? Mit twei passen tegelieke bolderde ik de trappe op, trök gehaost wat aans an (want ie wussen mar nooit: dommiet bedacht e zich nog) haalde een kamme deur mien haornen en broeste weer naor ondern. Kom mar op mit die verrassing. Ik ware der klaor veur.

Zittende in oonze auto maakte mien neisgierigheid mij beheurlijk onrustig, mar de ienegie die daor wat an doen kun op dat moment höld zien lippen stief op menare. Zien zwiegzame zwiegen aoverheerste mien verwachtingsvolle verwachtings. Hmmm. Dat was niet al te best veur mien spanning.

Wij reden zowat hiel Gemiente Ogeveine deur en al die tied zweeg hij in alle talen. Jammergenogt ok in ’t Drèents. Iniens sleut hij of en zette oonze auto an de kaanten. Achter een tankstation. Daorbij lachte hij een nogal duuster lachie. ’t Meuk mij nóg nerveuzer.

‘Zo!’ zee e plompverleuren. ‘Wij bint ter!’

Ik ware compleet van ’t rabat deur die opmarking. Was de verrassing dit tankstation? Dat kun ie niet menen toch? Ha’k mij daorveur aansumme etrökken? Mit open mond staarde ik hum an. Niet in staot iets zinnigs uut te bringen. Mar dat was niet zo ongewoon bij mij.

De Baos gooide de deure lös, slingerde zien lange spiekerbienen naor buten en zette koers richting loods. Naor een lokettie dat in de ondergaonde zunne hung te pronken. As was e ’t drokbezöchte lokettie bij McDonalds in de maneschien.

Wat mus dit nou weer betieken!

Mit zien doem omhoge kwaamp e terogge. Wat ie ok edaone har. ’t Was hum bliekbaar elukt. ‘Nou doefie!’ zee e grijnzend, mit ’t portier in zien rechterhaand en veuraoverebeugen de auto in kiekend. ‘Wat vien’j daor nou van. Wij gaot de wasstraote in. Mij donkt, die auto van oons is zo zwart as de nacht van dat vieze prutweer.’

‘Uuhhhhh!?’

Veurda’k iets aans zinnigs zeggen kun, startte hij de auto en reed langes de loods, waor vanuut ’t niks een keerltie teveurschien sprung. Mit een soort van lange dunne mitrailleur in zien beide haanden. Waor in oons geval gelukkig gien kogels, mar water in zat. Een bulte water. Een tsunami was ter niks bij. Eerlijk waor. Keerltie speut mit volle kracht oonze auto klets- en kleddernat en knikte vervolgens een keer stoïcijns naor de Baos. Zien haand maakte een beweging asof hij oons vurt swipen wol. De Baos snapte dit gebaar metiene dèenk, want hij manoeuvreerde oonze wagen tot an ’t begun van de wasbane.

‘Is dit nou oen romantische verrassing?’ mosterde ik onthutst mit mien blik strak op de smalle box ericht. Dat mooie ideegie van hum ha’k mij toch wel een beetie aans veuresteld. En hiel wat aans ok. Wát een afknapper.

Toen oonze auto een paar stoekende bewegings meuk op ’t moment dat hij in anraking kwaamp mit een soort van lopende baand kwaank’k haoste lös van mien stoel.

Een harde straole knalde op oonze roeten, evolgd deur een aoverdaod an schoem, schoem en nog ies schoem. ’t Leek wel asof wij compleet inesneid raakten deur een lawinemassa, waordeur mien zicht beparkt wördde tot een kleine mèter. Wat zich achter oonze roeten afspeulde, daor ha’k gien flauw benul van. En dat meuk mij beheurlijk trillerig en nerveus.

‘Kiek uut …!’ gilde ik. Eschrökken gooide ik mien beide narms veuruut, as kun ik de witte prut daormit tegenholden. De Baos keek lachend opzied. Die leek zo relaxed as een klapsigare zonder explosieve lading. Mien gegil wördde aoverstemd deur een buldernd geluud dat aover oons hin begunde te raggen. De snei vleug alle kaanten op. Ik zagge weer wat. Borstels. Blauwe borstels. Megagrote blauwe borstels. Mit megagrote lange borstelhaornen die vlak veur mien ooghaornen hin en weer zweiden. Ik snakte naor aosem. Ik wol deruut.

In bliende peniek en mit mien haor rechtop van de schrik greep ik de deurklinke.

‘Wat bi’j van plan mèense …!’ bulderde een harde stemme naost mij. ‘Bi’j wel hielemaolt goed bij oen verstaand??!!’ De giftige kop van de Baos was iniens wel hiel dichtebij en dat stelde mij niet arg op mien gemak.

‘Tis zo gebeurd!’

Ja, dat ’t zo gebeurd was, daor wa’k pas benauwd veur za’k oe vertellen. ’t Leek asof mien leste ure eslaone har toen’k mij achteraover tegen de zitting vallen leut.

De borstels kreupen terogge en meuken plekke veur klabienders van föhnen, die zo allergriezeligst hard bleusen dat ze mien zojuust uutebreuken zwietanval dreugen kunden. Nao een paar angstanjagende minuten naamp de wiendkracht tiene geleidelijk an of en ik dachte dat ’t nou wel klaor was mit oons. Mar nee heur! Slierterig lange blauwe lappen verschenen. Ze kletsten en smakten tegen oonze auto an, as kwaodaordige spoken die een heksedaans deuden. En een kebaal en geweld dat ze meuken! Dat was gewoon niet meer normaal jong. Meine Gute. Ik krege der een zere stèè in mien boek van. Wát een uutstappie, ik gunge nooit meer mit op zien verrassings.

Toen de ellende eindelijk veurbij was, startte de Baos oonze wonderschone wagen en reed doodgemoedereerd ‘t spookhuus weer uut. Mit mij in shock naost hum, niet in staot ok mar ien woord uut te bringen. Nee! Ok niet in ’t Drèents.

Relaxed reed e weer hiel Gemiente Hogeveine deur umme uutèendelijk te stoppen op een parkeerplekke naost een Steakhouse.

Ik keke een keer opzied en ineersten was ‘t mij dudelijk: de kern van een verrassing is ‘t verzekeren van geheimholding! En dat was mien romanticus goed elukt. Wat ieje!

Op fietse (gebaseerd op een waorverteld verhaal: deur mien va)

‘t Is een kolde dag in meert. De locht is nevelig en grauw in Hollandscheveld. Een gure Noordenwiend blas kold umme zich hin. Tikt an deuren. Klopt op scholders en rammelt an warme winterjassen. Verdreugde bladern stoeft aover Toekie en kringelt umme menare hin, asof ze daanst op de tonen van de wiend.

Een grieze, dik ingepakte man löp een rondtie deur ’t dorp. Zoas e alle dagen döt. Van ‘t Woonzorgcentrum De Beatrix naor de bosraand en weer terogge. Zwaor leunt e op zien wandelstok as e zich mit kleine onzekere stappies veurtbeweg. De krage van zien okergele jasse bedekt zien oren.

‘PSSSSTTTT’, heurt hij ineersten.

Wat was dat?

‘PSSSSSTT’, heurt hij vanneis.

Van achter een dikke ekkelboom springt plotseling een man teveurschien. In een donkerblauw dreidelig pak en een sneiwit aoverhemd. Compleet mit een keersrechte strik en hoge zwartzieden hoed. De heer stapt naor veuren, zet zien hoed of en bög plechtig naor de hoogbejaorde man.

‘John F. Kennedy’, meldt e as e weer rechtop stiet en de man tegenaover hum strak in d’ogen kek. Tegeliekertied klikt hij de hakken van zien zwartgelakte schoenen plechtig tegen menare.

’Ut Is mij een groot genoegen! En wie bin ie as ik zo vrij mag weden?’

De blik van d’oldere man giet van boven naor beneden. En van links naor rechts. Hij trekt zien wenkbrauwen hoge op. John F. Kennedy? Hij vuult de wiend wild an zien gedachten trekken. De President van Amerika?

Schuddekoppend en mit zien rechterhaand veuruut estèuken antwoordt e: ‘Aangenaam! Ik bin Harm Heujer. Madenboer. In ruste!’

‘Interessant!’

John schudt de uutestèuken haand intied hij hum nog steeds strak ankek.

‘Interessant!’ herhaalt hij.

‘Wat doer ie hier an Toekie? As ik zo vrij mag weden?’ vrag Harm. Zien stemme klinkt vriendelijk en belangstellend.

‘Ik bin onderweg naor de Berlijnse Muur en zeuke nog iene die mit mij mit wil.’

Hij lat zien starende ogen van d’olde man ofglijden.

Neisgierig volgt Harm de blik van de President en zet een grote postfietse staon. Tegen de aandere kaanten van de boom. Een zwarte. Mit dubbele stangen en grote fietsetassen. John stapt op en mit een zwei van zien rechternarm neugt hij de bejaorde madenboer uut umme achterop te gaon zitten.

Aorzelnd komp Harm dichterbij mar döt wat de man hum vrag. De stof van zien krage kriebelt zien neuze mit as hij zien bien aover de bagagedrager zweit.

‘HATSJIE!!’

‘Santé. Op oen gezondheid!’

As de bijrieder uuteniest is, stikt e zien beide bienen in de fietsetassen. Iene links en iene rechts. Zien wandelstok zet e dernaost.

‘Hol oe vaste!’ jubelt de President. ‘Wij gaot naor Berlijn!’

John hef ter de gaank goed in zitten en fietst asof zien leven der vanof hangt. Veuraover ebeugen trapt hij stevig deur. Binnen een mum van tied stikt ze de Duutse grèens aover en deurkruust meerdere deelstaten. Ze riedt aover snelwegen, langes hoge gebouwen en uutgestrekte natuurgebieden. Gien enkele keer stopt ze. De fietsebaanden rolt en rolt en rolt. Onofgebrèuken en eindeloos.

Intussentied kek de madenboer tevreden umme zich hin, mit zien beide narms umme ’t lief van de onvermuibare fietser. Hij kun hum niet heugen wanneer hij veur ’t leste zo wied van huus was.

Op een muurtie langes de Rijn zet e iniens een olde bekende zitten. Hij zweit en dreit zien kaanten uut.

‘Moiiiiii!’

Fidel Castro trekt an zien lange sigare en blas mistige krullegies veur hum uut.

‘Moiiiiii!’, bèult hij terogge. Hij groet ’t tweital vriendschappelijk mit een tikkie tegen zien grune pette. Intied hij zien ogen dichte döt, nemp e vanneis een flinke heis van zien Cohiba. Hij lek de veurbijgangers alweer vergeten te weden.

Nao een paar ure flink deurtrappen, stopt de President inienen mit fietsen en stapt of. Een torenhoge mure belemmert de weg.

‘Stap mar of Harm. Wij bint ter.’

Volgzaam döt Harm wat de President zeg. Pakt zien stok en krummelt samen mit de President naor ’t iezeren gerdien. Rillerig bedèenkt e zich dat, al is de Noordenwiend inmiddels gaon liggen, ’t hier net zo kold is as an Toekie. En net zo grauw en gries.

‘Woj mij wel eempies hölpen madenboer in ruste? Dan klum ik der op!’

Hij wacht tot Harm een kommegie van zien haanden mak, zet zien linkervoete der op en springt smu op de raand. As e der bovenop stiet, reikt e zien haand naor d’olde man en trekt hum naost zich.

Tegen menaar anezeten kiekt ze naor de veugels die van Oost naor West Berlijn vliegt. Ze wordt niet terogge eflèuten. Ok niet neer eschèuten.

De Baos & Ikke: tweiwekelijks te lezen op Regionieuwshoogeveen.nl

Veurdaj joechte in de mond stopt, muj slim uutkieken waj der in propt

Stopt jullie ok wel ies wat in oen mond waorvan aj later dèenkt: Dat ha’k beter niet kunnen doen? Omdat de smaak aans is dan aj verwachten? Of omdat ‘t ding, net as een 12 maond durende zwangerschap, veuls en veuls te wied aover de daotum is? Of een combinatie van alletwei? Nou, ik zal oe vertellen. Mij aoverkomp zuks best wel vake. Mar wa’k vleden weke vrijdagmorgen beleefd hebbe. Och allendonders.

Ik ware net klaor mit taanden poetsen en zatte wat in de laden van oonze badkamerkaste te snuien. Op zuuk naor mondwater. Zo nom en dan gebruuk ik dat veur een nóg frissere naosmaak. Ie weet ja mar nooit waor ’t goed veur is. Weej weh? Iniens völ mien oge op een nei uutziend flessie dat een beetie op Odol leek. Allent zat op dizzend de doppe der bovenop, in plaats van opzied. Belangstellend greep ik hum uut de la en bestudeerde hum wat beter. Dreide hum wat umme en umme en schudde der wat mit. Mar ik lasse de kleine letterties niet. Jammergenogt!

Ooooh jaaa … dacht ik vaneersten, mit mien blik vast’ epind op de Duutse tekst. Dat mondwater was nog van oonze jongste zeune. Die had dat spul een hiele tied eleden ekocht in Meppen, toen wij daor samen op koopiesjacht waren. Aover de grèenze klunk ‘Mundwasser’ haoste ’t zölfde as bij oons en ‘Extra Frisch’ kun’k ok nog wel begriepen. Ik dreide de doppe van ’t flessie of, höld hum op de kop en schunk der een luttie van ’t blauwe vocht in. SJSJSJSSJSJ. Dat was raar. Wat siste dat spul ja. Was dat altied wel zo? Was mij nog nooit eerder opevöllen. Toch gungen der mij gien alarmbellen rinkeln. Zölfs gien klein, miezerig piepgeluudtie heurde ik. Och, zo jammer hè.

Vol vertrouwen höld ik mien kop een beetie achteraover en deud mien mond wiedewagen lös. Klaor veur een frisse start van de morgen. Relaxed leut ik ’t goedtie aover mien tonge lopen. Speulde ‘t een paar keer enthousiast hin en weer. Tussen mien taanden … SJSJSJSSJSJ … langes mien gehemelte en onder mien tonge deur. Mien beide wangen bleus ik op as wa’k een hamster mit zien wangzakken vol winterwortels. Vaneersten vuulde’k ’t gesis vanuut ‘t niks mien neuze bereiken, waor de extreem frisse geur mien neushaoren ontsmetten. Borrelnd en prikkend vleug de scharpte naor boven, mien kop in en … daor was mien alarmbelle. Te late.

‘AAAAAAAAAHHHHHHHHH’, beulde ik, jammernd van piene en pure peniek! Mit gaank speide ik ‘t blauwe gevaor de wasbak in. De binnenkaanten van mien wangen vleugen der zowat achter an. As ze niet zo an menare eplakt zaten dan. ‘AAAAAUUUUWWWWEEE!!!

Ohw, wat deud dat spul mij zéér jong! Ik schrökke mij hie-le-maolt kepot. Tientallen angstflodders rilden mij aover de rogge. Knepen en krasten mij verniendig in mien vel. Bevend streek ik mit mien wiesvinger aover mien beide lippen en aover mien tonge. Waren die nou verdoofd? Ik knepe der een paar keer hard in, mar ’t vuulde een beetie ofwezig. Tegeliekertied prikkelde en stikkelde ’t daorbinnen as een onwieze asof ik daornet een beste hap van een bossie cactussen eneumen har.

’Wat hej! Wat is ter! Wat hej noe weer edaone!!’

De Baos was inmiddels de trappe op ebolderd en staarde verschrikt van mij naor de blauwe sissende strepe dat ’t ofvoerputtie van de wasbak in gleed, en weer vanneis naor mij.

‘Dat montdwatterrr’, karmde ik. ‘Waor a’kk netdt mienn mondt mitt zszbeulde! Dat dötd zszeerr!’

‘Hoezo döt dat zeer en wat praot ie raar mèense!’

Neisgierig pök e ’t flessie van mij aover en dreide ’t etiket naor zich toe.

‘Mundwasser Konzentrat Extra Frisch!’, zee e intied hij mij mit een deurdringende blik ankeek. ‘Doefie! Hebbie wel enige Spritzer in ein halbvolles Glas Wasser egooid?

Ik schudde ontkennend, dreide de kraane lös en begunde te tanken asof de braandstof vandage veur niks was. Leut ’t kolde vocht mien mond in lopen, klokte ’t hin en weer en boende aover mien braandende lippen. ’t Hölpte allemaolt gien iene sodemieter. Mien mond was vernield. Extreem Frisch, doch vernield.

Zenuwachtig staarde ik naor mien spierwitte kop in de spiegel. Mien mond wiedewagen lös. Oeh, gojje. Dat zag ter niet goed uut. Mien harte bonkte as een onwieze toen’k zagge dat mien tonge hielemaolt wit uuteslaone was. ’t Leek wel of ie een weke in de chloor elegen har. En was ie nou ok dikkerder as aans? Ik beug een beetie veuraover richting mien spiegelbeeld. Flapte mien bovenlippe een stukkie naor boven en steuk mien smartlappie uut. Zweide hum van links naor rechts. Van boven naor ondern. Gelokkig! Dat warkte nog. Pffff.

‘Hoe gek bi’j nou dan!’ troostte de Baos mij, mit hij mij zachies aover mien rogge wreef. ‘Gien wonder dat ’t oe zo zeer döt. Weej wat hier in zit mien maj? 60,5% alcohol, Zink Chloride en Sodium. Hier kuj op zien minst een orka mit plat leggen. Ie hadden ’t ja ok mutten verdunnen!!’

Mien mage wupte 50 centimeter naor boven zodat e klem bleef zitten in mien keel. Wat ha’k edaone. Wat mus ik noe doen. Dommiet gung dat gevuul nooit meer vurt. Bleef’k veur altied zitten mit een manke tonge. En mit mien lippen in een spagaat. Hoe mus ik noe praoten dan? En eten? Gung dat nog wel?

’t dddötttt zszsoooo szszeeeer …’, proelde ik.

‘Eet mar even wat ieje’, reud de Baos mij an. ‘Misschien dat dat hölpt!’

Dat was een goed idee weh. In de keuken smeerde ik een cracker en belegde hum mit een dikke plakke keese. Zette mien taanden der in en begunde hiel veurzichtig te kauwen. Benauwd veur wat mij te wachten stund.

‘Versgiemme … !’ vluukte ik. ‘Ik brruufe nikz. Su’kk mmien smaakbebillen noe ok nog kebot hebben?’

Mit mien trillende beurse lippen veuruut as in een verleidelijke Duckface nam ik nog een happie en nog ientie en nog ientie. Mar ’t resultaat bleef ’t zölfde: Vrouw Biel had gien gevuul én gien smaak meer in de mond. NEIN! Doen LieBe Tied noch an Zu.

Mèensen. Um een kort verhaal lang te maken: dizze nare toestaand bleef de rest van de dag zo an duren. Ik pruufde niks en vuulde niks. Mar, de Extreem Frische smaak hung wel extreem fris umme mij toe. Tot minstens achter mien beide knieholtes. Dat dan weer weh.

^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^

O, ja. En aj dit best wel een zielig verhaal vunden? ’s Aovends breuk mij dreikwart van mien in beeld staonde koeze of en leup ik ’t godganse weekend ok nog mit een gapend gat in mien getargde mond. Veur de rest gunk alles goed. Dat dan weer weh!

Geslikker in de nacht bringt een lange dag

Dat waren weer barre mooie weken, de leste weken. Vien’j nie? Alwéér gungen wij van zwumbroeken en zomersproeten naor wollen haansen en winterhaanden, binnen iene dag. En dat was barre jammer, want ik har net zo’n zin an ’t veurjaor ekregen. Mar ja. Hij had oons weer ies bliede emaakt mit een kortdurend terrassiesgevuul. Die zunne. Soms dèenk ik dat hij dat expres döt. Dan stel ik mij veur dat e, as e ’s aovends ondergiet, nog even een paar jolige woorden wisselt mit de teveurschien komende maone. En dat e dan straolend lacht as e zeg dat hij dat volluk daor beneden weer gloepens mooi te pakken hef. Mit heur zunnesteek. En heur hang naor mooi weer. Wat nou terrassie! Wat nou blode bienen. Hij zul oons van ’t jaor juustem lekker lange laoten wachten. Net as wij op oonze baank, die wij een paar maond eleden uutezöcht hadden en die pas in mei ofelevert zul worden. Mar da was nie …

‘Wij mut hum zo dommiet nog wel even inspuiten heur!’ meldde ik de Baos zunnig. Ik wees naor de grote wienrooie vlekke die sinds een paar ure stund te pronken in de tippe van oonze kamer. As een vorstelijk zitmeubel. Mit zien zachtfluwelen stof en volle kussens zul ie niks misstaon in ien van de vertrekken uut de Bridgerton films. Och, die is ja zo mooi. Vien ik. Ieje dan? Al die prachtige jurken en dan die romantiek. Poeh! Daor zwijmel ik toch zo graag bij vurt. ’t Lek wel een sprookie. Ja, eigenlijks krie’k dat gevuul ok een beetie bij oons leven. Uhhh. Nee, bij oonze baank. Mar ja, daor duurde ik haoste niet op te gaon zitten jong. Bange dat mien eigen sprookie iniens verstoord zul worden deur een natte kus van een vieze gladde padde of zo. Nog bangerder wa’k da’k hum slim smerig maken zul veurdaw hum bescharmd hadden. Mit een daorveur bestemd bescharmlaogie. Want ja: ik kende mijzölf zo zachies an mar al te goed. Mien beschadigde mond was net weer een beetie genezen. Der zat weer wat kleur op mien gebleekte tonge en mien lippen stunden niet meer in zo’n onneuzele Duckface staand. ’t Leek mij veur oonze baanke beterder da’k der niet te dichte bij in de buurte kwame en dan veural niet mit giftige gassen.

‘Ja doefie, dat doe’k metiene!’ De Baos sprung in de bienen, leup naor oons achterhuus en kwaamp terogge mit een settie spuitbussen.

‘Dat is donderse troep jong’, meldde ik ongevraogd. ‘Ik zagge van argens staon dat ’t niet te best was veur in water levende organismen. Die gaot der zölfs van dood. Dat liekt mij gien gezond spul toe! Wat ieje!’

Zonder op zien antwoord te wachten, zoefde ik achter hum langes. Op zuuk naor iets wat mij ineersten deur de kop weide. Ewapend mit veier mondkappies, een lasbrille en een set oranje warkhaansen keerde’k terogge. Mij donkt. Ik musse de Baos wel goed bescharmen as e bescharmen gung. Want noe kwaamp ’t op schaopen scheren an!

Lachend deud hij ien van de blauwe mondkappies veur en zette de grote brille op zien neuze. Vervolgens trök e de wortelkleurige rubbers aover zien beide haanden. Noe ik zo wat bèter naor hum keek, vun ik ‘m vaneersten wel wat op een zingende chirurg lieken. Dokter Bernhard of zo.

‘Zeg mij allent de waarheid maor … is hij noe nie meer in gevaor …’, neuriede ik veur mij uut intied ik naor boven leup. Op weg naor oonze slaopkamer.

‘Dokter … ik vluchtte vurt.’

Snel sleut ik de deuren!

‘Neem ie oonze Maxx ok mit naor boven? ’t Begunt hier al best te stinken’, beulde mien baankspuiter iniens van onder an de trappe. ‘Die hond is dan wel gien vis, mar mij donkt. Die kan vannacht ok wel dood blieven.’

Mit de taandenborstel tussen mien taanden eklemd, bolderd’k vanneis onderuut, de trappe of. Pök de hond uut zien maandtie en zette hum op de aoverloop op de grond. Ok zien dekentie en waterbakkie haalde ik op. Toen’k alles installeerd har, meuk ik mij klaor veur de nacht.

‘Kom mar Maxx’, zee ik tegen een duustere vlekke in ’t donker. ‘Ie magt bij grooooooote uutzondering bij Baosie en Vrouwgie op de slaopkamer slaopen. Mar wel op oen kleedtie blieven heur!’ Hij gaf gien sjoechem. Dizze hond luusterde nog ies barre goed! Die had an een half woord genogt. Deud altied persies wa’k hum vreug. Trots dreide ik mij op mien rechterzied.

Een klein half uurtie later had Dokter Bernhard zien operatie succesvol uutevoerd, gooide zien chirurgische attributen in de skure en plofte op zien kaanten van oons bedde.

‘Hè, hè … !’

Een diepe zucht trök deur de slaopkamer. Een zucht die een snelle slaop ankondigde. De slaop van de Baos zölf. Én van Maxx.

Iniens kraste een zacht mar deurdringend gepiep an mien geheurdeuren. Wat in de lieve vrede was dat nou!? ’t Gepiep gunk aover in janken en meuk scheurties in mien veur-slaop. Haalde mij terogge naor ’t hier en noe. Krabbelde an mien blode narm.

‘Maxx! Niet doen!’ foeterde ik. Oons brave hondtie stund enthousiast tegen oons bedde an te krabbeln en te marteln. Die leek ’t gezelliger toe bij oons in bedde dan dernaost dèenk. Ach, dat snapte ik ok wel eigenlijks.

‘Kom mar dan’, fluusterde’k. ‘Veur dizze keer. Morgen gao’k toch oons bedde verschonen.’ Ik beurde hum op en zette hum an ’t voetenende, waor hij relaxed op mien onderbienen liggen gung. Hmm dat was niet de bedoeling.

‘An de kaanten!’ mosterde ik mit ik hum opzied drukte. ‘Zo kan’k niet slaopen!’

‘Watte?’ murmelde de Baos in zien slaop.

Zwiegend dreide ik mij umme. De Baos én Maxx verscheuven van plekke en kreupen allebeidend al snurkend dichte tegen mij an. En een kebaal dat ze meuken. ’t Leek wel of ze een carbidschiet wedstried hölden. En ik wusse eerlijk gezegd niet wie de winnaar worden zul. ’t Klamme zwiet breuk mij uut jong. Daor gunk mien nachtrust.

Zachies drokte ik de kebaalmakers an de kaanten en dreide mij op mien rogge. Maxx vund mien boek wel een interessant plekkie en nustelde zich derboven op. Roppig in de botten keerde ik mij op mien aansumme. Hij dreide mit. En van links naor rechts. Eindelijk! Daor bleef hij rustig tegen mij an tukkern. Van dizze gezelligheid markte ik pas halverwege de nacht niks meer. Toen völ ik in slaop. Mar veur hoe lange dat was? Gien idee.

‘Huhhhhhh?’

Eschrökken wreef ik mij an mien kop. Iets haorigs en nats zat an mien neuze te slikkern en te zevern, mit hij een brakke locht naor mij toe bleus. De Baos?

In ’t schemerduuster van de vrogge morgen zag ik hum. Oons hondekiend. Mit zien tonge vrolijk hin en weer wappernd sprung Maxx enthousiast aover mij hin. Wupte en hupte as een wilde gek. Klaor veur de dag die veur de mieste mèensen nog niet iens begund was. En die van mij al hielemaolt niet. Intussen wördde de Baos niks van dit alles gewaar. Die was nog een hiel ende vurt mit zien carbidschieten. Ik vreug mij of of hij misschien droomde van een carrière as chirurg en der mit Bonnie St. Clair vandeur gung? Of was hij ien van de heufdrolspeulers in Bridgerton die wakker ekust wördde deur een vieze gladde padde.

Stillegies leut ik mij achteraover vallen. Mit veule tragiek kwelde een zachtzingende Bonnie mien gedachten:

‘Mar gisteraovend was e op, hij hef mij zölfs ekust. Der is ok niks biezunders noe, mar tis bèter dat e rust …’

Hondsdol wörd ik dervan. Warkelijk waor! De morgen leek en bleek nog hiel wied vurt!

Vandage wassen of aans morgen nakend aover straote

Wij hadden lèèst ‘s morgens ok weer wat moois. De Baos & Ikke. Oons hele huus hadden wij op de kop staon. Allent mar umdat oonze wasmesiene op slot esprungen was. Zomar. Vanuut ’t niks. Nee. Dat geleufde de Baos ok al niet.

‘Hé! Waorumme wil die wasmesiene niet an!’ zee ik verbaosd, meer tegen mijzölf dan tegen wie dan ok. Ik beug een beetie naor veuren en zagge tot mien grote schrik een fel verlocht sleuteltie in de display. Dat belaofde weinig goeds. Dat ding zat op slot. Gloeiende. Gloeiende. Hoe kun dat nou weer dan.

Iniens herinnerde ik mij da’k de veurige dag bij ’t schonemaken mit de schörreldoek aover de toetsen egaone was en dat e toen een paar keer piepte. Verder gebeurde der eigenlijks niks. Wat niet waor was. Want noe zat e op slot!

Geargerd drukte ik op de an-en-uutknoppe, waordeur een hels kebaal deur oonze barging knalde. Mien trommelvliezen trommeldn deur menare zonder dat de mesiene trommelde. Wonderlijk genogt. ’t Maondelijkse lochtalarm was ter niks bij man. Verniendig drukte ik nog een paar keer op allerlei knoppen. Höld de temperatuur, de kreuk- kras- en striekvrij én de centrifugeerknoppe tegeliekertied inedrukt. Mit de deure lös. Mit de deure dichte. Mar ’t gejoel höld niet op. Ok niet toen’k hum een beste hengst op de bovenkaanten gaf en mit mien gesokte voete knoerhard tegen de veurkaanten schöpte. Der gebeurde hie-le-maolt niks. Allent piepten der toen twei. ’t Felle sleuteltie bleef mij vaal toelachen. As had e een gloepense schik dat e der was. Na, na, na, na, naaaa. Ie kunt lekker niet wassen. Sliep uut, sliep uut! Morgen gien schone kleren. Nakend aover straote, tralala.

‘Vergimme. Hij is op ’t kienderslot esprungen! Hoe kan dat nou weer dan!’

Epijnigd wreef ik aover mien dikke rooie tie en kneep daornao stevig in mien neusschottie. Dat doe’k altied a’k argens aover nao dèènken murre. En dat is best vake.

De Baos zat rustig an de keukentaofel te warken toen ik de kamer binnen stèuf. Mit de laptop lös eklapt en een stapeltie pepieren veur hum uutespreid. Leeg mokkie der naost. Een plastic verpakkinkie van een koekie der in. Siniesappelschillen. Penne, tillefoon en schriefblok binnen haandbereik. Ie kunt zeggen wat aj wilt, mar thuus warken gef een beste troep. Bij oons wel althans. En ik heb een allerbarstense hekel an troep. Ieje dan?

‘Weet ie nog hoe aj ’t kienderslot van de wasmesiene of halen kunt?’ vreug ik gejaagd. Peinzend beet e op zien onderlippe en begunde der zachies op te bieten asof e ’t antwoord der uut kauwen wol.

‘Nee! Dat wee’k ok niet’, antwoordde hij bedaard. ‘Dan muj de haandleiding der mar eempies bij zuken zu’k zeggen!’

Einde gesprek.

Geconcentreerd keek e vanneis naor zien beeldscharm, de moes traog bewegend mit zien rechterhaand.

Ja, dacht ik bij mijzölf. Dat was een goeie weh. Mar ik zulle makstarm niet weten waor a’k dat ding van argens elaoten har. A’k hum al van argens elaoten har! Ok Dat was een goeie weh.

Roppig trök ik de deurties van oonze teakholten kaste lös. Op zulk oponthold zat ik verdorie ja niet te wachten. Mien wasmaande stund op ’t punt van escalern en ikke op ’t punt van capitulern. Of aansumme. Mag ok. Wat ie wilt.

Onderin de kaste lag een stapeltie pepieren en een stuk of tien mappen in allerlei kleuren. Op mien knienen ezeten haalde ik ze teveurschien, leup dermit naor de taofel en gung naost de Baos zitten.

‘Succes ieje!!’

Mien thuuswarker knikte een keer mien kaanten uut, waornao hij een beetie veuraover beug mit zien blik vanneis vaste ‘plakt an zien scharm.

Ingespannen bladerde ik tussen ankoop- en garaantiebewiezen van apperaten die al lange op de VAM lagen of waorvan ik niet iens wus wat veur apperaat ’t wás.

‘Wat hew van Toshiba?’ vreug ik, mit a’k een klein boekie omhoge höld. ‘En van Avaya?’

’t Leek asof de Baos zien oren ok ofesleuten har mit een kienderslot of zo wat. Hij leek mij in elk geval niet te heuren.

Mit ’t puntie van mien tonge tussen mien lippen zöcht ik geconcentreerd wieder. Een stuk of wat brieven van tillefoonabonnementen van oons en oonze kiender, passies van de gemientewarken vanof oons trouwen en een vergeelde lidmaatschapskaorte van de dierentuune uut 1996 gleden deur mien haanden. Mar niks dat op een haandleiding leek van oonze huidige wasmesiene. Wel van zien drei veurgangers. Driftig scheurde ik de nutteloosheden deurdemidden en kwakte ze op de grond. Mit mien voete gaf ik ze een schöp nao. Dat vund mien tie niet zo mooi trouwes.

‘Hejt of kriejt?’

De Baos keek mij lachend an.

Ineersten bedacht ik mij dat op de onderste plaanke van oons bargmeubel een grote rieten maande stund mit allemaolt belangrieke pepieren der in. As een angsthaze op zuuk naor zien paoseiern begunde ik daorin te snuien. Tussen de wereld an schoelfoto’s, entreebewiezen van concerten, tandarts- ziekenhuus- en dokterskaorten, verzekeringspepiern, verhuusberichten en hondenpaspoorten lag de felbegeerde oplössing ok al niet. Mieterdag!

‘BAHHH’, foeterde ik en gooide mit een knal de deure van de kaste dichte. ‘BAHHH! BAHHH! en nog ies BAHHH! Wát hew een rotzooi. Wat doere wij der toch mit.’

Geïrriteerd drukte ik weer in mien neusschottie, waordeur mij ineersten wat aans deur ’t zin scheut. (Ziej wel dat ’t hölpt?) Wele wet lag e boven. Boldernd vleug ik de trappe op.

Naodat ik alle kasten, ladebakken onder bedde en de dusen op de vliering had deurespit, zakte ik mu en moedeloos op een eetkamerstoel naost de Baos. Ik har inmiddels van alles terogge evunden. Van onleesbare kassabonnen en rekenings uut vroggertied tot an aoverjaorige loonstroken van al oonze veurmalige warkgevers. De kamervloere was wit bezeid mit pepiern.

‘Laot mij ies kieken dan!’

De Baos scheuf zien stoel een endtie naor achtern, stund op en leup naor oons achterhuus. Mit mij in zien kielzog. Recht veur ’t witgesleuten onding stund hij stille en keek ofwisselnd van de mesiene naor zien tillefoon en terogge. Zien beide doemen tikten driftig aover de letters hin en weer.

‘Hier he’k al een site mit informatie’, meldde hij dreuge. ‘Daor stiet vaste hoew ‘m weer an de praot kriegt!’

Hij drukte twei toetsen tegeliekertied in, wachtte een paar tellen en leut ze lös. ’t Fel verlochte sleuteltie verdween as mien bulte wasse haopelijk zo dommiet in oonze mesiene. Sliep uut. Sliep uut. Na na na na naaa.

‘Ochgaotochhen! He’k nou warkelijk waor de halve morgen lopen zuken naor een haandleiding die gewoon op Internet te vienden is?’ mosterde ik grammietig. ‘Waorveur hej dat niet eerder ezegd dan. Dan ha’k mij de muite van zuken kunnen besparen!!’

‘Och doefie’, grijnsde mien speurneuze mit een vaal lachie. ‘Dat is toch allent mar mooi. De mesiene döt ’t weer en ie kunt al die olde rommel nou eindelijk ies een keer vurt gooien!’

Schuddekoppend laadde ik de trommel in.

Lange nie wies die keerl. Lange nie wies!

Wie tegen de wiend in speit, mag haopen dat ’t niet te hard weit (36)

Bint jullie de leste dagen ok zowat vurt eweid en vurt edreven? Zagen ie ok veugels die zich vaste hölden an takken? Of mollen mit zwumvliezen an? Ja jong. Dat had zomar ekund heur. Wij kregen vleden weke ja iniens te maken mit een soort van dreilingstorm en regenbuien gelieks de regeringsperiode van Queen Elizabeth. Der kwaamp gien ende an. ’t Begunde mit storm Dudley op woensdag, Eunice op vrijdag en een paar dagen later vleug Franklin oons umme de oren. Nou, ie kunden wel stellen dat die stormen de wiend der goed onder hadden.

Toen wij tiedens ien van die angekondige onstuimigheden onder de wol kreupen, zag ik veur de zoveulste keer die weke op tegen de ankommende onrustige nacht. Wat zul der noe weer gebeuren. Wele wet stund oonze tuune dommiet kats onder water of arger nog. Hadden wij dommiet gien tuune meer. Mar was e ofevoerd ’t riool in. Mit ik schieterig mien nachtponne aover de kop trök, fluusterde ik: ‘Nou Baos, ik haope dat de boel oons vannacht heel blef bij huus! Zo’n storm he’k nog nooit mitemaakt!’

Ik had ‘t uutzetraam in oonze slaopkamer inmiddels dichte edaone en de gerdienen een beetie aover menaar hin etrökken. Een goeie wiend die hier nog naor binnen weien kun. Ja, want ie weet toch wat ze zegt of niet: Wie hier as wiend naor binnen huppelt, wordt der gelieks deur de Baos weer uut eknuppeld. Of iets van die strekking. Mar hij lag ’t dichtste bij de roeten, dus echt ongeleufwaordig ist nie. Wat ieje.

‘Ah doefie’, zee mien Jan Pelleboer mit hij in bedde stapte. ‘Ie mut gewoon gaon slaopen. Die storm weit vanzölf wel weer aover heur!’

Zwiegend volgde ik zien veurbeeld, dreide mij op mien zied en luusterde andachtig naor de geluden butendeure. ’t Gejoel van de harde zuudwestenwiend raosde langes de roeten asof die wiedewagen lös stunden. Ok de regen kletste der mit geweld tegen an. Een kebaal mien jonge. Aldernaost. Daorbij vergeleken klunk een duzendklapper as een slof rottie.

SCHGGSCH BENGGG!! Wat heurde ik noe? Eschrökken sprung ik rechtop in bedde. Völ daor noe wat umme? De Baos bleef roerloos liggen toen ik ’t locht an knipte en gelieks daornao weer uut deud. In een microseconde bedacht ik mij dat as ter wat evöllen was, dat dat der morgenvrog dan ok nog wel lag. En dat dacht de Baos vast en zeker ok. Die lag inmiddels bewusteloos te ronken. As deud e een wedstried wie ’t meeste kebaal maken kun. Hij, Dudley, Eunice, Franklin of de zwiepende slagregens zunder name.

Rusteloos leut ik mij achteraover vallen in mien zachte kussens, dreide mij vanneis op mien zied en trök mien dekbedde wat hoger op. Mit mien linkeroor zwaor bedekt deur de dikke vracht heurde ik nou vaste veule minder. Haopte ik. Niet dus.

Jammergenogt veraanderde der niks. ’t Gegoes en gegier trök an mien oren en tummerde op de kleinste botties die a’k hebbe. En ieje ok trouwes. In gedachten zag ik de hamer, stijgbeugel en aambeeld een carnavalsoptocht doen in mien kop. Hin en weer. Op en neer. En nog een keer. OLEEEEE … ALAAAAAF!

De val- ruk- en trekwienden graaiden langes de bakstienen, likten de cement der tussen uut en graafden zich wieder naor boven richting oons slaopkamerraam. De regen höld ’t nat zoas belangriek is bij metseln. Mar daor waren wij nou niet mit bezig, dus hij much van mij wel opfluiten. En ’t liefste metiene graag.

Zuchtend prebeerde ik mij te concentrern op wat aans. Op mooie dingen. Waorumme is ’t neis altied zo negatief? Wie zal de kapper van Kim Jong-un weden? A’k mien hiele leven nog nooit vekaansie ehad har. Hoeveule dagen ha’k dan nog?

De stormwiend bolderde noe nog veule meer deur mien kop.

Ineersten schrök ik op van een hard geschoef en geschuur naost mij. Wat was de Baos toch an ’t doen? Ongerust dèu’k ’t locht weer an en zag hum zitten mit zien rogge tegen de achterkaanten van oons bedde. Zien ogen wiedewagen lös. Net as zien mond. Zien narms stief naost zien lief en zien voesten ebald op oons blauwe dekbedde. Dat zag ter gruwelijk uut heur. Dat begriep ie wel dèenk.

‘Wat is ter! Wat hej?’ schrouwde ik.

Hij keek mij an mit een slaoperige blik in zien ogen. Deud zien mond nog wieder lös en … wat der toen gebeurde. Ie geleuft ’t haoste niet man. Tientallen letters broesten hum uut de mond, knalden naor boven tegen ‘t plafond en tegen de muren. Ik zagge de E’s, de U’s, de N’s en alle aandere stormachtige letternamen deur menare hin frosseln. ’t Leek wel een woordenstorm. Ze wupten en hupten as Prins Carnaval tegen ‘t leste van zien tweide bierkrattie. Zunder ok mar iets van geluud te maken. Dat was nog wel ’t miest vrumde van dit verhaal. Haoste dan.

Ik raakte hielemaolt in peniek. De Baos was ziek. Dat kun niet aans. De woorden knetterndn hum ja uut de mond en ’t gung mar deur en deur en deur. Der kwaamp gien ende an. Dit mus stoppen. Metiene.

‘Doet oen mond dichte’, beulde ik. ‘Snel!! Hol ze tegen!’

De Baos keek mij nog steeds an mit een blik as was hij de Gaper vanuut de Efteling. Beweug nie. Zee niks.

Wild zweide ik in de rondte, vung een paar letters en stopte ze terogge in de Baos zien mond. Snel zette ik mien beide haanden der tegen an. Zo! Die kunden niet meer ontsnappen.

‘Hé … wat doej!!’ heurde ik vaneersten. ‘Laot mij ies lös!’

Versuft keek ik umme mij hin. Waor wa’k. Wat deu’k.

Half onder mij zag ik dat de Baos doodsangsten uut stund. Ik leunde zwaor aover hum hin mit mien narms an weerskaanten van zien kop. Mien haor slierterig veur de ogen. Net as dat maagie uut The Exorcist. Allent dreide ik mien kop niet zo snel in de rondte. Mar op dat moment ha’k dat zo kunnen doen.

‘Huhhhhhh?’ stamelde ik. ‘Hè??? Oen letters … ze gungen op de loop. Ik wol ze pakken. Eunice …!’

Mosternd en foeternd kwaamp e aoverende en pök mij stevig bij mien scholders.

‘Vergimme!! Ieje mit oen Eunice … ik schrikke mij te pletter mèense. Ie hadden mij wel kunnen vermoorden!!’

‘Vermoorden? Ik wol oe redden!’ stotterde ik.

Compleet in de biester leut ik mij vanneis achteraover vallen toen’k mij besefte hoe zo’n onneuzele praot a’k harre. Wat nou: Woordenstorm. Wat nou: Letterweglopers.

’t Gejoel en gebolder butendeure naamp in hevigheid toe. Trök an de dakgeuten en leut de dakpannen daansen. Rukte an de geuten en an mien gedachten.

’t Bleef die nacht nog lange onrustig an ’t Ogeveine. Ok in mien kop. Veural in mien kop.

Kats van ‘t pad

’t Har mar verrekte weinig escheeld of der was dizze weke gien verhaal van mij verschenen. Umme de doodsimpele reden da’k nog steeds an ’t dwalen was op ‘t Dwingelderveld. Samen mit de Baos. Uuteput en vermagerd. Zonder aoverlevingspakket of kompas. Al tijgerend aover de heide op zuuk naor oonze auto. Deur wilde grössprieten en takken egeseld tot op ’t bot. ’t Haor plakkerig bevreuren op de kop. Modder, drek en ijspegels aoveral. Scheuren in de broek. Schaaf- en schoerwonden en blaoren an de voeten zo dikke as lochtkussens. Dat had mar zo ekund ja.

‘Wij mut wel een beetie op de tied letten heur’, meldde ik de Baos toen wij uut oonze auto stapten. ’t is al kwart aover drei en ’t is mit twei uren donker.’ Ik trökke mien haansen an en leupe richting startpunt waor een paar verschillende kleuren de routes angaven. Blauw, geel, rood en wit.

‘Dan doere wij de blauwe route, die is mar zes kilomèter. Dat mut lukken’, beredeneerde hij. ‘Gewoon een beetie deurlopen dus!’

Nog gien halve kilomèter op weg bedacht ik mij ineersten da’k totaal niks bij mij had. Gien drinken. Gien koekie. Gien kauwgompie. Niks. Dat was niks veur mij. Ok bedacht ik mij dat ’t tweiduuster ongenaodig snel in vallen kan, in dizze tied van ’t jaor. Mar goed. Ik wol ok niet metiene al te schieterig aoverkomen, dus ik maakte der verder gien opmarkings aover. Mien boek dacht daor trouwes aans aover. Die begunde onrustig te koerken en te knarpen, wat e altied döt as ter gien eten en drinken in de buurte is. Mar in plaats daorvan een dreigend gevaor dat mit gulzige ogen naor mij loert.

De blauwe route leidde oons dwars deur de bos, gung’k aover meerdere heuvelties en langes een paar prachtige vennegies. Oh!! Wat was die natuur daor barre, barre mooi. Die ongereptheid en puurheid. Die vien ie haoste nargens. Zo dichtbij.

‘Hej Baos’, zee ik abrupt. Mien woorden meuken witte wolkies in de locht. Dwarrelnd stegen ze naor boven umme van daoruut uut menare te vallen.

‘Wat hew al een poose gien blauwe bordties meer eziene of niet?’

Mien bossiesman leup naost mij mit zien haanden diep in de zakken van zien zwartdonsen winterjack, mit zien scholders hoge opetrökken. Musse en sjale wied aover d’oren hin tegen de kolde noordenwiend.

‘Ja …! Nou aj ’t zegt … Verduld! Dat is al eempies eleden ja. Zuw die emist hebben?’

Spiedend keek hij umme zich hin. Zien veurbeeld volgend leup ik een endtie terogge en snuide links en rechts ’t zaandpad of. Mar alles wa’k zag. Gien blauw bordtie.

‘Hé!’ beulde hij. ‘Daor zie’k een rood bordtie. Zuw die aans gewoon volgen? Dan kome wij altied weer terogge ja.’

’t Leek mij nou niet metiene ’t beste plan toe, mar ja. Umme nou ’t hiele ende terogge te lopen, leek mij ok niet zo’n beste. ’t Was al veier ure ewest en wele wet hoe wied ’t nog lopen was aw de rooie route volgden. Bij twiefel niet doen, is mien motto. Waorumme ‘k nou dwars tegen mien motto in gung? Gien idee. Mien vertrouwen was groter dèenk. Mu’k nooit weer op vertrouwen. De rooie bordties stuurden oons nog veule wieder de bos in. Mien boek en ikke, wij vertrouwden ’t inmiddels veur gien iene mèter. Die koerkte nou zo hard. Ie kunden ’t an ’t Ogeveine wel eheurd hebben. ’t rommeln wördde arger en arger toen’k besefte daw al een hiele tied ok geen rooie bordties meer zagen. Of blauwen. Of wat veur kleur dan ok. Der was hier ok gien levende starveling te bekennen. Dat was een gloepens slecht tieken, zo dochtte mij.

‘Uhhh. Ik weet niet heur’, karmde ik bedreten. ‘Mar volgens mij binne wij nou kats de weg kwiet. Waor bint die rooie bordties dan noe?’

Mien boswachter stund stille, keek een tel verward naor boven asof hij de bordties uut de locht zag vallen net as de stokken vrogger bij De Ted de Braak Show, en wees naor veuren.

‘Heur ie die auto’s daorgunders? Aw ’t geluud blieft volgen, kome wij vanzölf weer bij de parkeerplekke. Dat mut haoste wel!’

Ik hölpte ’t hum haopen, mar har der totaal gien feducie in. ’t Bos wördde steeds dichter en dichter en ’t pad smaller en smaller totdat der uutèendelijk gien pad meer was. Ok begunde de schemer toe te nemen. Mien angst verjeug mien boerenverstaand. Wat as wij zo dommiet deur ’t donker aovervallen wördden. Wat mussen wij dan begunnen. En ik har nog niks bij mij ok. Allent mien tillefoon. Mar wat ha’k daor nou an. Daor kun’k niet van èten en die wus hier de weg ok niet. Dommiet leupen wij juust van de parkeerplekke of in plaats van der naor toe. En ’t was zo machtig kold. Mus ik nou plassen? Ik har gien zakdoekies bij mij. Ieskolde gedachten bevreuren mien benul. Intussen kraakten wij half vermolmde bladern tot moes, sleugen takken uut de kaanten en stikkelden oons an struken intied wij dwars deur ’t kreupelholt banjerndn. Mar wij vuulden der niks van. Hielemaolt niks. Zwiegzaam volgde ik de Baos zien bemodderde maot 43 en luusterde tegeliekertied of’k de auto’s al wat dichterbij heurde komen. Verduld. Dat was zo! In de verte zag ik iniens de autoweg die van Spier naor Dwingeloo giet. Godzijdank. Wij waren ered. ‘Yess!’

Dat ha’k edacht!

Lopend op veren vervolgden wij oonze barre tocht. Dizze weg was oonze ienige uutweg. De wiend guurde kil umme oons hin toen tientallen auto’s an oons veurbij raosden. Die waren wel hiel dichte bij zo.

‘Waor is hier een pad dan?’

Benauwd keek ik umme mij hin. Der was gien pad. Allent een drassige sloot. Zonder der wieder bij nao te dèenken, sprung ik der in en zagge mien neie wandelschoenen hielemaolt verdwienen in de drek. Schuddekoppend kwaamp de Baos mij nao.

‘Ja, wij hebt gien keus toch?’ meldde ik, achterumme kiekend. ‘As wij dit overleven wilt, murre wij elke strohalm angriepen. En we mut rap deurlopen. Tis al zowat donker!’

‘Doe mar rustig an mèense’, antwoordde e kalm. ‘Wij bint ter zo!’

De modder zeug ongenaodig an oonze schoenen toen wij deur de drekkige sloot baggerdn. Wij kwamen daordeur mar muizaam veuruut. Nao een paar honderd mèter, dat wel een half ure duurde, stopte de sloot en zagen wij een pad an de raand van de bos. Mien optimist vund daw die mar volgen mussen.

‘Nou mien maj’, lachte hij. ‘Zie nou toch ies. Aw dit pad volgt, kome wij vanzölf op de parkeerplekke uut. Nog veurdat ’t donker is!’

Dat leste leug e. ’t Wás namelijk al donker. Mar ja. Zoa’k al eerder zee: Wij hadden gien keus. Wij mussen deur. Krampachtig deuden wij oons best op ’t kronkelige padtie te blieven. Rikkepaolen mit schrikkeldraod dertussen begeleidden oons naor veuren. Althans, zo leek ‘t. De schok was groot toen oonze weg versperd wördde deur datzölfde schrikkeldraod. ’t Pad sleut iniene of naor links!! Mien maage dreide zich umme. Nou wus ik wel zeker daw nooit meer thuus komen zulden. Aw ’t pad volgden, gungen wij vanneis ’t dikke bos weer in. Kreupen wij onder ’t schrikkeldraod deur, belaandden wij vanneis in ’t stikkelige struukgewas.

De Baos besleut daw ’t pad volgen gungen. ’t Was mij allemaolt best. Ow nou d’aandere dag kats bevreuren en verhongerd midden in de bos evunden zulden worden, of in ’t struukgewas. Dat meuk ok gien barst meer uut, dochtte mij zo. Intied wij wieder dwaalden, wördden wij umgeven deur een pikzwarte deken. Wij zagen letterlijk gien haand meer veur d’ogen. Zul hier al een bordtie estaone hebben, dan zulden wij hum niet iens zien.

‘Tied veur plan B’, opperde mien woudloper. Verbeeldde ik ‘t mij nou of sleut zien stemme een beetie aover. Dat was gien goed tieken.

‘Aw ’t locht van oonze tillefoons der nou bij an doet. Dat hölpt vaste.’

Mit de haansen tussen mien linkernarm eklemd, pök ik mien mobieltie uut mien kontebuuze en zette ’t lochie an.

‘Dat hölpt ok niet echt’, jammerde ik.

‘Alle beeties hölpt’, zee hij.

‘Wij gaot der an’, jammerde ik.

‘Niet veurdat ik ‘t zeg!’ zee hij.

Trillend op mien bienen en snakkend naor aosem leup ik vanneis achter hum an. ’t Duuster had oons mooi te pakken. Elke stap die a’k zette, vuulde as een complete martelgang. Waor zette ik mien kolde voeten neer. En waorop. Wat kwaan’k tegen. Of arger nog: WIE kwaan’k tegen. In dit doodenge bos. Der kunden wel een paar halfdooien liggen te krepern. Makstarm waor! Ik zulle der an veurbij staampen!

De Baos leup veuraover ebeugen tegen de straffe wiend in. Ik wusse wel zeker dat mien kop inmiddels zo blauw was as een tientie van vrogger. Mien ogen braandden en mien tonge vuulde as een lappe leer. Zölfs ‘t praoten lukte mij haoste niet meer. Mien beide bovenbienen keilden mij deur en ok in mien voeten zaten weinig gevuul.

Iniens stopte hij en scheen mit zien lochie rechts ’t pad of. Ik scheen hum een beetie bij mit mien eigen zielige lochie.

‘Waaaaaaaat???’ fluusterd’k mit schorre stemme. ‘Een blauw bordtie? Oeh goeie genade. Wie had dat nou edacht. Hoe kan dat nou dan!’ Gek van gelok kneep ik hum in zien narm en legde mien kop tegen zien kraage vanwege de hoop die mij aoverspeulde.

Hij op zien beurte wreef mij een keer aover mien verwilderde bossie haor en greep mij bij de haand. ‘Kom op! Wij loopt deur!’

Nao een paar minuten elopen te hebben, zagen wij weer een blauw bordtie en weer iene en weer iene, totdat wij uutkwamen op een grote verlaoten parkeerplekke. OONZE parkeerplekke. Mit oonze auto die al die tied as een trouwe waakhond op oons ewacht har.

Zielsgelokkig leut ik mij veuraover vallen op de motorkappe mit mien narms wied uut menaar. De koelte van ’t metaal verwarmde mien ieskolde wangen.

Mit een troebele blik in d’ogen keek mien mitdwaler mij an. Krabde hum ies onder de musse en zee: ‘Nou doefie!! Dat was een mooi avontuur of niet dan. Mar misschien kunne wij de volgende keer bèter een rondtie aover de Hoofdstraote lopen as ’t al zo late is.’

‘Nee jong’, antwoordde ik schamper. ‘Dat doere wij niet. ’t Vuult juust goed umme in de juuste richting verdwaald te weden.’

Mit de pot op slot zitten (20)

Joejoeee. Daor bin’k weer mit een nei verhaal mit neie helse vertelsels. Want makstarm waor mèensen. Al doet de Baos en ikke soms niks. Toch doere wij van alles. Umme de doodgewone reden dat oons warkelijk waor altied van alles aoverkomp. Miestal bij mij. Soms bij oons samen. Mar dit keer had ie hum zölf mooi te kakken ezet. Luuster mar.

Van de weke waren wij allebeidend an ’t rommeln in en umme ‘t huus. Ik ware de kamer an ’t soppen en hij was buten de tuune an ’t schoffeln. Alles pais en vree. Totdat mien mobiele tillefoon gung en ikke zien name in Billboard grote letters in beeld kreeg. Niksvermoedend pök ik op.

‘Jaaaaaaa … zeg ’t ies!’ vreug ik opgewekt, mit ik mien gele schorreldoekie aover mien scholder sleut, waordeur die een natte plekke achterleut op mien zwarte shirt. Beneid stund ik deur de roeten te gluren umme te zien waorvandaon hij mij belde. En belangrieker: waorveur! Ofwezig hung ik ’t doekie aover mien aandere scholder, waordeur ok daor een natte plekke ontstund.

‘Ja!! Mit mij!!’ zee hij kortof. ‘Woj wel evenpies hier hin komen? Ik zitte vaste!’

Ik schrökke mij rot. Hij zat vaste?? In de stellige veronderstelling dat hij egrepen was deur een vingerplaante of een adderwortel leup ik onrustig mit mien tillefoon tegen mien linkeroor naor de keuken. Ik deud de klinke van de tussendeure onderuut mit mien rechterhaand en stapte oons achterhuus in. De achterdeure zwiepte ik mit een zwei lös. Umdat ik de Baos van nargens zag, lèup ik ’t terras aover. Oons fietseschuurtie in.

‘Waor bi’j dan toch!?’ vreug ik, tegen beter weten in achter een paar lege kratties bier kiekend.

‘Op de WC’, antwoordde hij mit een strontchagerijnige stemme. ‘Ik kriege de deure mit gien meugelijkheid van ’t slot man!’

‘Wat doej daor dan?’ reageerde ik belangstellend. Ik har hum ja nooit langes mij hin zien lopen toen a’k an ’t poetsen ware. En zo klein is e ok ja niet.

‘Ja. Dat döt der nou even niet toe ja!’ mosterde hij terogge. ’t Belangriekste is da’k der niet uut kan. Woj wel even een schroevendreier ophalen? Dan kuj ’t slot der uut dreien!’

‘Ah joh. Klum toch gewoon deur ’t roetie!’ stelde ik melig veur.

Ik zag ’t iniens hielemaolt veur mij. De Baos mit zien lange lief half bungelnd buten ’t WC raampie. Mit zien kop net zo vuurrood as zien trui en mit zien beide narms hoge in de locht. Zien vingers espreid. Schrouwend en bèulend as een mager spienvarken. Umdat hij klem zat tussen ’t krappe kezien en humzölf. Hart van Nederland zöl der nog wel ruumte veur willen maken in heur late neisbericht, dochtte mij zo. Die hadden toch nooit zoveule biezunders te melden. Dan leek mij dit best wel een interessant neigie toe. Mien fantasie gung mit mij op de loop. ‘Man uit Drenthe zit muurvast in zijn WC raampje!’ heurde ik Wolter Klok theatraal zeggen mit hij een foto toonde van de Baos in zien benarde situatie. ‘De brandweer moest er aan te pas komen’, dikte ik ’t verhaal nog wat wieder an. Wat zöl dat een shit item worden hé …!

Nog in gedachten verzönken, dreide ik mij umme richting zien blauwe gereedschapskissie. Een schroevendreier dus. Mar wat veur iene dan toch. Vraogen naor een stuk gereedschap hef op mij net zo’n uutwarking as hum te vraogen mien mascara uut mien Make-up tassie te pakken. Op goed gelok greep ik een ding dat op een schroevendreier leek, leup der mit terogge naor huus en schrouwde intied tegen mien tillefoon dat de redding naobij was. Want ik kwame der an. Nog even volholden dus!

‘Gelokkig’, blèus hij opgelocht in mien oor. ‘Mar schiet mar een beetie op zu’k zeggen. Zo mooi is dat niet heur. Aj der niet uut kunt …!’

Dat snapte ik wel. ’t Leek mij ok niet iets waj veur oen lol doet. Aj der niks te zuken hebt althans en oen bosschup kwiet bint. Ik legde mien tillefoon op de vloere, zette de schroevendreier tegen ’t slot en prebeerde hum te bewegen. Dat lukte van gien kaanten. Ik kreeg hum der niet iens goed in za’k oe vertellen. De kop was veuls te groot veur die kleine schroefies. En dan derbij. Hij was ok zo geribbeld.

‘Lukt ’t niet?’ piepte de Baos mit ofgeknepen stemme vanof de aandere kaanten van de deure. An zien sombere klaank heurde ik dat hij der nou al poep- en poepieflauw van was.

‘Nee … !’ antwoordde ik gallies. ‘Ik hale even een aandere op. Dizzend is niet goed. Wacht even. Maak ie aans mar even een Selfie aj oe toch verveelt!’

An ’t gegrom achter de deure te heuren vund hij mien grappie niet echt lollig, waorop ik rustig mien scholders ophaalde, mij umme keerde en weer terogge leup naor de skure. Vanneis snuide ik tussen al zien gerak. Scheuf wat opzied. Bekeek een paar dingen andachtig. Mar kun der gien touw an vaste knuppen. In gedachten zag ik de Baos al op de pot zitten mit de tillefoon op humzölf ericht een foto te maken. Umda’k daor best wel een beetie een vrumd beeld bij kreeg, schudde ik wild mit mien kop en snelde terogge mit een aander klusding.

‘Hol ie ’t nog vol?’ informeerde ik, mit ik ’t uutende van ’t metaal tegen ien van de schroeven höld en van links naor rechts begunde te dreien. Wat gien indruk meuk. Want hij beweug veur gien iene millimeter.

‘Nou? Gebeurt der al wat?’ klunk de Baos zien drieterige stemme. Hij bonkte en houwde inmiddels op de deure as een woeste bere die vrogtiedig uut zien winterslaop ewekt was. Asof dat ienig effect had op mien warksnelheid.

‘Schiet toch ies op man mèense. ’t Duurt ja twei lang twei bried.’

An zien schelle stemme te heuren begunde hij nou daonig in peniek te raken. Wat zeg ik: hij deud ’t volgens mij haoste in zien broek van angst. Wat in dit geval niet zo arg was, leek mij zo toe. Hij was daorveur al op de juuste plekke ja. Wat vien ie.

Iniens kreeg ik een gloepens goed plan. Wat as ik zien hiele gereedschapskiste der ies bij haalde en een foto van de inhold meuk zodat hij ’t geschikte hulpmiddel anwiezen kun. Dat gung’k doen! Veur de zoveulste keer stèuf ik oons huus deur.

‘Zeg ie mij nou mar ies even welke ik murre hebben!’ commandeerde ik intied ik op ’t knoppie drokte umme de foto naor de drukkerije in Darmstadt te versturen.

‘Dat ding daor, dat naost de knieptange en de hamer stiet. Die rooie. Die muj hebben. Die platbek schroevendreier!!! En eh … geef die mar an mij deur ’t roetie. Dan doe’k ’t zölf wel’, ratelde mien drietoele vanachter de potdichte deure as was e een knetterbiele op volle starkte.

Dat leek mij trouwes ‘t tweide gloepens goeie plan binnen twei minuten. Ik leupe de veurdeure uut, steuk de platbek deur ’t piepkleine roetie en zag hum in de graoperige haanden van mien stilzitter verdwienen. Op HOOP van zegen, dacht ik bij mijzölf.

As een rasechte boeienkoning goochelde hij net zo lange mit de platte bek en de schroeven totdat ze iene veur iene op de zwart-witte tegelvloere völlen. Nao een klein drukkertie völ ok ’t slot zölf onderuut. Een dikke zucht slakend, zweide mien Houdini de deure lös en stapte uut zien tiedelijke gevangenis.

Ok ik parstte van pure oplochting een toppe wiend uut mien longen, van minstens wiendkracht tiene. Want ik zal oe vertellen: Veur ’t zelfde geld was vandage niet SBS6 op oons ofekomen heur. Mar waren wij nou te zien ewest bij CNN, mit oons wereldse avontuur. En ik heurde de presentator daor al melden: ‘Today, Shit Happens in Drenthe.’

Wat aj ziet, is wat aj kriegt. Wat aj kriegt is ofwachten! (21)

En aj nou dèenkt dat oons leven mar een beetie ansuddert as een paar dunne deurregen riblappies. Dan hej ’t mooi mis. Wij hebt hier eerder te maken mit een snelkookpanne, die geregeld dusdanig op stoom is dat ’t deksel der of vlög. En ikke tegen de muren op broese as een ongeleid projectiel. Want ik bin de leste tied nogal snel an de kook… mar dat zu’j ja ok worden as iets oe zooooo aoververhit mak.

‘Wat he’k nou dan toch veur een raar berichie’, schrök ik toen mien ogen völlen op een nogal opvallend mailtie. Der was net een pauzeblok op tillevisie tiedens ‘The Voice Kids’, mit die keerl van de Jumbo, waorin a’k niet bijster interesseerd ware. Uut verveling zat ik mien mailbox te bestudern.

‘Ik heb een berichie van DigiD, waorin ze constateert da’k net mien app activeerd hebbe. Dat he’k ja gieniens.’

‘Laot ies zien dan!’ vreug de Baos kalm. ‘Ie leest ’t vaste niet goed.’ En mit een knipoogie: ‘Zoas gewoonlijk.’ Narrig gaf ik hum mien tillefoon mit mien onheilsbericht nog in beeld, zodat hij zien kön dat ’t echt waor was wa’k hum net vertöl.

‘Ja …! ’t Liekt der op dat der ientie prebeert hef umme in te loggen in oen gegevens. Dat is niet best mien maj … !‘

Ik vuulde mien hartslag toenemen in snelheid, waordeur mien bloed harder begunde te stromen en mien kop nogal rood wördde. Wat zeg ik! Ik muche wel uutkieken a’k zo dommiet mit zo’n rooie kop naor buten leup. Daor kriej ja praot van op de vrijdagaovend.

‘Inloggen? Nee. Oeh. Deur een aandere? Wat? Nee. Aaah. Oeh. Nee toch? Wat muw nou doen!?’ kletterndn mien gedachten as een waterval naor buten.

‘Rustig blieven ieje. Allent kalmte kan oe redden, dat weej toch!’ adviseerde de Baos mij ofemeten veurdat hij ’t berichie andachtig bekeek.

‘Der staot gien rare typefouten in en ok ’t tillefoonnummer dat der onder stiet klopt. Die is van de DigiD Helpdesk. Bel aans mar even.’

Mit trillende haanden pök ik mien tillefoon van hum aover, greep oons vaste toestel van ‘t laadstation en toetste ’t nummer in. Veurzichtigheid boven alles waor veiligheid ebeuden is. Of zoiets. En ie weet tegenwoordig mar nooit mit die oplichters die oe prebeert te flessen waor aj bij staot. Daor trapte ik niet in. Nee heur. Zekers niet.

‘Met de DigiD Helpdesk’, heurde ik een jonge mannenstemme an de aandere kaanten van de lijn. ‘Waarmee kan ik u van dienst zijn?’

Ja, ja, dacht ik bij mijzölf. Dat kuj nou wel zeggen Boefie. Bewies ie mar ies evenpies of ie wel écht van de DigiD bint.

‘Er is mij net een mail gestuurd’, zee ik mit schorre stemme. ‘En ik denk niet dat die klopt.’ Zo! ’t Hoge woord was ter uut.

‘Wat stond daar precies in mevrouw?’ vreug hij vervolgens in Hooghaarlemmerdijks.

Nou. ’t Dochtte mij zo dat ‘t gien kwaod kun da’k dat vertellen gung. Ik pök mien mobiele tillefoon van de taofel, opende mien mail en las ’t berichie veur. Toen a’k klaor ware mit veurlezen, reageerde hij rustig da’k mar evenpies inloggen mus. Dan kun hij mitkieken.

Inloggen? Ikke? Ja zékers. Nou giet ’t mis. Dan he’k de rapen riepe a’k dat doere. Zuj zien hè. Giet Boefie dommiet mit mij mit kieken en kan ie ondertussen in al mien gegevens snuien. Arger nog: wij hebt dalijk vaste gien rooie cent meer op de baank staon.

‘Hé Baos’, fluusterde ik, de microfoon van mien tillefoon ofscharmend mit mien linkerhaand. ‘Dat joch zeg da’k inloggen murre. Is dat wel vertrouwd dèenk ie?’

Hij bekeek mij mit zökke grote ogen, mij donkt. Hij zag mij vaste an veur een groot formaat luciferstokkie. Compleet mit narms en bienen.

‘Zet hum eerst mar ies even op de luudsprèker’, tipte hij, intied hij mit een schuun oge keek naor ’t maagie op tillevisie dat de sterren van de hemel zung en vol vertrouwen de camera in keek. Mien vertrouwen daorentegen was ver te zuken.

‘Meneer’, zee ik. ‘Ik zet u even op de luidspreker hoor. Mijn man luister ook mee. Want ik vertrouw u eigenlijk helemaal niet.’ Oeh. Wat zee ik noe dan. Dat was onneuzel. Dat mus ik rap toelochten.

‘Ja, sorry. Maar ik heb een beetje een naar gevoel van dit gesprek, weet u wel. Want wie zegt mij dat u geen oplichter bent?’

’t Bleef evenpies rustig an de aandere kaanten. Toen antwoordde hij stads: ‘Dat is mogelijk. Maar logt u nu eerst maar even in. Dan kijk ik mee.’

Dat is mogelijk??? Verbeeldde ik mij ‘t nou of klunk hij een beetie geïrriteerd. Wele wet trapten aandere mèensen veule sneller in zien truucies. Mar nee heur. Dat deud dizze dame niet. Ik keke wel uut. Ik bin nogal zunig op ’t delen van mien persoonlijke gegevens.

‘Wat moet ik doen dan?’ vreug ik. As een dom schaop zonder verstaand. Mien harsens dreiden inmiddels aoveruren. Mus ik nou wel of mus ik nou niet. De Baos knikte een keertie bevestigend. Althans! Hij schudde een paar keer wild mit zien kop.

‘Logt u nu even in? Anders kan ik u niet helpen’, drung de keerl mij zien bedoelings op, zodat hij in ien klap alles van mij te weten kun komen. Mien pincode. Mien Burgerservicenummer, mien lidmaatschapsnummer van de bibliotheek en oons WIFI wachtwoord. In mien drokkigheid wus ik niet meer hoe of waormit ik inloggen mus.

‘Ie kunt ja gewoon inloggen mit oen app’, zee de Baos bedaord mit hij een beste slok naamp van zien flessie bier en hum terogge zette op de taofel. ‘Die hej toch op oen tillefoon.’

Mit de pot op slot zitten